Labels

Friday, February 27, 2015

Ακάθιστος ύμνος α΄ στάση





Ἄγγελος πρωτοστάτης, 
οὐρανόθεν ἐπέμφθη,
εἰπεῖν τῇ Θεοτόκω τὸ Χαῖρε⋅
καὶ σὺν τῇ ἀσωμάτῳ φωνῇ,
σωματούμενόν σε θεωρῶν, Κύριε,
ἐξίστατο καὶ ἵστατο,
κραυγάζων πρὸς Αὐτὴν τοιαῦτα⋅

Χαῖρε, δ' ἧς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει,
χαῖρε, δι' ἧς ἡ ἀρὰ ἐκλείψει. 
Χαῖρε, τοῦ πεσόντος Ἀδάμ ἡ ἀνάκλησις,
χαῖρε, τῶν δακρύων τῆς Εὔας ἡ λύτρωσις. 
Χαῖρε, ὕψος δυσανάβατον ἀθρωπίνοις λογισμοῖς,
χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς. 
Χαῖρε, ὅτι ὑπάρχεις Βασιλέως καθέδρα,
χαῖρε, ὅτι βαστάζεις τὸν βαστάζοντα πάντα. 
Χαῖρε, ἀστὴρ ἐμφαίνων τὸν ἥλιον,
χαῖρε, γαστὴρ ἐνθέου σαρκώσεως. 
Χαῖρε, δι' ἧς νεουργεῖται ἡ κτίσις,
χαῖρε, δι' ἧς βρεφουργεῖται ὁ Κτίστης.

Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.

Βλέπουσα ἡ Ἁγία,
ἑαυτήν ἐν ἁγνείᾳ,
φησὶ τῷ Γαβριὴλ θαρσαλέως⋅
τὸ παράδοξόν σου τῆς φωνῆς,
δυσπαράδεκτόν μου τῇ ψυχῇ φαίνεται⋅
ἀσπόρου γὰρ συλλήψεως,
τὴν κύησιν πὼς λέγεις κράζων⋅
Ἀλληλούια.

Γνῶσιν ἄγνωστον γνῶναι,
ἡ Παρθένος ζητοῦσα,
ἐβόησε πρὸς τὸν λειτουργοῦντα⋅
ἐκ λαγόνων ἁγνῶν,
υἷον πῶς ἔσται τεχθῆναι δυνατόν;
λέξον μοι.
Πρὸς ἥν ἐκεῖνος ἔφησεν ἐν φόβῳ,
πλὴν κραυγάζων οὕτω⋅
Χαῖρε, βουλῆς ἀπορρήτου μύστις,
χαῖρε, σιγῆς δεομένων πίστις. 
Χαῖρε, τῶν θαυμάτων Χριστοῦ τὸ προοίμιον,
χαῖρε, τῶν δογμάτων αὐτοῦ τὸ κεφάλαιον. 
Χαῖρε, κλῖμαξ ἐπουράνιε, δι' ἧς κατέβη ὁ Θεός,
χαῖρε, γέφυρα μετάγουσα ἀπὸ γῆς πρὸς οὐρανόν. 
Χαῖρε, τὸ τῶν Ἀγγέλων πολυθρύλητον θαῦμα,
χαῖρε, τὸ τῶν δαιμόνων πολυθρήνητον τραῦμα. 
Χαῖρε, τὸ φῶς ἀρρήτως γεννήσασα,
χαῖρε, τὸ πῶς μηδένα διδάξασα. 
Χαῖρε, σοφῶν ὑπερβαίνουσα γνῶσιν,
Χαῖρε, πιστῶν καταυγάζουσα φρένας.

Χαῖρε, Νύμφη Ἀνύμφευτε.

Δύναμις τοῦ Ὑψίστου, 
ἐπεσκίασε τότε,
πρὸς σύλληψιν τῇ Ἀπειρογάμω⋅
καὶ τὴν εὔκαρπον ταύτης νηδύν, 
ὡς ἀγρὸν ὑπέδειξεν ἡδὺν ἅπασι, 
τοῖς θέλουσι θερίζειν σωτηρίαν, 
ἐν τῷ ψάλλειν οὕτως⋅
Ἀλληλούια.

Ἔχουσα θεοδόχον, 
ἡ Παρθένος τὴν μήτραν, 
ἀνέδραμε πρὸς τὴν Ἐλισάβετ. 
Τὸ δὲ βρέφος ἐκείνης εὐθὺς ἐπιγνόν, 
τὸν ταύτης ἀσπασμὸν ἔχαιρε, 
καὶ ἅλμασιν ὡς ἄσμασιν, 
ἐβόα πρὸς τὴν Θεοτόκον⋅ 
Χαῖρε, βλαστοῦ ἀμάραντου κλῆμα,
χαῖρε, καρποῦ ἀκήρατου κτῆμα. 
Χαῖρε, γεωργὸν γεωργοῦσα φιλάνθρωπον,
χαῖρε, φυτουργὸν τῆς ζωῆς ἠμῶν φύουσα,
Χαῖρε, ἄρουρα βλαστάνουσα εὐφορίαν οἰκτιρμῶν,
χαῖρε, τράπεζα βαστάζουσα εὐθηνίαν ἱλασμῶν. 
Χαῖρε, ὅτι λειμῶνα τῆς τρυφῆς ἀναθάλλεις,
χαῖρε, ὅτι λιμένα τῶν ψυχῶν ἑτοιμάζεις. 
Χαῖρε, δεκτὸν πρεσβείας θυμίαμα,
χαῖρε, παντός τοῦ κόσμου ἐξίλασμα. 
Χαῖρε, Θεοῦ πρὸς θνητοὺς εὐδοκία,
χαῖρε, θνητῶν πρὸς Θεὸν παρρησία.

Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.

Ζάλην ἔνδοθεν ἔχων,
λογισμῶν ἀμφιβόλων,
ὁ σώφρων Ἰωσὴφ ἐταράχθη⋅
πρὸς τὴν ἄγαμόν σὲ θεωρῶν,
καὶ κλεψίγαμον ὑπονοῶν Ἄμεμπτε⋅
μαθὼν δέ σου τὴν σύλληψιν,
ἐκ Πνεύματος Ἁγίου,
ἔφη⋅
Ἀλληλούια.



Thursday, February 26, 2015

Νηστεύοντες



Νηστεύοντες ἀδελφοί σωματικῶς
νηστεύσωμεν καί πνευματικῶς
λύσωμεν πάντα σύνδεσμον ἀδικίας⋅ 
διαρρήξωμεν στραγγαλιάς βιαίων συναλλαγμάτων⋅
πᾶσαν συγγραφήν ἄδικον διασπάσωμεν⋅
δώσωμεν πεινῶσιν ἄρτον
καί πτωχούς ἀστέγους εἰσαγάγωμεν εἰς οἴκους
να λάβωμεν παρά Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, τό μέγα ἔλεος





Τῇ Τετάρτῃ τῆς α´ ἑβδομάδας τῶν νηστειῶν εἰς τόν ἐσπερινόν, Στιχηρόν ἰδιόμελον, ἦχος πλ.δ´


Tuesday, February 24, 2015

Ανοιχτή επιστολή προς τον κ.Αριστείδη Μπαλτά


Πειραματικό σχολείο  Θεσσαλονίκης, 
έργο του αρχιτέκτονα Δημτήρη Πικιώνη, 
επί της εποπτείας του Αλέξανδρου Δελμούζου

Το σύνθημα "ίσες ευκαιρίες για όλους" που τάισε με αυταπάτες και ψευδαισθήσεις τον ελληνικό λαό χρόνια τώρα, ήταν ένα ακόμη πολιτικάντικο σύνθημα που αποσκοπούσε στην συλλογή ψήφων και όχι στην ουσία της Παιδείας. Πόσοι εξέτασαν τι θα πει "ίσοι", τι θα πει "ευκαιρία" και ποιοι είναι οι "όλοι";

Ας ξεκινήσω από την "ευκαιριά", λέξη φορτισμένη και θετικά, αλλά και αρνητικά, ανάλογα με τις προθέσεις αυτού που θα την αδράξει. Ας αφήσουμε όμως την αρνητική της σημασία. Ευκαιρία για μάθηση ήταν η θέσπιση της Δωρεάν Παιδείας των ευρύτερων στρωμάτων της κοινωνίας, και καλώς επετεύχθη, με όλα τα συμπαραμαρτούντα τής επί χρήμασι Παραπαιδείάς -που ποτέ δεν απασχόλησε σοβαρά καμία κυβέρνηση. Η μάθηση όμως, δεν έχει να κάνει μόνο με το παρεχόμενο αγαθό της παιδείας, αλλά και με τις ικανότητες αυτών που το προσλαμβάνουν. Και εδώ μπαίνει το ζητούμενο της "ισότητας" των ευκαιριών, καθώς και του "όλου" προς τους οποίους παρέχονται. Πώς είναι δυαντόν να προσφέρεις ίσες ευκαιρίες σε ένα πλήθος που δεν διακρίνεται από ισότητα, όπως και τίποτα στη Φύση δεν είναι ίσο με κάτι άλλο; Καταργώντας τις διακρίσεις των ιδιαιτεροτήτων (νοητικών, χειρονακτικών, καλλιτεχνικών κλπ.) σχεδιάζεις ένα εκπαιδευτικό σύστημα για όλους που τους το παρέχεις δωρεάν. Ποιους όλους; Τους υγιείς και τους ασθενείς, τους ταλαντούχους και τους ατάλαντους, τους ευφυείς και τους μειωμένης αντίληψης μαθητές κά. Είναι προφανές και έχει αποδειχθεί πως το εκπαιδευτικό μας σύστημα έβαλε μέσα στον ίδιον κορβανά πάσης φύσεως μαθητευόμενους, με αποτέλεσμα οι μόνοι που κατάφερναν να το ολοκληρώσουν, χωρίς παράπλευρες απώλειες, να είναι οι μέτριοι. Σ' αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα ασφυκτιούσαν πάντα οι ευφυείς, όπως και οι μειωμένων δυνατοτήτων και δεξιοτήτων μαθητές, καθώς βέβαια και όσοι είχαν καλλιτεχνικές ή άλλες κλίσεις. Η ισοπέδωση αυτή δημιούργησε τεράστια προβλήματα σε κάθε έναν απ' αυτούς τους ξεχωριστούς και ιδιαίτερους μαθητές και φυσικά, εκ των υστέρων, στο σύνολο της κοινωνίας, όπου η μετριότητα έφτασε να αποτελεί το ζητούμενο, αλλά και το κυρίαρχο, από τους εργασιακούς χώρους, τους καλλιτεχνικούς, μέχρι τους πόλους της εξουσίας.

Μια παρένθεση που έδωσε μια διέξοδο από όλον αυτον τον χυλό της μετριότητας, ήταν τα Πειραματικά και Πρότυπα σχολεία, πλάι στα Ειδικά σχολεία, αλλά και τα Καλλιτεχνικά, τα Μουσικά και τα Αθλητικά. Και τώρα, εσείς κ.Αριστείδη Μπαλτά τρίζετε τα θεμέλια των Πειραματικών και Πρότυπων σχολείων. Κι αυτό το κάνετε εσείς που δε συγκαταλέγεστε στους μέτριους. Το Ε΄ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης που τελειώσατε, αν και τότε ήταν ένα κανονικό δημόσιο σχολείο, διατηρούσε επίπεδο Προτύπου, -που τότε ακόμα δεν υπήρχε ως θεσμός-, μα αν λειτουργούσε έτσι σήμερα θα ήταν αναμφισβήτητα τέτοιο. Τι κρύβει η πρόθεση ενός εξέχοντος νου, σαν τον δικό σας, να ζητά να καταργήσει τις προϋποθεσεις εκείνες που εξελίσσουν και βοηθούν τους Αρίστους να προχωρήσουν; Δε θα απαντήσω εγώ στο ερώτημα. Την απάντηση τη γνωρίζετε μόνον ο ίδιος.

Θα σημειώσω όμως, πως οφείλειτε ως υπουργός, εκτός από το να αναβαθμίσετε το κανονικό σχολείο, να αναβαθμίσετε και τα Πότυπα και Πειραματικά σχολεία, στα οποία κανένας δεν είναι υοχρεωμενος να πάει και να δώσει εξετάσεις για να εισαχθεί, παρά μόνον  εφόσον επιθυμεί να σπουδάσει σ' αυτά, καθώς και όλα τα Ειδικά και Καλλιτεχνικά σχολεία, και όχι να κατεβάσετε το επίπεδο όλων για να εξομοιωθούν με το κανονικό σχολείο. Αυτό θυμίζει την απαίτηση του ανθρώπου που πεθαίνει ο γάιδαρός του κι αντί να ζητήσει απ' το Θεό να του τον αναστήσει, αυτός του ζητά να πεθάνει ο γάιδαρος του γείτονα.

Η εκπαίδευση οφείλει να παρέχεται ανάλογα -και όχι εξίσου ίδια-, με τις κλίσεις και τις ιδιαιτερότητες των μαθητών. Ένας μαθητής που θέλει να λύνει και να δένει αυτοκίνητα, ένας άλλος που θέλει να γίνει κομμωτής, αυτός που έχει κλίση στη μουσική ή στη ζωγραφική κι αυτός που έχει νοητική καθυστέρηση ή ευφυία, δεν μπορούν ούτε τα ίδια σχολικά εγχειρίδια να έχουν -όπως και έχουν μέχρι σήμερα-, ούτε και στα ίδια σχολεία να φοιτούν.

Ως κοινωνία έχουμε ανάγκη πάνω απ' όλα, τους Άριστους. Τους Άριστους στη γνώση, στο ήθος, στο χαρακτήρα, στις αξίες. Όχι μόνο γιατί αυτοί μπορούν να μας οδηγήσουν προς ένα φωτεινό ορίζοντα, αλλά κυρίως, γιατί αυτοί μας δίνουν ένα μέτρο για τον εαυτό μας. Οφείλουμε να τους στηρίζουμε, να τους διακρίνουμε, να τους έχουμε πρότυπο και να τους εμπιστευόμαστε. Διαφορετικά, πέφτουμε στην παγίδα να πιστεύουμε πως όλοι μπορούμε να τα κάνουμε όλα, πως όλοι τα δικαιούμαστε όλα, κι ο καθένας μας έχει ως μοναδικό μέτρο στο τέλος τον ανεπαρκή εαυτό του που μόνο αυτόν θαυμάζει και υποστηρίζει, με αποτέλεσμα αυτός να καταντά ένα είδωλο αξιοθρήνητο του εαυτού του και η κοινωνία ένα αυτιστικό κοπάδι που κινείται ανεξέλεγκτα προς πάσα κατεύθυνση, δίχως επίγνωση, δίχως λογισμό αλλά ούτε και μ' όνειρο.

Φτιάξε, Υπουργέ μου, κι άλλα σχολειά, αντί να τα κλείνεις. Με εξετάσεις γι' αυτούς που διψούν για κάτι παραπάνω και το μπορούν, και χωρίς εξετάσεις για όλους τους άλλους. Να απολαμβάνουν όλοι το αγαθό της Ελληνικής Παιδείας ανάλογα με τις προϋποθέσεις που έχουν, να παίρνουν όλοι τα βασικά εφόδια της γλώσσας μας, της ιστορίας, της πίστης μας, και όλων των επιστημών. Τίμησε το δάσκαλο, Υπουργέ μου, εξόπλισέ τον με επιμόρφωση και πλήρωσέ τον, όπως του αξίζει, γιατί πολύ αδικήθηκε ως τα τώρα. Να φτιαχτούν Άνθρωποι, όποιο σχολείο κι αν επιλέξουν. Κι άφησέ τους ύστερα ν' απλώσουν τα φτερά τους να πετάξουν για όπου θέλουν και μπορούν. Μην τους κόβεις τα φτερά προτού καλά καλά μεγαλώσουν... 


Monday, February 23, 2015

Το σχόλιο της Δευτέρας - Γράμμα στο Θεό - Καλή βδομάδα και Καλή Σαρακοστή!





Το "Γράμμα στο Θεό" είναι ο τίτλος διηγήματος του Ντίνου Δημόπουλου από το ομώνυμο βιβλίο του για εφήβους, που περιέχει μια συλλογή τεσσάρων Πασχαλινών διηγημάτων και κυκλοφόρησε το 2000 από τις εκδόσεις Καλέντη. Το αναζήτησα και το βρήκα στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Θεσσαλονίκης και μιας και ο πυρήνας του διηγηματος συνδέεται με τη σημερινή ημέρα, αποφάσισα, αφού σας παρουσιάσω μια μικρή περίληψη του έξοχου αυτού διηγήματος, αλλά να αντιγράψω αυτούσιο το γράμμα.


Η Αράβησσος είναι ένα μικρό χωριό που ένα καλοκαίρι πλήττεται από φωτιά που βάζουν άγνωστοι εμπρηστές, με αποτέλεσμα να καεί το δάσος του, και το επόμενο φθινόπωρο, από πλημμύρες που προκαλούν οι ισχυρές βροχοπτώσεις. Καταστρέφονται έτσι, σπίτια, χωράφια και περιουσίες των περισσότερων κατοίκων που απελπισμένοι αρχίζουν σιγά σιγά να εγκαταλείπουν το χωριό τους και να κατεβαίνουν στην πόλη. Στο σχολείο απομένει μόνον ένας μαθητής, ο εντεκάχρονος Στράτος. Αυτός, ζει με τη θεία του τη Λουκία, γιατί οι γονείς του δουλεύουν εργάτες στο Βέλγιο και έρχονται στην Ελλάδα μόνο για ένα μήνα το καλοκαίρι. Μέσα σ' αυτες τις δυσκολες συνθήκες, ο δάσκαλος με το παιδί αναπτύσουν μια αξιοθαύμαστη φιλική σχέση. Τα Χριστούγεννα γυρνούν μαζί και λένε τα Κάλαντα κι ύστερα μαζί παραδίδουν στον παπα Κλεάνθη ό,τι καλούδια και χρήματα μάζεψαν για να τα δώσει αυτός στους αναγκεμένους. Έρχονται οι Απόκριες, κι ύστερα από ένα αποκριάτικο αστείο των δυο φίλων, που εμψυχώνει ιδιαίτερα τους ελάχιστους κατοίκους του χωριού -μιας και μέσα στην αθωότητά τους το παίρνουν εντελώς στα σοβαρά-, φτάνει κι η Καθαρά Δευτέρα. Ο μικρός πρωταγωνιστής πηγαίνει να πεταξει τον αετό του στο βουνό. Πάνω του όμως, θα κολλήσει πρώτα ένα γράμμα. Ένα γράμμα προς το Θεό, με την ελπίδα πως μόλις φτάσει ο αετός ψηλά στον ουρανό, ο Θεός θα το διαβάσει.

"Αγαπητέ κύριε Θεέ Παντοκράτορ,

είμαι ο Στράτος ο Βαγενάς από την Αράβησσο. Ξέρω πως μπορείς να μην το λάβεις αυτό το γράμμα μου ποτέ, μπορεί να το πάρει ο αέρας και να χαθεί ή να βρέξει εκεί απάνω και να λειώσει. Εγώ όμως πρέπει να σου το στείλω, γιατί αυτά που έχω να σου πω, τη χάρη που θέλω να σου ζητήσω, μόνο εσύ που είσαι Παντοδύναμος μπορείς να μου την κάνεις, κανένας άλλος. Και πρώτα απ' όλα να πεις στον πατέρα και στη μάνα μου να γυρίσουν στο χωριό και να μην ξαναφύγουν για Βέλγιο. Η θεία Λουκία, πες τους, δεν είναι καλά, έχει την κακιά αρρώστεια και το καλοκαίρι δεν το βγάζει. Και τι θα γίνω εγώ τότε; Το άλλο που έχω να σου πω είναι για το σχολείο μας και το δάσκαλο. Είναι πολύ σοβαρή η κατάσταση, κι αν δεν βάλεις εσύ το χέρι σου, Κύριε, θα χαθούμε. Το σχολείο μας θα κλείσει και θα μας τον πάρουν το δάσκαλο από την Αράβησσο. Γι' αυτό κάνε ό,τι μπορείς να 'ρθουν να γραφτούν την καινούργια χρονιά οι παλιοί. Ο Πέτρος, η Σοφία, ο Οδυσσέας, ο Θανασάκης και όλοι που φύγανε και πήγαν άλλος στην Έδεσσα και άλλος στην Αθήνα. Κι αν δεν μπορείς να τους φέρεις όλους, φέρε μας δυο τρεις μονάχα. Ή και έναν ακόμα. Ένας αυτός κι ένας εγώ, δύο. Κάτι γίνεται με δύο. Γιατί πρέπει να σκεφτούμε και το δάσκαλο, Κύριε Πόσο θ' αντέξει νομίζεις; Είναι γέρος πια. Κοντεύει τα τριάντα. Μπορεί να παίζει με τις ώρες μαζί μου; Ή νομίζεις πως δεν το καταλαβαίνω; Με το ζόρι κάνει ό,τι κάνει. Και το κάνει για μένα. Για να μ' ευχαριστήσει. Λαχανιάζει όταν παίζουμε μπάλα. Του πιάνεται η μέση στο μπάσκετ. Πονάν τα πόδια του στο στάκαμαν. Κι έχει και δισκοπάθεια, έτσι μου είπε προχτές ο παπα Κλεάνθης. Λοιπόν, κάνε ό,τι έχεις να κάνεις, Κύριε, πριν να είναι πολύ αργά. Σου φιλώ με σεβασμό το χέρι και περιμένω.
Στράτος Βαγενάς από την Αράβησσο.
Μη με μπερδέψεις με κανέναν άλλο.
Από την Αράβησσο!"


Ο χαρταετός με το γράμμα του Στράτου υψώνεται, μέχρι που στο τέλος τον αφήνει από τα χέρια του και χάνεται στον ουρανό.

"Ο Στράτος αναστέναξε και είπε:

- Φτάνει να είναι εκεί όταν φτάσει. Μην έχει φύγει για επιθεώρηση σε κανέναν άλλο γαλαξία και δε διαβάσει το γράμμα μου"


Πλησιάζει το Πάσχα. Έρχεται η Μεγάλη Παρασκευή και κάποια στιγμή, ενώ ο δάσκαλος με τον Στράτο βρίσκονται στο σχολείο και κάνουν πρόβα τα εγκώμια, γιατί όπως λέει ο δάσκαλος του ένθεου Δημόπουλου: "χάθηκαν τόσα τον τελευταίο καιρό στο χωριό να μην χαθεί κι η πίστη", μπαίνει ένα ξένο κοριτσάκι στην ηλικία του Στράτου και ζητάει να γραφτεί. Ο πατέρας της έχει διοριστεί ως ο καινούργιος δασοφύλακας που έχει αναλάβει να φυτέψει απ' την αρχή το δάσος. Το διήγημα τελειώνει με τα παρακάτω λόγια:



"Αχ, ήθελε να 'χει φτερά να πετάξει, να πάει ψηλά και να πει "ευχαριστώ" στον Θεό. Γιατί, όπως έδειχναν τα πράγματα, το είχε λάβει το γράμμα του, αλλιώς πώς θα 'ρχόταν η μικρή να γραφτεί στο σχολειό τους;
-Και πώς σε λένε; τη ρώτησε ο δάσκαλος.
- Ευτυχία."




Καλή Σαρακοστή!





 Το βιβλίο σήμερα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη