Labels

Monday, June 21, 2021

Κομιστής της χαράς - Anthony Bloom

Το Άγιο Πνεύμα είναι τοΠρόσωπο που κομίζει χαρά, τηχαρά της γνώσης του Χριστού, τη χαρά της συμμετοχής στη ζωή του Θεού, τη χαρά του να είναι κανείς ζωντα­νός χάρη σ αυτό ακριβώς το Άγιο Πνεύμα. Συνεπώς, κατ' αρχήν έτσι αισθανόμαστε την παρουσία τουΑγίου Πνεύματος, αν είμαστε αρκούντως χριστιανοί ώστε ναέχουμε συνείδηση της (σχετικής αλλά πραγματικής) απουσίας τουΧριστού· αν είμαστε αρκούντως χριστιανοί ώστε να λαχταράμε την εγγύτητα που δεν διαθέτουμε, αλλά στην οποία έχουμε κληθεί. 

Το Άγιο Πνεύμα είναι εκείνο που θα μας δώσει δύναμη νααντέ­ξουμε την κάθε δοκιμασία -και οι δοκιμασίες θα είναι πολλές και ποικίλες- και μολονότι ορφανοί και υποκείμενοι σεπειρασμούς, να χαιρόμαστε, όπως ο απόστολος Παύλος ήξερε να χαίρεται εν μέσω διωγμών, βασάνων, λιμού και φόβου. 

Το Άγιο Πνεύμα είναι που θαπάρει ό,τι είναι του Χριστού καιθα μας το φανερώσει - δηλαδή τη διδασκαλία Του και ακόμα περισσότερο τη γνώση τουΘεού, τη γνώση του Πατέρα. 

Στα τελευταία λόγια Του προς τους μαθητές, ο Χριστός λέει, μιλώντας στον Θεό: «Τους έμαθα ποιος είσαι» (Ιω.17,26). Και αν διαβάσετε αυτό τοαπόσπασμα προσεκτικά, τοΌνομα του Θεού είναι Αγάπη, Αλήθεια, Ζωή - όμως όλα αυτά πρέπει να γίνουν κατανοητά, πρέπει να φανερωθούν. Και οΧριστός, μιλώντας για τον Πατέρα, λέει: «κι όλα όσα είναι δικά μου είναι και δικά σου» (Ιω.17,10). Έτσι, το Άγιο Πνεύμα, αποκαλύπτοντας σε μας ό,τι είναι του Χριστού, μας αποκαλύπτει τα βάθη της θεότητας.

Anthony Bloom


*Μας το έστειλε ο π. Βασίλειος Χριστοδούλου



Sunday, June 20, 2021

Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς(Ιωάν. 7,37-53, 8,12)

37. Τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ τῇ μεγάλῃ τῆς ἑορτῆς εἱστήκει ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔκραξε λέγων· ἐάν τις διψᾷ, ἐρχέσθω πρός με καὶ πινέτω. 

38. ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, καθὼς εἶπεν ἡ γραφή, ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος. 

39. τοῦτο δὲ εἶπε περὶ τοῦ Πνεύματος οὗ ἔμελλον λαμβάνειν οἱ πιστεύοντες εἰς αὐτόν· οὔπω γὰρ ἦν Πνεῦμα Ἅγιον, ὅτι Ἰησοῦς οὐδέπω ἐδοξάσθη. 

40. Πολλοὶ οὖν ἐκ τοῦ ὄχλου ἀκούσαντες τὸν λόγον ἔλεγον· οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ προφήτης.

41. ἄλλοι ἔλεγον· οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός· ἄλλοι ἔλεγον· μὴ γὰρ ἐκ τῆς Γαλιλαίας ὁ Χριστὸς ἔρχεται;

42. οὐχὶ ἡ γραφὴ εἶπεν ὅτι ἐκ τοῦ σπέρματος Δαυῒδ καὶ ἀπὸ Βηθλεὲμ τῆς κώμης, ὅπου ἦν Δαυΐδ, ὁ Χριστὸς ἔρχεται; 

43. σχίσμα οὖν ἐν τῷ ὄχλῳ ἐγένετο δι’ αὐτόν. 

44. τινὲς δὲ ἤθελον ἐξ αὐτῶν πιάσαι αὐτόν, ἀλλ’ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ’ αὐτὸν τὰς χεῖρας. 

45. Ἦλθον οὖν οἱ ὑπηρέται πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ Φαρισαίους, καὶ εἶπον αὐτοῖς ἐκεῖνοι· διατί οὐκ ἠγάγετε αὐτόν; 

46. ἀπεκρίθησαν οἱ ὑπηρέται· οὐδέποτε οὕτως ἐλάλησεν ἄνθρωπος, ὡς οὗτος ὁ ἄνθρωπος.

47. ἀπεκρίθησαν οὖν αὐτοῖς οἱ Φαρισαῖοι· μὴ καὶ ὑμεῖς πεπλάνησθε; 

48. μή τις ἐκ τῶν ἀρχόντων ἐπίστευσεν εἰς αὐτὸν ἢ ἐκ τῶν Φαρισαίων; 

49. ἀλλ’ ὁ ὄχλος οὗτος ὁ μὴ γινώσκων τὸν νόμον ἐπικατάρατοί εἰσι 

50. λέγει Νικόδημος πρὸς αὐτούς, ὁ ἐλθὼν νυκτὸς πρὸς αὐτόν, εἷς ὢν ἐξ αὐτῶν· 

51. μὴ ὁ νόμος ἡμῶν κρίνει τὸν ἄνθρωπον, ἐὰν μὴ ἀκούσῃ παρ’ αὐτοῦ πρότερον καὶ γνῷ τί ποιεῖ;

52. ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον αὐτῷ· μὴ καὶ σὺ ἐκ τῆς Γαλιλαίας εἶ; ἐρεύνησον καὶ ἴδε ὅτι προφήτης ἐκ τῆς Γαλιλαίας οὐκ ἐγήγερται.

53. Καὶ ἀπῆλθεν ἕκαστος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, 

12. Πάλιν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησε λέγων· ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου· ὁ ἀκολουθῶν ἐμοὶ οὐ μὴ περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ’ ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς.


https://aerapatera.wordpress.com/2021/06/20/κυριακὴ-τῆς-πεντηκοστῆςιωάν-737-53-812/


Thursday, June 17, 2021

Στή μνήμη τοῦ παππούλη από Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος- περ. Αντίφωνο








Χθὲς.. στὸ πάρκο.. ἦρθε ξαφνικὰ ἕνα μήνυμα ἀπό φίλο ἀδερφικό. Ἀνάμεσα σὲ χαμόγελα εὐχάριστης συζήτησης στὴ δροσιὰ τῶν δέντρων..! Ἔφυγε..; Τὸν πῆρε ὁ Κύριος κοντά του νὰ ξεκουραστεῖ..; Μὲ ἐρωτηματικά, σὰ νὰ ἦταν ἀμφίβολο. Ἴσως γιὰ νὰ ἔρθει ἡ εἴδηση πιὸ ἁπαλά..! Ἡ σεισμικὴ ταραχή τοῦ σώματος κράτησε κάτι ἐλάχιστο τοῦ δευτερολέπτου..! Συγκρατήθηκα καὶ ἀνέφερα ἁπλῶς στοὺς παρόντες φίλους, πὼς κάποια εἴδηση ἦταν λίγο στενάχωρη..! Ἑνάμιση μῆνα νωρίτερα, πάλι σε στιγμὴ δημόσια, περιμένοντας νὰ μοῦ φέρουν τὸ μεσημεριανό φαγητό, ἔμαθα γιὰ τὴν εἰσαγωγή του στὸ νοσοκομεῖο..! Τότε.. δὲν μπόρεσα νὰ κρατήσω τὰ δάκρυά μου..! Κατέβαλα προσπάθεια γιὰ νὰ συγκρατηθῶ λίγο πιὸ μετά..! Θὰ ἔφερνε σὲ ἀμηχανία καὶ ἐμένα καὶ τοὺς γύρω ἀγνώστους, μιὰ ἀκατάσχετη ροὴ δακρύων..! Ἴσως τοῦ συναισθήματος καὶ τοῦ δικοῦ μου πόνου περισσότερο. Ἄλλωστε, αὐτοί ποὺ παραμένουμε, γιὰ μᾶς δὲν εἶναι ποὺ πονᾶμε..; Γιὰ τὴν ἀγωνία τῆς μοναξιᾶς.. τοῦ χωρισμοῦ.. καὶ τοῦ φόβου γιὰ τὸ δικό μας μέλλον του θανάτου..! Γιὰ τοὺς πολλούς μιλάω, ὄχι γιὰ τὶς ἐξαιρέσεις..! Πέρασε τὸ κατόπιν ἑνάμισι μήνας μὲ προσευχές, κάποτε ἔντονες, κάποτε μὲ δάκρυα τοῦ πόνου, τῆς μοναξιᾶς καὶ τῆς ἔλλειψης..! Μὲ τὴν δική μου μικροζωὴ καὶ τὴν δική μου ἀσθένεια ψυχῆς καὶ σώματος, νὰ μὲ συνδέει γιὰ μιὰ ἀκόμη φορά, μὲ ἕναν ἀκόμη τρόπο, μαζί του..!

Ταξιδεύοντας ἀπό τὸ καταφύγιο τῆς ἀνατολῆς στὴν ὑλικὴ θαλπωρὴ τῆς δύσης, μοῦ δόθηκε νὰ ζήσω τὴ μεγάλη γιορτὴ τῆς Πασχαλιᾶς, μὲ τὴν ἐλευθερία καὶ τὴ συμμετοχή, ποὺ λίγοι ἀπό τὴν πατρίδα μποροῦσαν νὰ ἔχουν στοὺς παράξενους καιρούς μας..! Μὲ ψαλμοὺς καὶ ὕμνους σὲ μιὰ χαρούμενη διακονία, ἔζησα την μέγιστη χαρά τῆς Ἀναστάσεως, παρέα μὲ τοὺς ξεριζωμένους ἕλληνες καὶ ἀνάμεσα σὰ κάθε λογῆς ἀνθρώπους, ποὺ ψάχνουν τὴν ἐλπίδα καὶ παλεύουν τὴν ἐπιβίωση..! Μὲ τὴν ἀσθένεια ψυχῆς καὶ σώματος νὰ μὲ ἀκολουθεῖ καὶ νὰ γίνεται δρόμος καὶ δῶρο ταπείνωσης γιὰ τὸν ἀχαλίνωτο ἑαυτό, ποὺ σὰν καράβι ἀκυβέρνητο πλανιέται στὸ πέλαγος..! Μὲ πάντοτε παροῦσα, τὴν ἀκατανόητη καὶ ἐξαιρετική εὔνοια τοῦ Ἁγίου Θεοῦ..! Καθημερινὰ τὸν ἔφερνα στὸ σκορπισμένο μου νοῦ, ἔστω καὶ μὲ τὸν ἐλάχιστο τρόπο..! Κάποιες φορές καὶ σὲ ὁλονύχτια συντροφιὰ μνήμης καὶ προσευχῆς, ποὺ σὰ νὰ ἐρχόταν ἀπὸ ἐκεῖνον στὸ κρεβάτι τοῦ ὕπνου, καὶ μας ἔφερνε κοντά μὲ τὸν τρόπο τοῦ Θεοῦ..! Καὶ τόσοι καὶ τόσοι φίλοι κι ἀδερφοί ὁλόγυρα. Γυναῖκες τῆς ἀγάπης καὶ τοῦ αἰσθήματος. Ἄνδρες ποὺ λιτὰ τοῦ παραστέκονταν καὶ τὸν κρατοῦσαν στὴ μνήμη καὶ τὴν εὐχή..! Μικροὶ μαθητὲς μιᾶς ἀπέραντης ἀγάπης..! Κοντά του γευτήκαμε τὸν παράδεισο νὰ μᾶς ἀκουμπάει..! Καμιὰ δύναμη δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς πάρει το δῶρο ποὺ μας δόθηκε, ὅταν διψασμένοι τοῦ ζητήσαμε νὰ στάξει τὴ δροσιὰ τοῦ Πνεύματος στὶς καρδιές μας..!

Σήμερα, μιὰ μέρα ἀνοιξιάτικη στὴν ἄλλη ὄχθη τοῦ ὠκεανοῦ, μὲ φίλους καλούς, γευτήκαμε τὴ χαρὰ τῆς ζωῆς μὲ πλούσια ἁπλότητα..! Ἔτσι τὰ ἔφερε ἡ ὥρα..! Δίπλα τους, ἔνοιωσα τὴν παράδοξη χαρμολύπη..! Νωρίτερα, μετὰ τὴν κυριακάτικη λειτουργία, πάλι βρέθηκα νὰ συγκρατῶ τὰ δάκρυα ποὺ κύλησαν στὸ πρόσωπό μου..! Πάλι σε δημόσιο χῶρο..! Δὲν μ᾽ἄφησε ὁ πανάγαθος στὴ συνήθη μοναξιά νὰ γεύομαι τὴν ἀπώλεια..! Μὲ ἔφερε κοντὰ στοὺς ἀνθρώπους..! Ἔτσι πέρασε ἡ σημερινὴ Κυριακή, μέρα τῆς παραμονῆς γιὰ τὴν ἐξόδιο ἀκολουθία τοῦ ἀγαπημένου μας..! Τὴν ὥρα ποὺ πρόσωπα οἰκεῖα καὶ προσφιλῆ κατέκλυσαν, σίγουρα λέει ὁ νοῦς μου, τὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα σὲ ὁλονύχτια ἀκολουθία δίπλα στὸ σεπτὸ σκήνωμα τοῦ ἁγιασμένου ἱερέα τοῦ Χριστοῦ, ἐγὼ ἔζησα στιγμὲς ἁπαλῆς χαρᾶς δίπλα στὴ θάλασσα τῆς μεγαλούπολης..! Αὐτὸ μὲ κάποιο τρόπο τόσο παρόμοιο, τὸ ξανάζησα στὴν ἀναχώρηση τοῦ πατέρα ποὺ μὲ ἔφερε στὸν κόσμο. Μία παράξενη οὐράνια χαρὰ μὲ συνόδευε τὶς μέρες τῆς κοίμησης, ὡς καὶ τὴν ταφή. Ὅπου πάλι τότε βρέθηκα νὰ περιδιαβαίνω δίπλα στὴ θάλασσα τῆς ἑλληνικῆς μεγαλούπολης κοιτάζοντας τὸν οὐρανό, ποὺ μόνο αὐτὸς μποροῦσε νὰ χωρέσει τὸν πατέρα μου..!

Τώρα.. πίσω στὴ πατρίδα ἡ λειτουργία ἔχει τελειώσει..! Πλῆθος λαοῦ βρέθηκε ἀπὸ χθὲς νὰ προσκυνήσει τὸ σεπτὸ λείψανο..! Ἀπ’ τὴν ἄλλη ἄκρη τοῦ κόσμου μοιράζομαι μὲ τοὺς ἀδερφοὺς στὴν πατρίδα, τὴν λύπη τοῦ ἀποχωρισμοῦ ποὺ νικιέται ἀπὸ τὴν χαρὰ τῆς βεβαιότητας, τῆς ἁγιότητας καὶ τῆς ἀνάστασης..! Σὲ λίγο θὰ ἀφεθῶ στὴν κούραση τῆς νύχτας καὶ στὸν ὕπνο..! Πιὸ μετά, στὸ μικρό θάνατο του δικοῦ μου ὕπνου, ὁ παππούλης θὰ ψέλνεται ἀπὸ τὸν ἅγιο ἐπίσκοπο Φιλόθεο, τὸν πιστὸ καὶ ἄξιο μαθητὴ του ἱερομόναχο Σιλουανό, τὸν Θοδωράκη καὶ τοὺς λοιπούς..! Στὸν προσωρινὸ ἀποχαιρετισμό, μὲ τὸ τίμιο σῶμα καταμεσῆς τῆς ἐκκλησίας, παραστεκόμαστε μὲ συγκίνηση καὶ ἥσυχα δάκρυα. Μὲ πρόσωπα νὰ λάμπουν ἀπὸ τὸ φῶς τῆς λύπης καὶ μιᾶς χαρᾶς ἀνείπωτης..!

Ἔτσι ξεκίνησε αὐτή ἡ γιορτὴ τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ τοῦ πολυαγαπημένου μας παππούλη. Τοῦ ἁγιασμένου ἱερομονάχου Ἀνανία Κουστένη..! Μέσα στοῦ Μάη τὴ δροσιὰ καὶ τὴν χαρὰ τῆς ἄνοιξης..! Κοντὰ στὶς γιορτὲς τῆς ἀγαπημένης του Κωνσταντινούπολης καὶ τῶν λατρεμένων του, Ἁγίων Ἐνδόξων Μεγάλων Βασιλέων καὶ Ἰσαποστόλων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης, ποὺ μὲ τὸν λόγο του μᾶς ἔδειξε τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν μεγαλωσύνη τοῦ βίου τους..! Δίπλα στὴ λύπη τῆς γενικῆς τοῦ κόσμου κατάστασης καὶ φθορᾶς, ποὺ τὸ Ἅγιο Φῶς τῆς Ἀναστάσεως νίκησε ὁριστικά..! Ἔτσι θὰ συνεχίσει αὐτή ἡ γιορτὴ τῆς μνήμης τοῦ ἀγαπημένου μας παππούλη. Γιορτὴ ἀγάπης καὶ ἁγιότητας ποὺ μᾶς φέρνει στὴν ἐμπειρία τῆς ἀληθινῆς ζωῆς ποὺ τελειωμὸ δὲν ἔχει..! Ἂς τὸν μιμηθοῦμε στὸ ἐλάχιστο..!

Ἀνάπαυσον Ἅγιε Κύριε τὴν ψυχὴν τοῦ κεκοιμημένου δούλου σου Ἀνανίου ἱερομονάχου, ἔνθα οἱ δίκαιοι ἀναπαύονται, τὰ ἐλέη Σου τὰ πλούσια..!

Χριστός Ἀνέστη..

————————

Γράφτηκε στὴ Νέα Ὑόρκη, τὴν ἑπομένη μέρα τῆς κοίμησης τοῦ ἁγιασμένου καὶ μαρτυρικοῦ μας πατέρα. [Σήμερα], παραμονὴ τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ἔγινε μιὰ μικρὴ ἐπιμέλεια. Τὴν ὥρα ποὺ ὁ πεφιλημένος μας παππούλης βρίσκεται στὴ δική του ἄνοδο στοὺς οὐρανούς. Ἀναλάβετέ τον ἅγιοι ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ καὶ κρατῆστε τον γιὰ πάντα στὴν αὐλὴ καὶ τὴν ἀγκάλη τῆς Παναγίου Τριάδος. Ἀμήν καὶ γένοιτο..!



https://antifono.gr/στὴ-μνήμη-τοῦ-παππούλη/





Sunday, June 13, 2021

Κυριακή των Αγ. Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου (Ιωάν. 17,1-13)

 Τῷ καιρῷ ἐκείνω, ἐπάρας ὁ Ἰησοῦς 

1. τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ εἶπε· πάτερ, ἐλήλυθεν ἡ ὥρα· δόξασόν σου τὸν υἱόν, ἵνα καὶ ὁ υἱὸς δοξάσῃ σε, 

2. καθὼς ἔδωκας αὐτῷ ἐξουσίαν πάσης σαρκός, ἵνα πᾶν ὃ δέδωκας αὐτῷ δώσῃ αὐτοῖς ζωὴν αἰώνιον. 

3. αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν. 

4. ἐγὼ σὲ ἐδόξασα ἐπὶ τῆς γῆς, τὸ ἔργον ἐτελείωσα ὃ δέδωκάς μοι ἵνα ποιήσω· 

5. καὶ νῦν δόξασόν με σύ, πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι παρὰ σοί. 

6. Ἐφανέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις οὓς δέδωκάς μοι ἐκ τοῦ κόσμου. σοὶ ἦσαν καὶ ἐμοὶ αὐτοὺς δέδωκας, καὶ τὸν λόγον σου τετηρήκασι. 

7. νῦν ἔγνωκαν ὅτι πάντα ὅσα δέδωκάς μοι παρὰ σοῦ ἐστιν· 

8. ὅτι τὰ ῥήματα ἃ δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, καὶ αὐτοὶ ἔλαβον, καὶ ἔγνωσαν ἀληθῶς ὅτι παρὰ σοῦ ἐξῆλθον, καὶ ἐπίστευσαν ὅτι σύ με ἀπέστειλας. 

9. Ἐγὼ περὶ αὐτῶν ἐρωτῶ· οὐ περὶ τοῦ κόσμου ἐρωτῶ, ἀλλὰ περὶ ὧν δέδωκάς μοι, ὅτι σοί εἰσι.

10. καὶ τὰ ἐμὰ πάντα σά ἐστι καὶ τὰ σὰ ἐμά, καὶ δεδόξασμαι ἐν αὐτοῖς. 

11. καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἐν τῷ κόσμῳ, καὶ οὗτοι ἐν τῷ κόσμῳ εἰσί, καὶ ἐγὼ πρὸς σὲ ἔρχομαι. πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου ᾧ δέδωκάς μοι, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς. 

12. ὅτε ἤμην μετ’ αὐτῶν ἐν τῷ κόσμῳ, ἐγὼ ἐτήρουν αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου· οὓς δέδωκάς μοι ἐφύλαξα, καὶ οὐδεὶς ἐξ αὐτῶν ἀπώλετο εἰ μὴ ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ. 13. νῦν δὲ πρὸς σὲ ἔρχομαι, καὶ ταῦτα λαλῶ ἐν τῷ κόσμῳ ἵνα ἔχωσι τὴν χαρὰν τὴν ἐμὴν πεπληρωμένην ἐν αὐτοῖς.


https://aerapatera.wordpress.com/2021/06/13/κυριακή-των-αγ-πατέρων-της-α΄-οικουμεν-2/

Friday, June 11, 2021

Δεν είσαι ασφαλής αν δεν είναι όλοι ασφαλείς ΧΑΡΙΔΗΜΟΣ Κ. ΤΣΟΥΚΑΣ*

 Οι αστροναύτες του «Apollo 11» (1969) ανέφεραν ότι, βλέποντας για πρώτη φορά τη Γη από το Διάστημα, βίωσαν μια σημαντική αλλαγή στη συνείδησή τους: συνειδητοποίησαν την ενιαιότητα και τη μοναδικότητα της Γης στο σκοτεινό σύμπαν. «Ενα υπέροχο κόσμημα στον μαύρο, βελούδινο ουρανό», παρατήρησε ποιητικά ένας από αυτούς, ο Μπαζ Ολντριν. Πήγαν στη Σελήνη αλλά ανακάλυψαν τη Γη! Αυτή η νέα οπτική γωνία ήταν η απαρχή

δημιουργίας πλανητικής συνείδησης.

Η οικουμενική εμπειρία της πανδημίας υπογραμμίζει κάτι αντίστοιχο – τη βαθιά αλληλεξάρτηση των ανθρώπινων ενοίκων του πλανήτη. Παραδοσιακά ήταν οι φιλόσοφοι και οι λογοτέχνες αυτοί που

Πώς τη διαχειριζόμαστε; Ανθρώπινα, δηλαδή αντιφατικά: και δημιουργικά και στερεότυπα, και αλτρουιστικά και ιδιοτελώς. Ωστόσο, τα δύο σκέλη των ζευγών δεν είναι ισοδύναμα: ενστικτωδώς προκρίνουμε το οικείο και το συμφέρον. Η επιμονή της πανδημίας, όμως, μας ωθεί να αποκτήσουμε οικουμενική προοπτική, όχι μόνο γιατί είναι ηθικώς επιβεβλημένο αλλά και γιατί είναι υγειονομικά συμφέρον. Με νοιάζει η υγεία των Ινδών λ.χ. διότι επηρεάζει τη δική μου (ήδη η ινδική μετάλλαξη του κορωνοϊού κυριαρχεί στη Βρετανία), όπως μεριμνώντας για την υγεία μου προστατεύω τη δική

σου. Αλληλεξάρτηση σημαίνει σχέση – υπάρχω επειδή υπάρχεις. Σχετίζομαι μαζί σου θα πει ότι η συμπεριφορά μου δεν αντανακλά μόνο τις δικές μου επιθυμίες αλλά συνδιαμορφώνεται από τις δικές σου. Στο μέτρο που η σχέση υποδηλώνει διάρκεια, μετέχουμε σε ένα επαναλαμβανόμενο «παίγνιο»:

δεν μας νοιάζει μόνο το σήμερα αλλά και το αύριο· να εκταθεί η σχέση στον χρόνο. Η πρώτιστη ευθύνη κάθε. κυβέρνησης είναι, ευλόγως, η υγεία του πληθυσμού της. Ποιες χώρες είναι (ή γρήγορα γίνονται) οι πιο καλά εμβολιασμένες; Οι πλουσιότερες. Ποιες έχουν μείνει πίσω; Οι φτωχότερες. Παγκοσμίως, έχουν χορηγηθεί 26 δόσεις εμβολίων ανά 100 κατοίκους. Οι ανισότητες στην κατανομή τους είναι εντυπωσιακές: οι 29 φτωχότερες χώρες, με το 9% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν λάβει το 0,3% των δόσεων. Διαφορετικά: το 85% των εμβολιασμών έχει γίνει σε χώρες άνω του μεσαίου εισοδήματος, ενώ μόνο το 0,3% έγινε σε χώρες χαμηλού εισοδήματος. Εν ολίγοις: οι πλούσιες χώρες πραγματοποίησαν τους περισσότερους εμβολιασμούς. Ηδη άρχισαν να εμβολιάζουν, χωρίς να είναι απολύτως απαραίτητο, και τους εφήβους τους, τη στιγμή κατά την οποία υπάρχουν δισεκατομμύρια ανεμβολίαστοι ενήλικες διεθνώς. Το στενό εθνικό συμφέρον παρακάμπτει την κοσμοπολίτικη ηθική της αλληλεξάρτησης.

Κανείς, όμως, δεν προστατεύεται πλήρως αν δεν προστατευθούν όλοι – οι μεταλλάξεις ταξιδεύουν ταχύτατα. Ξέρουμε ότι τα εμβόλια σώζουν ζωές. Με το 50% των Αμερικανών πλήρως εμβολιασμένο, τα κρούσματα μειώθηκαν τουλάχιστον δέκα φορές. Ωστόσο, η υπάρχουσα παραγωγή εμβολίων δεν αρκεί. Χρειάζονται 11 δισ. εμβόλια παγκοσμίως, ενώ μέχρι σήμερα έχουν διατεθεί 2 δισ. Εν τω μεταξύ, η πανδημία καλπάζει, ιδιαίτερα στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική. Απαιτείται επείγουσα δράση. Η COVAX, η διεθνής υπηρεσία για την τροφοδοσία φτωχών χωρών με εμβόλια, πρέπει να ενισχυθεί από τις πλούσιες χώρες. Ενας κόσμος χωρίς κορωνοϊό θα είναι προσοδοφόρος για τις ανεπτυγμένες οικονομίες – σε 3,6 τρισ. δολάρια υπολογίζει το όφελος το ΔΝΤ.

 Σε αυτή την προβληματική εντάσσεται η προσωρινή άρση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των φαρμακευτικών εταιριών. Αν και αυτό το μέτρο δεν θα λύσει από μόνο του το πρόβλημα (παραμένει το θέμα των πρώτων υλών, ενώ η συναφής τεχνογνωσία δεν μεταφέρεται εύκολα), θα συμβάλλει στην επίλυσή του. Σκεπτόμενες στενά ιδιοτελώς (δηλαδή, μη σχεσιακά), οι εταιρείες αντιδρούν. Τα επιχειρήματά τους συνιστούν φενακιστική ιδεολογική κατασκευή.

Ο κ. Μπουρλά, επικεφαλής της Pfizer, δήλωσε: «Ο μόνος λόγος για τον οποίο έχουμε εμβόλια τώρα είναι γιατί υπάρχει ένας ζωντανός ιδιωτικός τομέας. Η ζωντάνια του, η ψυχή του,είναι η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας». Παραβλέπει, ωστόσο, τα εξής. Πρώτον, η προσωρινή άρση των πατεντών προβλέπεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΥ). Δεύτερον, εφαρμόστηκε από τον ΠΟΥ το 2003, στην περίπτωση φαρμάκων κατά του HIV, χωρίς καμία επίπτωση στην ευημερία της φαρμακοβιομηχανίας. (Από το εμβόλιο η Pfizer αναμένει έσοδα $26 δισ. φέτος). Και τρίτον, η ανάπτυξη του εμβολίου κατέστη εφικτή με πολύπλευρη κρατική υποστήριξη (μερική χρηματοδότηση, εκτεταμένη προαγορά, ταχύτατη ρυθμιστική έγκριση, νομική προστασία από διώξεις). Το ερώτημα είναι: πώς μπορεί η θεμιτή εταιρική επιθυμία για κέρδος να ενσωματώσει την πιεστική ανάγκη για ταχύτατο παγκόσμιο εμβολιασμό, δηλαδή την ιδέα ότι το εμβόλιο συνιστά οικουμενικό αγαθό;

Η αναγνώριση της αλληλεξάρτησης δίνει προτεραιότητα στην ηθική της ευθύνης – απαιτεί γνωστική ευρυχωρία, μακροχρόνιο ορίζοντα, μέριμνα για τον αδύναμο, θεσμούς διαχείρισης των παγκόσμιων δημόσιων αγαθών. Εχουμε ευθύνη, ιδιαίτερα οι πλούσιοι και ισχυροί, να προστατεύουμε τον παγκόσμιο ιστό της ζωής.


  • Ο κ. Χαρίδημος Κ. Τσούκας (www.htsoukas.com) είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και ερευνητής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Warwick.
  • Μας το έστειλε ο π. Βασίλειος Χριστοδούλου

Monday, June 7, 2021

π. Ανανίας Κουστένης: «Ἡ Βασιλική δρῦς» της Ορθοδοξίας-ο πιό ανυπεράσπιστος άνθρωπος του κόσμου από Μαντώ Μαλάμου -

 Βασιλική Δρῦς»! Έτσι τον χαρακτήρισα πριν πολλά χρόνια. Δεν το κατάλαβε και νομίζοντας ότι μιλάω για το περίφημο παπαδιαμαντικό διήγημα μού λέει εμφατικά: «Αριστούργημα, κόρη μου, αριστούργημα!». Και του ξαναλέω: «Εσείς είστε η Βασιλική Δρῦς!». Γέλασε και με…έδιωξε με τον αμίμητο τρόπο του…Αλλά «ἐπειδήπερ πολλοί τε ἐπεχείρησαν (και θα επιχειρούν συνεχώς στο μέλλον) ἀνατάξασθαι διήγησιν» περί τοῦ ἄρτι κοιμηθέντος πατρὸς ἡμῶν, αισθάνομαι την ανάγκη να καταθέσω τη δική μου άποψη για τα πολλά χρόνια που ευλογήθηκα να είναι πνευματικός μου πατέρας.

Για πολλούς που τον γνώρισαν παλαιότερα ή και τα τελευταία χρόνια ο πατήρ Ανανίας είναι ό «αναρχικός παππάς» των Εξαρχείων με την καλύτερη σημασία του όρου: αντισυμβατικός με άφθονα στοιχεία σαλότητος, τα οποία πολλούς -ειδικά στον χώρο των εκκλησιαστικών- σοκάρουν ως έκφραση κυρίως. Αγνοώντας ίσως ότι ο πατήρ Ανανίας με τον τρόπο αυτόν ασκούσε ποιμαντική με σύγχρονη μέθοδο, αφού ήταν ο άνθρωπος που γέγονε τοῖς πᾶσι τὰ πάντα ἵνα πάντας ἐλκύσει εἰς Χριστόν. Ο παππούλης, όπως τον αποκαλούμε οι περισσότεροι, είναι ο στύλος της Ορθοδοξίας, ο άνθρωπος με την απέραντη αγάπη και το αστείρευτο χιούμορ, ο επιεικής πνευματικός που συγκαταβαίνει στα πάθη μας και τα παίρνει όλα επάνω του: «σάς έχω κρεμασμένους όλους στο πετραχήλι μου» έλεγε, όπως κάθε ιερέας άξιος του ονόματος. Επιπλέον είναι ο λαμπρός φιλόλογος, ο μοναδικός μεταφραστής του Αγίου Ρωμανού και του Θεοφάνους, ο λάτρης της ελληνικής γλώσσας και της ιστορίας του διαχρονικού ελληνισμού, ο αγαπημένος του Θοδωράκη (έτσι τον έλεγε πάντα) Κολοκοτρώνη και του πρώτου Κυβερνήτη της πατρίδος -μερικές φορές του ξέφευγε κι έλεγε «του αγίου Ιωάννη Καποδίστρια». Και μετά το διόρθωνε…Για άλλους ήταν ίσως και λίγο γραφικός… Κατανοητό εν μέρει, γιατί το βάθος του π. Ανανία ήταν απέραντο και εκείνος το έκρυβε επιμελέστατα. «Άλλωστε ποιος μπορεί να μιλήσει για έναν άγιο; Μόνο ένας άγιος!» Για τον Άγιο Πορφύριο ειδικά έλεγε «Πώς μπορεῖ κανείς να περιγράψει την αύρα; Γίνεται; Δεν γίνεται!». Εδώ θα έπρεπε συνεπώς να σταματήσω κι εγώ να γράφω. Αλλά δεν γίνεται… Γιατί ακούω συνεχώς τη φωνή του όταν αναφερόταν στους μάρτυρες και στους Νεομάρτυρες  της Εκκλησίας μας: «Παιδιά, προσέξτε: Δεν άντεξαν το μαρτύριο οι άγιοι μάρτυρες επειδή είχαν απάθεια στον πόνο! Δεν ήταν φακίρηδες!… Πονούσαν και παραπονούσαν!… Άλλο αν στη συνέχεια τους επεσκίαζε η Θεία Χάρις και το άντεχαν. Αλλά πονούσαν απερίγραπτα, πονούσαν όπως κάθε κοινός άνθρωπος. Μην το ξεχνάμε αυτό! Μην το ξεχνάμε!…». (Οι επαναλήψεις του ήταν μουσική!) Γι’ αυτό κι εγώ -ίσως υπακούοντας στην προτροπή του, δυστυχώς μετά από πολλά χρόνια -όταν του έλεγα να καταγράψει τις δικές του “παπαδιαμαντικές” ιστορίες που μάς αφηγείτο με το απαράμιλλο ύφος του, επαναλάμβανε «εσύ να τις γράψεις!». Ισως να ήταν μοιραίο να καταγράψω κάτι από την τραγική, αθέατη και άγνωστη εν πολλοίς πλευρά του, όπως μπόρεσα να τη διακρίνω μέσα από κάποιες ρωγμές.

Για μένα ο πατήρ Ανανίας είναι ο λεβέντης του Θεού! Ο Άνθρωπος της Ελευθερίας του Χριστού! Ολόκληρη η ζωή του υπήρξε διηνεκής θυσία για την αγάπη του Χριστού και τη διακονία του ανθρώπου. «Δεν του περίσσευε κανένας», όπως έλεγε ο ίδιος για τον Χριστό. Ήταν ο πνευματικός πατέρας του οποίου η αγάπη ξεπερνούσε φαινομενικά τα όρια. Όπως λέει ο Άγιος Παΐσιος «ο καλός πνευματικός πρέπει να είναι αποφασισμένος να πάει στον πάτο της κολάσεως ο ίδιος προκειμένου να σωθούν τα παιδιά του». Με την απέραντη διάκρισή του μάς παραχωρούσε τόση ελευθερία ώστε δεν χρειαζόταν τις περισσότερες φορές να τη χρησιμοποιήσουμε…Ασκούσε διακριτική ποιμαντική με τόσο μυστικό και ανεπαίσθητο τρόπο που κάποιες φορές φαινόταν σκανδαλώδης. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και ο ιδιαίτερος τρόπος που εκφραζόταν. Πολλοί δεν μπορούσαν να το αντέξουν και αποχωρούσαν… Τους κατανοώ απολύτως γιατί κάποια φορά, για ένα βράδυ μόνο, έπεσα και η ίδια θύμα αυτού του μεγάλου πειρασμού. Εγώ, η αθυρόστομη, ενοχλήθηκα τάχα μου από ορισμένες λέξεις και έγινα ξαφνικά σεμνότυφη και πουριτανή!!! Εκείνη τη νύχτα έζησα οντολογικά την Κόλαση… Όταν ξημέρωσε του τηλεφωνώ. Πριν προλάβω να πω οτιδήποτε τον ακούω να μού λέει: «Έλα αμέσως!» Με το που μπαίνω με ρωτάει χωρίς περιστροφές «Τί σού είπε; Ξέρεις Ποιος!!! Γιατί αυτό δεν είναι δικό σου! Ο ανθρωποκτόνος από καταβολής κόσμου σου το σφύριξε για να σε διώξει από δω’ και να σε τρελλάνει τελείως!…».Όταν του περιέγραψα επιγραμματικά την εφιαλτική νύχτα που πέρασα, με κοίταξε αμίλητος και μετά είπε: «Αυτό, κόρη μου, είναι το αρχέγονο αίσθημα της εξορίας του Αδάμ…».

Τον γνώρισα στα 23 μου χρόνια, ανήμερα της αγαπημένης του εορτής της Παναγίας των Βλαχερνών. Είναι η Παναγία του Ακαθίστου Ύμνου, που της έχτισε εκκλησία στην ιδιαίτερη πατρίδα του, κι όπου τώρα αναπαύεται το μαρτυρικό του σώμα. Εξέφρασε έτσι την άφατη αγάπη του για κείνην, «την “ιδιαιτέρα” του Κολοκοτρώνη», όπως την έλεγε. Aλλά μάλλον έπρεπε να πει την δική του “ιδιαιτέρα”! Δεν το έλεγε  όμως ακολουθώντας το παράδειγμα του Ευαγγελιστή Ιωάννη. Ερμήνευε άλλωστε το Ευαγγέλιο «σαν μεγάλος βιρτουόζος της Θεολογίας», κατά την προσφυή παρομοίωση φίλης μουσικού για κείνον: «Ο πατήρ Ανανίας είναι όπως οι μεγάλοι δεξιοτέχνες: παίζουν ένα πολύ δύσκολο κομμάτι και νομίζεις ότι παίζουν κάτι εύκολο, καθώς δεν προβάλλεται καθόλου η προσπάθεια. Έτσι και ο πατήρ Ανανίας: σού λέει τις πιο βαθειές δογματικές αλήθειες με τρόπο απλό, κατανοητό και βιωματικό». Γιατί ο π. Ανανίας “κατανοούσε” τα μυστήρια του Θεού όχι με το μυαλό, την ψυχολογία  ή τον φιλοσοφικό στοχασμό, αλλά με την προσευχή και την ταπείνωση. Αναφερόμενος λοιπόν συχνά στον Ευαγγελιστή Ιωάννη και στον αυτοχαρακτηρισμό του «ὁ μαθητὴς ὅν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς», ερμήνευε τη φράση αυτή αντίστροφα: «ὁ μαθητὴς ὅς ἠγάπα τὸν ’Ιησοῦν», έλεγε, γιατί, ο Χριστός όλους τους αγαπούσε το ίδιο, αλλά από ταπείνωση λέει αυτό που λέει ο Ιωάννης. Και επειδή τον αγαπούσε τόσο, γι’ αυτό και τού αποκάλυψε τα περισσότερα ο Ιησούς. Κατά το μέτρο της Αγάπης γνωρίζουμε». Ή για να θυμίσω μια ακόμα προσφιλή του διαπίστωση: «ό, τι αισθάνεσαι εσύ για τον άλλον, αργά-γρήγορα θα αισθανθεί κι αυτός για σένα! Τηρουμένων των αναλογιών βγάλτε τα συμπεράσματά σας!…». Και κάτι ακόμα για την ερμηνεία του Ευαγγελίου: θυμάμαι όταν μού ερμήνευσε με την ιδιαίτερη ματιά του την ευαγγελική περικοπή της μοιχαλίδος γυναικός. «Νομίζω πως ο Χριστός λέγοντας “ὁ ἀναμάρτητος πρῶτος τὸν λίθον βαλέτω” εννοεί “ὁ ἀναμάρτητος ἀπέναντι τῶν γυναικῶν” …Γιατί κανένας  μας  δεν είναι αναμάρτητος απέναντί σας…». Αχ, πατέρα Ανανία, πόσο συχνά επαναλάμβανες την διαπίστωση του Ναζιανζηνού «ἄνδρες εἰσίν οἱ κατὰ γυναικῶν νομοθετήσαντες!»…

Ο πατήρ Ανανίας, για να έρθω σ’ αυτό που προεξανήγγειλα στον τίτλο του κειμένου μου, ήταν «ο πιο ανυπεράσπιστος άνθρωπος στον κόσμο». Τού το είπα στο τηλέφωνο ένα χειμωνιάτικο απόγευμα του 2007. «Είμαι, κόρη μου… Είμαι…Σε ευχαριστώ που το κατάλαβες…» μού είπε… Ήταν η μοναδική φορά που του τηλεφώνησα τέτοια ώρα κινούμενη από ακαταμάχητη ανάγκη «να τού εκφράσω την συμπαράστασή μου», όπως τού είπα, απορώντας κι εγώ εκ των υστέρων γι’ αυτή την παιδική έκφραση. Για πολλά χρόνια συνέβαινε να του χτυπούν την πόρτα οποιαδήποτε ώρα της μέρας. Ή να του τηλεφωνούν οποιαδήποτε ώρα της νύχτας. Αυτά συνέβαιναν τα παλαιότερα χρόνια, στην απέραντα μοναχική περίοδο της ζωής του. Δεν κοιμήθηκε και δεν έφαγε ποτέ σαν όλους μας: «Έφτιαξα ένα χαμομήλι, το ήπια και κοιμήθηκα…», είπε σε κάποιον δικό μου για τη νύχτα της Αναστάσεως. «Της Αναστάσεως» επέμεινε και όχι «της Ανάστασης», που ακούω συνεχώς και από κληρικούς ακόμα, για να μην υστερήσουν σε προοδευτισμό με τη «δημοκρατία των τριτοκλίτων», όπως χαρακτήριζε το φαινόμενο καθηγητής της Γλωσσολογίας. Ο πατήρ Ανανίας επαναλάμβανε συχνά το μάλωμα του Αγίου Πορφυρίου στον ίδιο: «Μού ξέφυγε κάποτε και είπα μπροστά στον Γέροντα Πορφύριο τη γενική «της φύσης». Και πώς νομίζετε αντέδρασε ο άγιος Γέροντας; “Τον κακό σου τον καιρό! Εσύ, το λές έτσι; «τῆς φύσεως» είναι το σωστό και το ωραίο. Αυτή είναι ή άγια γλώσσα μας!”. Ακούτε τί μού είπε ο άγιος; “Τον κακό σου τον καιρό”! Τί ωραίος που ήταν ο Γέροντας!».

Ο πατήρ Ανανίας υπήρξε ασκητικότερος πολλών ασκητών της ερήμου. Κατοικούσε σε 30 τετραγωνικά, στο ισόγειο μιας πολυκατοικίας που δεν έβλεπε ποτέ τον ήλιο, αν και γεννήθηκε «πτωχό βοσκόπουλο εις τα όρη», για να θυμηθούμε τον αγαπημένο του Κυρ -Αλέξανδρο. «Ήμουν μικρός ποιμήν αλόγων προβάτων», μού είπε κάποτε, «και ο Κύριος με αξίωσε να γίνω ποιμήν λογικών προβάτων». Τον διέκοψα σχεδόν: «παραλόγων ἐριφίων»  θέλετε να πείτε, Γέροντα!  Πού την είδατε τη λογική σε μάς;». Με κοίταξε αμίλητος… Έζησε το μέγιστο μέρος της ζωής του «στο καμίνι των Εξαρχείων». Έτσι μού χαρακτήρισε επιγραμματικά ο ίδιος τη βιωτή του, όταν κάποτε του εξέφρασα την απορία: «Πώς μπορείτε, γέροντα, και μάς κρατάτε  όλους -και ειδικά εμάς τις γυναίκες, σ’ αυτή τη θαυμαστή απόσταση και ισορροπία στην κόψη του ξυραφιού; Χωρίς συναισθηματισμούς και αρρωστημένες προσκολλήσεις, ενώ εισπράττουμε την αγάπη σας όλοι σαν να είμαστε ο καθένας και η κάθε μία ο απόλυτος αποδέκτης; Πώς γίνεται;» Αφού με κοίταξε για λίγο αμίλητος, μου είπε με σιγανή φωνή: «Αν είσαι συνεχώς στο καμίνι, κόρη μου… Γίνεται…».

Πάντα αισθανόμουνα τη βαθειά του ευγνωμοσύνη, όταν υποψιαζόμασταν κάτι ελάχιστο από τον αγώνα του, ή αν τον βλέπαμε και λίγο ανθρώπινα. Αν δηλαδή δεν είμασταν συνεχώς «από την …Πάρο», όπως συχνά πυκνά επαναλάμβανε. Θυμάμαι πώς αντέδρασε όταν του σχολίασα  την περίπτωση ενός ξένου συγγραφέα, δεδηλωμένα άθεου ώς τότε, που είχε γνωρίσει. «Ο Ολλανδός σάς αγαπά πολύ» του είπα γυρίζοντας από τον γάμο του με την αδελφική μου φίλη στο Άμστερνταμ. Σημειωτέον ότι εκείνος, ενώ πρώτη φορά στη ζωή του έβλεπε Ορθόδοξο ιερέα, είπε μετά τη συνάντηση μαζί του στην Ελληνίδα γυναίκα του: «Να ξέρεις ότι από ένα σημείο και μετά ήσουν περιττή ως μεταφράστρια! Ο πατήρ Ανανίας με καταλάβαινε ενώ εγώ μιλούσα τη γλώσσα μου κι εκείνος τη δική του!» Χαρούμενος ο παππούλης αντέδρασε αυθόρμητα: «Το ξέρω, κόρη μου! Κι εγώ τον έχω στην καρδιά μου! Αυτός ο άνθρωπος με το που με είδε, με αγάπησε! Ξένος αυτός, χωρίς λέξη ελληνικά! Κι εγώ άνθρωπος είμαι!… Υπάρχει εδώ κόσμος και κοσμάκης που έχουν ευεργετηθεί ώς τα μαλλιά… Κι όμως δεν αιστάνθηκαν ποτέ τόση δα αγάπη για μένα (μού έδειξε στην άκρη του νυχιού) …». Καταλαβαίνω…» είπα. «Όχι», συνεχίζει με έντονη άρνηση του κεφαλιού, «Δεν μπορείς να καταλάβεις…». Είχε δίκιο! Αργότερα θα αντιλαμβανόμουνα κάτι ελάχιστο, μαθαίνοντας πάντα από πρώτο χέρι: Άλλος μού ομολογούσε ότι όταν επί δύο χρόνια ήταν άνεργος, ο πατήρ Ανανίας τού πλήρωνε το ενοίκιο. Άλλος ότι έστελνε κάποιον δικό του άνθρωπο να συντροφεύει ή να νοσηλεύει τους άρρωστους γονείς του, όσο εκείνος εργαζόταν…Και πόσα άλλα που δεν μπορώ όχι να περιγράψω, αλλά ούτε καν να φανταστώ…

Τα πάντα στον πατέρα Ανανία ήταν Θεολογία. Ενθυμούμενος τα γενέθλιά μας σε μένα ερμήνευσε το “ζώδιό” μου με ένα εύγλωττο παράδειγμα που παρέλκει να το αναφέρω: «Ζυγός σημαίνει δικαιοσύνη. Και δικαιοσύνη σημαίνει αποκατάσταση ισορροπίας». Αξίζει να αναφέρω -από αφήγηση άλλης φίλης- ότι σε συζήτηση νεολαίας «χωρίς θέμα», όπως θα ’λεγε κι ο  ίδιος, στο κελί του, κάποιοι επέμεναν ότι τα γενέθλια δεν έχουν έχουν καμμία σημασία. Μόνο η ονομαστική εορτή μετράει! Ο παππούλης που δεν είχε μιλήσει καθόλου ώς τότε, στρέφεται στη φίλη και την ρωτάει: «Πόσες χιλιάδες είναι, κόρη μου, οι δισμύριοι;» «Δέκα», απάντησε εκείνη. «Άντε που ξέρεις και αρχαία ελληνικά! Είκοσι χιλιάδες είναι!». Επιστρέφοντας στο σπίτι της, προβληματισμένη με την ερώτηση του Γέροντα, έψαξε στον Συναξαριστή τη λέξη. Και ανακαλύπτει ότι στις 28 Δεκεμβρίου είναι η μνήμη των Δισμυρίων μαρτύρων των εν Νικομηδεία κααίντων. Αυτή είναι η μέρα των γενεθλίων της την οποία αγνοούσε ωστόσο ο πατήρ Ανανίας.

Δεν θα αναφερθώ στον καιρό που «όλο το σύμπαν είχε πέσει επάνω του» (δικά του λόγια σε μένα) και κάθε τρίτη σχεδόν μέρα πάθαινε γαστρορραγία…Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ ότι κάποτε, παρόντος του μακαριστού πατρός Πορφυρίου Δελλή («ο λεβέντης που τα άφησε όλα για τον Χριστό», όπως τον χαρακτήριζε ο ίδιος π. Ανανίας) θυμάμαι και τους δύο να ακούνε πολύ προσεκτικά το εκκλησιαστικό ραδιόφωνο να μεταδίδει  σε συνεχή ροή ειδήσεων κάποιο εκκλησιαστικό “σκάνδαλο”, που αργότερα αποδείχτηκε μεγάλη ευλογία. Βλέποντάς τους έτσι, αποτολμώ μια παρατήρηση: «Απορώ με μάς τους λεγόμενους Χριστιανούς», λέω, «που, όταν διαβάζουμε στα Συναξάρια και στο Γεροντικό ιστορίες για τους μεγάλους πειρασμούς των αγίων, ενθουσιαζόμαστε! Όταν όμως συμβεί κάτι ανάλογο στην πραγματικότητα που ζούμε εμείς, όπως τώρα παραδείγματος χάριν, αδυνατούμε να το κατανοήσουμε. Σκανδαλιζόμαστε και είμαστε έτοιμοι να κατασπαράξουμε τους πάντες…». Με κοίταξαν και οι δύο με πολλή μεγάλη σοβαρότητα και ο π. Ανανίας συμφώνησε επιλέγοντας: «Είπες μια πολύ μεγάλη αλήθεια αυτή τη στιγμή, κόρη μου! Δυστυχώς αυτοί είμαστε οι ταλαίπωροι…». Θα καταθέσω λοιπόν μια δική μου εμπειρία από τα ανείπωτα δύσκολα χρόνια του Γέροντα. Ένα περιστατικό που με σημάδεψε για μια ζωή και βρήκε μέσα μου δικαίωση τη μεγάλη μέρα της εκφοράς του, στη ανεπανάληπτη ατμόσφαιρα της χαρμολύπης μας. Είναι τον Νοέμβρη του 1987, όταν για πρώτη φορά βγαίνει από το Άγιον Όρος η εικόνα του «Άξιον Εστί». Την υποδέχονται στην Αθήνα με τιμές αρχηγού κράτους και την μεταφέρουν στην Μητρόπολη. Στα πλήθη του κόσμου που συρρέουν στην οδό Μητροπόλεως είμαι και εγώ στη δεκαετία των είκοσι ακόμα, και όπως θα ’λεγε και ο παππούλης, κάθε άλλο παρά «να με βλέπουν τα παιδιά και να τρώνε όλο το φαΐ τους!» Στο πεζοδρόμιο που αντιστοιχεί στο ιερό του μητροπολιτικού ναού συναντώ τον αδελφό μου. Στεκόμαστε να βλέπουμε τους ιερείς που, αφού προηγήθηκαν των λαϊκών στην προσκύνηση της Εικόνας, βγαίνουν από τον ναό κατευθυνόμενοι προς το Σύνταγμα. Για πρώτη φορά τώρα, στην πιο ανελέητη δεκαετία της αθεΐας των Ελλήνων, έχουν οι καημένοι την τιμητική τους. Περνούν ανά τριάδες και τετράδες συνομιλώντας μεταξύ τους χαρούμενοι. Ξαφνικά ο αδελφός μου τον διακρίνει και μού τον δείχνει σοκαρισμένος: «Ο πατήρ Ανανίας!» Γυρίζω και τον βλέπω. Μόνος του, ολομόναχος, με σκυμμένο το κεφάλι προχωρούσε αργά… Πήγε κι εκείνος να προσκυνήσει. Και τον είδαν…Όλος ο κλήρος παρών και η αρνητική φήμη πλανιόταν ακόμα στα στόματα και καθρεφτιζόταν στα μάτια των περισσοτέρων… (Υπήρχαν ακόμα τότε ιερείς που …απειλούσαν τις πνευματικές τους κόρες, ειδικά τις νεώτερες, με επιτίμια και «καλημέρα» αν τού λέγανε…). Τρέχουμε και τον προλαβαίνουμε ζητώντας συγγνώμη και σπρώχνοντας σχεδόν ιερείς και λαϊκούς. Τού φιλάμε το χέρι, του μιλάμε. «Ευχαριστώ, παιδιά. Χαίρομαι που σάς βλέπω. Η ευχή της Παναγίας μας να σάς σκέπει πάντοτε!» Είναι περίλυπος άχρι θανάτου…Μάς αποχαιρετά και χάνεται στο σκοτεινό δρομάκι. Αλλά για ένα πράγμα είμασταν εκείνη τη στιγμή βέβαιοι: Από όλους όσοι προσκύνησαν την Αγία Εικόνα αυτόν η Κυρία των Αγγέλων ξεχώρισε…

Αυτό το ανείπωτα λυπημένο του πρόσωπο έμεινε αδικαίωτο μέσα μου όλα αυτά τα χρόνια. Μέχρι την περασμένη Δευτέρα. Ως την ώρα που το πλήθος με ουρανομήκεις φωνές επαναλάμβανε «Άγιος, Άγιος, Άγιος» καθώς το τίμιο σκήνωμά του, τυλιγμένο με τη σημαία, εφέρετο για την οριστική κατοικία του και ο δρόμος είχε στρωθεί με ροδοπέταλα…Κατευόδιο για το ταξείδι του στα «Ρόδινα ακρογιάλια της Θείας Βασιλείας».


https://antifono.gr/πατήρ-ανανίας-κουστένης-ἡ-βασιλική/



Κυριακή του Τυφλού (Ιωάν. 9,1-38)

 Τῷ καιρῷ ἐκείνω, παράγων ὁ Ἰησοῦς 

1. εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς. 

2. καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· ῥαββί, τίς ἥμαρτεν, οὗτος ἢ οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἵνα τυφλὸς γεννηθῇ; 

3. ἀπεκρίθη Ἰησοῦς· οὔτε οὗτος ἥμαρτεν οὔτε οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἀλλ’ ἵνα φανερωθῇ τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῷ.

4. ἐμὲ δεῖ ἐργάζεσθαι τὰ ἔργα τοῦ πέμψαντός με ἕως ἡμέρα ἐστίν· ἔρχεται νὺξ ὅτε οὐδεὶς δύναται ἐργάζεσθαι. 

5. ὅταν ἐν τῷ κόσμῳ ὦ, φῶς εἰμι τοῦ κόσμου. 

6. ταῦτα εἰπὼν ἔπτυσε χαμαὶ καὶ ἐποίησε πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος, καὶ ἐπέχρισε τὸν πηλὸν ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ τυφλοῦ 

7. καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὕπαγε νίψαι εἰς τὴν κολυμβήθραν τοῦ Σιλωάμ, ὃ ἑρμηνεύεται ἀπεσταλμένος. ἀπῆλθεν οὖν καὶ ἐνίψατο, καὶ ἦλθε βλέπων. 

8. Οἱ οὖν γείτονες καὶ οἱ θεωροῦντες αὐτὸν τὸ πρότερον ὅτι τυφλὸς ἦν, ἔλεγον· οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ καθήμενος καὶ προσαιτῶν; 

9. ἄλλοι ἔλεγον ὅτι οὗτός ἐστιν· ἄλλοι δὲ ὅτι ὅμοιος αὐτῷ ἐστιν. ἐκεῖνος ἔλεγεν ὅτι ἐγώ εἰμι. 

10. ἔλεγον οὖν αὐτῷ· πῶς ἀνεῴχθησάν σου οἱ ὀφθαλμοί; 

11. ἀπεκρίθη ἐκεῖνος καὶ εἶπεν· ἄνθρωπος λεγόμενος Ἰησοῦς πηλὸν ἐποίησε καὶ ἐπέχρισέ μου τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ εἶπέ μοι· ὕπαγε εἰς τὴν κολυμβήθραν τοῦ Σιλωὰμ καὶ νίψαι· ἀπελθὼν δὲ καὶ νιψάμενος ἀνέβλεψα. 

12. εἶπον οὖν αὐτῷ· ποῦ ἐστιν ἐκεῖνος; λέγει· οὐκ οἶδα. 

13. Ἄγουσιν αὐτὸν πρὸς τοὺς Φαρισαίους, τόν ποτε τυφλόν. 

14. ἦν δὲ σάββατον ὅτε τὸν πηλὸν ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς καὶ ἀνέῳξεν αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλμούς. 

15. πάλιν οὖν ἠρώτων αὐτὸν καὶ οἱ Φαρισαῖοι πῶς ἀνέβλεψεν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· πηλὸν ἐπέθηκέ μου ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμούς, καὶ ἐνιψάμην, καὶ βλέπω. 

16. ἔλεγον οὖν ἐκ τῶν Φαρισαίων τινές· οὗτος ὁ ἄνθρωπος οὐκ ἔστι παρὰ τοῦ Θεοῦ, ὅτι τὸ σάββατον οὐ τηρεῖ. ἄλλοι ἔλεγον· πῶς δύναται ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς τοιαῦτα σημεῖα ποιεῖν; καὶ σχίσμα ἦν ἐν αὐτοῖς.

17. λέγουσι τῷ τυφλῷ πάλιν· σὺ τί λέγεις περὶ αὐτοῦ, ὅτι ἤνοιξέ σου τοὺς ὀφθαλμούς; ὁ δὲ εἶπεν ὅτι προφήτης ἐστίν. 

18. οὐκ ἐπίστευσαν οὖν οἱ Ἰουδαῖοι περὶ αὐτοῦ ὅτι τυφλὸς ἦν καὶ ἀνέβλεψεν, ἕως ὅτου ἐφώνησαν τοὺς γονεῖς αὐτοῦ τοῦ ἀναβλέψαντος 

19. καὶ ἠρώτησαν αὐτοὺς λέγοντες· οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς ὑμῶν, ὃν ὑμεῖς λέγετε ὅτι τυφλὸς ἐγεννήθη; πῶς οὖν ἄρτι βλέπει; 

20. ἀπεκρίθησαν δὲ αὐτοῖς οἱ γονεῖς αὐτοῦ καὶ εἶπον· οἴδαμεν ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς ἡμῶν καὶ ὅτι τυφλὸς ἐγεννήθη· 

21. πῶς δὲ νῦν βλέπει οὐκ οἴδαμεν, ἢ τίς ἤνοιξεν αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἡμεῖς οὐκ οἴδαμεν· αὐτὸς ἡλικίαν ἔχει, αὐτὸν ἐρωτήσατε, αὐτὸς περὶ ἑαυτοῦ λαλήσει. 

22. ταῦτα εἶπον οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ὅτι ἐφοβοῦντο τοὺς Ἰουδαίους· ἤδη γὰρ συνετέθειντο οἱ Ἰουδαῖοι ἵνα, ἐάν τις αὐτὸν ὁμολογήσῃ Χριστόν, ἀποσυνάγωγος γένηται. 

23. διὰ τοῦτο οἱ γονεῖς αὐτοῦ εἶπον ὅτι ἡλικίαν ἔχει, αὐτὸν ἐρωτήσατε. 

24. ἐφώνησαν οὖν ἐκ δευτέρου τὸν ἄνθρωπον ὃς ἦν τυφλός, καὶ εἶπον αὐτῷ· δὸς δόξαν τῷ Θεῷ· ἡμεῖς οἴδαμεν ὅτι ὁ ἄνθρωπος οὗτος ἁμαρτωλός ἐστιν. 

25. ἀπεκρίθη οὖν ἐκεῖνος καὶ εἶπεν· εἰ ἁμαρτωλός ἐστιν οὐκ οἶδα· ἓν οἶδα, ὅτι τυφλὸς ὢν ἄρτι βλέπω.

26. εἶπον δὲ αὐτῷ πάλιν· τί ἐποίησέ σοι; πῶς ἤνοιξέ σου τοὺς ὀφθαλμούς; 

27. ἀπεκρίθη αὐτοῖς· εἶπον ὑμῖν ἤδη, καὶ οὐκ ἠκούσατε· τί πάλιν θέλετε ἀκούειν; μὴ καὶ ὑμεῖς θέλετε αὐτοῦ μαθηταὶ γενέσθαι; 

28. ἐλοιδόρησαν αὐτὸν καὶ εἶπον· σὺ εἶ μαθητὴς ἐκείνου· ἡμεῖς δὲ τοῦ Μωϋσέως ἐσμὲν μαθηταί. 

29. ἡμεῖς οἴδαμεν ὅτι Μωϋσεῖ λελάληκεν ὁ Θεός· τοῦτον δὲ οὐκ οἴδαμεν πόθεν ἐστίν. 

30. ἀπεκρίθη ὁ ἄνθρωπος καὶ εἶπεν αὐτοῖς· ἐν γὰρ τούτῳ θαυμαστόν ἐστιν, ὅτι ὑμεῖς οὐκ οἴδατε πόθεν ἐστί, καὶ ἀνέῳξέ μου τοὺς ὀφθαλμούς. 

31. οἴδαμεν δὲ ὅτι ἁμαρτωλῶν ὁ Θεὸς οὐκ ἀκούει, ἀλλ’ ἐάν τις θεοσεβὴς ᾖ καὶ τὸ θέλημα αὐτοῦ ποιῇ, τούτου ἀκούει. 

32. ἐκ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἤνοιξέ τις ὀφθαλμοὺς τυφλοῦ γεγεννημένου. 

33. εἰ μὴ ἦν οὗτος παρὰ Θεοῦ, οὐκ ἠδύνατο ποιεῖν οὐδέν. 

34. ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον αὐτῷ· ἐν ἁμαρτίαις σὺ ἐγεννήθης ὅλος, καὶ σὺ διδάσκεις ἡμᾶς; καὶ ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω. 

35. Ἤκουσεν ὁ Ἰησοῦς ὅτι ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω, καὶ εὑρὼν αὐτὸν εἶπεν αὐτῷ· σὺ πιστεύεις εἰς τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ; 

36. ἀπεκρίθη ἐκεῖνος καὶ εἶπε· καὶ τίς ἐστι, Κύριε, ἵνα πιστεύσω εἰς αὐτόν; 

37. εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· καὶ ἑώρακας αὐτὸν καὶ ὁ λαλῶν μετὰ σοῦ ἐκεῖνός ἐστιν. 

38. ὁ δὲ ἔφη· πιστεύω, Κύριε· καὶ προσεκύνησεν αὐτῷ.




https://aerapatera.wordpress.com/2021/06/06/κυριακή-του-τυφλού-ιωάν-91-38/



Saturday, June 5, 2021

ΣΤΗ ΜΝΉΜΗ ΤΟΥ ΓΙΏΡΓΗ ΣΙΔΕΡΉ - του Σωτήρη Γουνελά

 

Ώρες ώρες φάνταζε θεόρατος. Έφταιγαν τα αφημένα μαλλιά -κάτασπρα-, έφταιγε το αργό βάδισμα, το πανωφόρι, εν είδει αμπέχωνου ή πελώριου μπουφάν, που όλο και πιο φουσκωτό τον έκανε.

Αλήθεια, πως συναντιέσαι με τον άλλον; Είναι κάτι που πέφτει απρόσμενα, ή ενεργούν υπόγεια ρεύματα, νεύματα αόρατα από μακριά κι από κοντά, ανταλλαγές βλεμμάτων, μια λέξη, μια σιωπή;

Πόσες φορές μιλήσαμε τρώγοντας και πίνοντας, σε ταβερνεία, σε μαγαζιά, πιο πέρα κάθονταν άλλοι, μιλούσαν, φωνασκούσαν, γέλαγαν, εμείς οι δυο συνεχίζαμε το ζόρικο δρομολόγιό μας, άλλοτε συμφωνώντας, άλλοτε η διαφωνία μας κρυβόταν στη σιωπή, σ’ ένα μυστήριο χαμόγελο, σε μια αόριστη χειρονομία.

Μου κάναν εντύπωση οι παλάμες του, κομμάτια γέρικου δέντρου, απ’ τον κορμό κομμένα, ή από χοντρό κλαδί, ποιος ξέρει πόσα σώματα είχαν ψηλαφίσει, ιατρικά, γυρεύοντας σημεία πάθησης ή θεραπείας.

Γεμάτα μικρές ζαρωματιές, κατέγραφαν οδύνες, οιμωγές, κλάματα και θρήνους, που δεν λείπουν από κανενός τη ζωή, ακόμη κι αν το κρύβει.

Ποια μοναξιά χωμένη μέσαθέ του, όριζε τα αργά του βήματα, κι αυτούς τους άπειρους μονολόγους, με επαναλήψεις συχνές, με εμμονές, με θραύσματα μνήμης, με εικόνες που ξεσπούσαν ξαφνικά, θολές ή πάμφωτες, με αναδρομές σε χρόνους άλλους.

Κι αυτή η μανία για κρασί, αυτή η κίνηση να γεμίζει τα ποτήρια, κάποιες φορές απανωτά, άλλες με κάποιο σκόντο, πιο πολύ τρώγοντας για να πιούμε, κι όχι να φάμε πίνοντας.

Πού πήγαινε όλο κείνο το κρασί, τί διαδρομές ακολουθούσε στο φαρδύ το σώμα, στη ρωμαλέα πλάτη; Τί να γινόταν πίσω από τα στρώματα του δέρματος, στις διάφορες γωνιές και στα θαλάμια, μα προπαντός τί να ’λεε εκείνη η καρδιά, τί λαχανιάσματα ν’αντέξει και τί φάρμακα;

Τσούγκρισμα ποτηριών.

Είναι αλλόκοτο και ταυτόχρονα θαυμαστό ότι τον άκουγες εκεί που τα πράγματα ζόριζαν στο πολιτικό πεδίο να ανοίγει μια βρύση, να κόβει κομμάτια από το Ευαγγέλιο και την ‘καταλλαγή’, να τα φέρνει ολομπροστά μας, όπως δροσιά που έρχεται απρόσμενα και παίρνει τον πυρετό από το μέτωπο.

Οι ολονυχτίες. Με προσευχή και χωρίς προσευχή. Με ταινίες αμερικάνικες, με μπιστολίδι, ‘ο καλός, ο κακός και ο άσχημος’. Αλλά και για τον Κισλόφσκι να μιλά συχνά τονίζοντας την πίστη του.

Στιχουργική. Τον παλιό καιρό της μουσικής και της στιχουργικής δημιουργίας τον είχε διαδεχθεί σήμερα μια άλλη στιχουργική πιο μυστική και πιο καρδιακή με λίγη γεύση από Βυζάντιο. Έγραφε τα τραγούδια και χαιρόταν. Ο Ορφέας Περίδης έγραφε τη μουσική. Συναντιούνταν κατά διαστήματα και δούλευαν τους ήχους, τα λόγια, το ρυθμό. «Είναι δύσκολος ο στίχος του τραγουδιού» έλεγε, «είναι δύσκολος».

Και ξαφνικά ένιωθες ολόκληρο το βάρος του ανθρώπου να γέρνει μέσα του ωσάν πνιγμός, στρόφιγγα που γυρίζει αργά-αργά και αλέθει συναισθήματα και γόους κι ελπίδες και ζωές, καταρράχτης από αγωνίες και δονήσεις ψυχικές, ένα καρδιακό αγκομαχητό που στεκόταν εκεί στη μέση της ύπαρξης

Μικρή πυριφλεγής βόμβα.

Σαν φως που αναβόσβηνε κρυφά, διάπυρη ικεσία, καθώς ο ίδιος μετείχε παρακλήσεων και προσευχών, μα και καθώς αυτός ο ίδιος μετεωριζόταν και χανόταν ανάμεσα σε σκέψεις, διανοήματα, συζητήσεις, απέραντους μονολόγους, όπου αναζητούσε μια γενναία σύμπνοια με τον ίδιο του τον εαυτό και με εκείνο το άλλο Φως, ανάβοντας στη σκοτεινιά της ψυχής το καντήλι της αγάπης, κερί αναμμένο σε τόσες μνήμες και τόσες πληγές που τον κατακλύζαν και πολεμούσε να τις σπρώξει γλυκά στο εσώτερο μέρος της καρδιάς βαριανασαίνοντας.

Στο καλό, φίλε Γιώργη, φεύγεις αναστάσιμα.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΓΟΥΝΕΛΑΣ

*Μάιος του 2021: η εκδημία του γιατρού, μουσικού (δεξιοτέχνη του μπουζουκιού), στιχουργού και καρδιακού φίλου Γιώργου Σιδερή.







Tuesday, June 1, 2021

Βασιλική Νευροκοπλή, απαντάει στις 11+1 ερωτήσεις του Διονύση Λεϊμονή στο Bookia.gr

 Εκπαιδευτικός, ηθοποιός, στιχουργός, συγγραφέας παιδικών βιβλίων… Ποιος από αυτούς τους «ρόλους» μπορεί να επισκιάζει τους άλλους ή συνυπάρχουν αρμονικά;

Η θάλασσα είναι μία και η αυτή. Η μεγάλη και ευρύχωρος. Θα μπορούσε να ισχυριστεί ποτέ κανείς πως άλλο «ρόλο» έχει η θάλασσα του Ατλαντικού και άλλο του Ειρηνικου ή ότι η θάλασσα του Αιγαίου επισκιάζει αυτήν του Κρητικού πελάγους; Κι όμως, ενώ παραμένει πάντα η μία και αυτή θάλασσα, στο συναπάντημά της με κάθε τόπο παρουσιάζει και κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει αφ’ εαυτού της ούτε ερήμην της ξηράς. Η θάλασσα βρίσκεται πάντα «σε σχέση». Σχέση με την ξηρά, σχέση με τον ουρανό, τα καιρικά φαινόμενα, τους βυθούς της και τα πλάσματα που περιέχει.

Κατ’ αντιστοιχία, εγώ είμαι ένας οδοιπόρος της εποχής του και της περιοχής του που βαδίζει στο δρόμο της ζωής που του δόθηκε. Και βρίσκομαι «σε σχέση» με αυτόν τον δρόμο και ό,τι κάθε φορά συναντώ. Δεν υπάρχω αφ’ εαυτού μου. Είμαι «εν τη οδώ». Ανάλογα μ’ αυτό που συσχετίζομαι, προκύπτει και κάτι άλλο: στίχοι, παραμύθια, ζωγραφική, μαγειρική και πλήθος άλλες εκφάνσεις της τέχνης στις οποίες καταφεύγω μετέχοντας στο μέγα μυστήριο της ζωής. Δεν παύω να είμαι ολόκληρη σε καθε τέτοια έκφανση, αλλά διεισδύοντας κάθε φορά και σε άλλο κανάλι, γεννιέται μια άλλη μορφή και ιδιότητα του είναι μου. Καμία απ’ αυτές δεν αναιρεί κάποια άλλη, δεν την καταργεί ούτε και την αντιμάχεται. Η ίδια η ζωή είναι μια αφάνταστα δυνατή συγκολλητική ουσία που ενώνει όλα τα θραύσματα του καθενός μας, εφόσον παραμένουμε στο δρόμο που μας δόθηκε.

Κουβαλάμε τις αφηγήσεις και τις αναγνώσεις μας… Ποιο είναι το δικό σας «φορτίο»;

Μακάρι να ξέραμε τι κουβαλάμε... ή ίσως και καλύτερα που δεν ξέρουμε... Ώρες ώρες νομίζω πως κουβλαώ μέσα μου όλους τους προηγούμενους αιώνες, αλλά και τους επερχόμενους. Δεν καταλογραφούνται τα φορτία μας ούτε απαριθμούνται. Νομίζω όμως πως υπάρχει πάντα ένας πυρήνας τέτοιων φορτίων που διαμορφώνεται κατά την παιδική μας ηλικία και μας καθοίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Για μένα, λοιπόν, αυτός ο πυρήνας με μια λέξη είναι η Εκκλησία. Τα αρώματα του θυμιάματος, η ευωδιά από το ράσο και το καλυμαύχι του πατέρα μου, οι βυζαντινές μελωδίες και τα ποιητικότατα εκκλησιαστικά μελισματα, οι αγιογραφιές των ναών στους οποίους μεγάλωσα. Ίσως τελικά και γι’ αυτό να μην μπορώ να δεχτώ τον τεμαχισμό της ζωής και του ανθρώπου. Γεννήθηκα κι ανατράφηκα μέσα στην ενότητα του σύμπαντος κόσμου που σου χαρίζει η Εκκλησία και που όλες οι τέχνες και οι μορφές έκφρασης συνδιαλέγονται προς δόξαν Θεού. Γι’ αυτό και όλες οι τέχνες για μένα είναι ένα, όπως η θάλασσα που λέγαμε πριν, και όλα οδηγούν στο ίδιο σημείο. Αυτός είναι ο δικός μου πηρήνας «φορτίων» και ό,τι άλλο προστέθηκε μετά, αποτέλεσε προεκτάσεις αυτού του πρώτου οικοδομήματος των παιδικών μου χρόνων.

Πώς αυτό μεταπλάθεται, αξιοποιείται, εντοπίζεται στην τέχνη σας;

Εδώ εισχωρούμε στο χώρο του μυστηρίου, και τα μυστήρια ούτε εξηγούνται ούτε περιγράφονται. Στην καλύτερη περίπτωση ίσως κάποτε να αποκαλύπτονται. Τα έργα μας είναι πάντα κάτι περισσότερο –και ευτυχώς- από εμάς τους ίδιους και ό,τι κουβαλάμε. Ίσως γιατί βρίσκονται πάντα σε συνάρτηση με το αόρατο, σ’ ένα ατελέσφορο και διηνεκές ανοιχτό παιχνίδι με τις ακτές του ουρανού και της γης, κι ας μην το συνειδητοποιούμε. Δεν μπορώ να ξέρω ούτε πώς μεταπλάθονται μέσα στο νου και στην καρδιά μου ούτε πώς και αν αξιοποιούνται όλα όσα με έζησαν και με ζουν. Μόνο να εντοπίσω μπορώ κάποια από αυτά στα έργα μου και αυτό πάντα εκ των υστέρων.

Η εκζήτηση της αιώνιας αγάπης υπάρχει σε όλα τα βιβλία μου, το αίτημα της ενότητας του κόσμου, του ειρηνικού τέλους που δεν τελειώνει ποτέ μέσα στην αιώνια ομορφιά. Τώρα που το σκέφτομαι βλέπω πως τα βιβλία μου επαναλαμβάνουν, με άλλα λόγια, τα «Ειρηνικά» της Θείας Λειτουργίας.

Και το γύρω περιβάλλον σας στενότερο ή ευρύτερο; Ποιο ρόλο έπαιξε ή διαδραματίζει;

Το στενό μου περιβάλλον, όπως προείπα, είναι η Εκκλησία μέσα στην οποία βρίσκεται και η οικογένειά μου. Αυτή είναι η κυψέλη μου. Από κει ξεκινώ για να φτιάξω το μέλι μου, κι εκεί επιστρέφω για να το καταθέσω. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω τον εαυτό μου απ’ αυτήν και τους αγαπημένους μου. Δεν υπάρχω έξω απ’ την κυψέλη, δεν υπάρχω έξω από τους άλλους και τον Θεό. Ο λόγος είναι υπαρξιακός. Ζω μέσα σε ένα διαρκή θαυμασμό για όλους και για όλα κι αυτό δημιουργεί μέσα μου μια ερωτική έκρηξη που με οδηγεί στο να εργάζομαι σχεδόν ακατάπαυστα. Έτσι γεννιέται ό,τι κάνω. Όλα τα κινεί η αγάπη, η υπομονή, η υπακοή, η υποχώρηση του εγώ χάριν του άλλου. Αφαιρώντας λίγο λίγο το θέλημά μου, έμαθα να αφαιρώ και τις περιττές λεξεις από τα κείμενά μου. Δε λυπάμαι τον εαυτό μου, δε λυπάμαι τις λέξεις μου, δε λυπάμαι τον κόπο μου. Όταν πέφτω στην παγίδα να τα λυπηθώ, τα έργα μου γίνονται αξιολύπητα. Αυτό που με στήριξε ως τώρα και με στηριζει είναι αυτή η προσπάθεια της συνέπειας με μόχθο και ειλικρίνεια προς τον πυρήνα της ζωής μου, την κυψέλη μου. Εφόσον η μέλισσα εργάζεται τίμια, η κυψέλη δεν έχει κανέναν λόγο να μην την υποστηρίξει ή να την αποδιώξει. Μπορεί να τη δυσκολέψει, μπορεί και να αυξήσει τις απαιτήσεις της, αλλά αυτό μόνο σε καλό βγαίνει. Προσωπικό και κοινό καλό.

Αγαπημένο άκουσμα (ιστορία-τραγούδι-φράση);

Δεν είναι βέβαια μία η φράση, είναι πολλές. Αναρίθμητα τραγούδια και ιστορίες πάμπολλες. Ας επιλέξω όμως μία φράση που συχνά επαναλαμβάνω κατ’ ιδίαν:

«Το έλεός σου, Κύριε, καταδιώξει με, πάσας τας ημέρας της ζωής μου».

Αγαπημένη εικόνα;

Η παράσταση που πρωταντίκρισα δεκαέξι χρονών στη Μονή της Χώρας της Κωνσταντινούπολης και σφράγισε τη ζωή μου όλη: Η Κάθοδος του Κυρίου στον Άδη.

Αν δεν αναπνέατε με οξυγόνο, τι θα σας έδινε ζωή;

Τα μάτια των ανθρώπων και το φως που εκπέμπουν. Τα απορημένα μάτια των παιδιών, τα φλογερά των ερωτευμένων, τα βαθυστόχαστα των γερόντων, τα καθαρά των μοναχών. Αυτά τα μάτια που σε κοιτούν και σε γνωρίζουν με τον εαυτό σου, που τα κοιτάς και σε ξεπλένουν, τα μάτια που σε βαφτίζουν στο ανέσπερο φως.

Αν έπρεπε να στερηθείτε κάτι που αγαπάτε πολύ τι θα ήταν αυτό;

Το θέλημά μου.

Αγαπημένο: Όνομα; Λουλούδι; Γεύση; Μυρωδιά;

Από ανθρώπινα ονόματα το όνομα Ανανίας και από λουλούδια τα άνθη της κερασιάς. Γεύση θα προτιμήσω να πω ποτού – αφού όλα τα φαγητά τα αγαπάω - αλλά από τα ποτά, το χειμώνα το Μπας Αρμανιάκ και το καλοκάιρι το λικέρ μαστίχας. Η πιο αγαπημένη μυρωδιά είναι αυτή των βρεφών.

Ένας κακός εφιάλτης;

Πως ξεχνώ τη γλώσσα μου και δεν μπορώ να μιλήσω και να γράψω.

Ένας επόμενος στόχος στη ζωή σας, στην πορεία σας;

Ένας οδοιπόρος, όπως εγώ, δεν έχει στόχους. Είναι ο ίδιος, στόχος. Ένας στόχος κινούμενος. Ελκύει την καλοκαιρία και την κακοκαιρία. Τους αγαθούς οδοιπόρους και τους ληστές. Είναι πάντα σε εγρήγορση. Ασκείται στο να αναγνωρίζει τις παγίδες, να ξεγλυστράει από τις κακοτοπιές, να μη χάνει τον προσανατολισμό του. Σταματά μόνο μπροστά στην ομορφιά. Γίνεται κομμάτι της και συνεχίζει. Δεν επιλέγω τι θα κάνω ούτε και φαντασιώνομαι με τι θα ασχοληθώ. Αυτό φανερώνεται στο δρόμο μου κι όταν φανερώνεται μου προκαλεί το θαυμασμό, τη συγκίνηση, τον έρωτα. Όλα τα άλλα μετά, έρχονται μόνα τους. Το βέβαιο είναι πως δεν πορεύομαι μόνη ούτε αυτοσχεδιάζω σε ποιο μονοπάτι θα βαδίσω. Ο δρόμος είναι δοσμένος και χαραγμένος κι ας είναι το μονοπάτι του καθενός μας διαφορετικό. Για τους οδοδείχτες και τα σήματα κινδύνου φρόντισαν πολλοί άλλοι πριν από μας που μας κληρονόμησαν την εμπειρία τους και στέκουν στο πλευρό μας σαν φύλακες άγγελοι.

Αυτό που μου έφερε ο δρόμος μου τα τελευταία πέντε χρόνια και στο οποίο εργάζομαι είναι μια διασκευή της Οδύσσειας του Ομήρου με δεκαπεντασύλλαβο και ομοιοκαταληξία, και εδώ και λίγο καιρό συναντήθηκα και με την επανάσταση του 1821 και ξεκίνησα να μελετώ και να γράφω για μια παρεξηγημένη στιγμή της.

Σας δίνω πέντε λέξεις και σας παρακαλώ κάντε μου ένα μικρο διήγημα σε 43 ακριβώς λέξεις, αυτοβιογραφικό ή μη: όνειρο, θαύμα, θεός, σπορά και παραμύθι.

Μοιάζει με παραμύθι, αλλά όταν ο Θεός είδε πως τα όνειρα των ανθρώπων τα παίρνει ο άνεμος, τα έσπειρε βαθιά στο δρόμο τους. Από τότε, για να τα δει κάποιος να ζωντανεύουν σαν θαύμα, πρέπει να βαδίζει ποτίζοντας τον δρόμο του με δάκρυα.

Σας ευχαριστώ.

 


https://www.bookia.gr/index.php?action=Blog&post=43dbb236-ab3e-453e-947b-6a60f57a943a&fbclid=IwAR1Ttqb2wJL8F8iotkg2JClOlDJhjRoRlZSvEmQtC9hmt2OEpabJvqceNbo