Πάσχα της Αγάπης - Φίλοι

Η δεύτερη μέρα του Πάσχα είναι αφιερωμένη στους φίλους, -στην ευρύτερη οικογένειά μας, αυτήν που οι δεσμοί της δεν είναι εξ αίματος αλλά εκ πνεύματος. Δεν έρχονται βέβαια όλοι οι φίλοι, που κάποιοι απ' αυτούς ζουν είτε στην Αθήνα, είτε στο εξωτερικό. Είναι όμως καταρχάς οι φίλοι τους οποίους θέλουμε τούτη τη μέρα να ευχαριστήσουμε ιδιαιτέρως, γιατί χωρίς αυτούς ούτε Μεγάλη Εβδομάδα θα ζούσαμε ούτε και Ανάσταση. Ιερωμένοι που δίνουν όλον τους τον εαυτό για να ευχαριστηθούμε εμείς που προσερχόμαστε στους ναούς. Είναι αυτοί που κοπιάζουν αφάνταστα τούτες τις άγιες μέρες. Εκλεκτοί, ευαίσθητοι, ποιητές της Λειτουργικής ζωής της εκκλησίας αλλά και της ζωής γενικότερα. Μαζί μ' αυτούς κι οι αχώριστοι λόγιοι φίλοι μας Αλέξανδρος και Απόστολος. 

Εγώ μαγειρεύω. Μαγειρεύω σχεδόν ασυνείδητα. Θα έπρεπε να τα έχω όλα οργανωμένα στο μυαλό μου, αλλά δεν τα έχω. Κι αν προηγουμένως έχω διαβάσει διάφορες συνταγές, στο τέλος πάντα αυτοσχεδιάζω και τα χέρια μου υπακούουν σε κάτι υποσυνείδητο που τα καθοδηγεί και ευτυχώς συνήθως ξέρει τι κάνει. Όταν με ρωτούν τι μαγειρεύω δεν ξέρω να απαντήσω γιατί στην πορεία αλλάζω το μαγείρευμα, αναλόγως την έμπνευση της στιγμής, μια μυρωδιά που θα με οδηγήσει σε κάτι που δεν είχα προβλέψει, κι έτσι απλώς είμαι πάνω απ' την κουζίνα και την ακολουθώ. Τώρα συνειδητοποιώ πως μαγειρεύω όπως ακριβώς γράφω. Και μαγειρεύω για ένα λόχο γιατί όταν έχω καλεσμένους  νομίζω πως δε θα φτάσουν αυτά που κάνω και στο τέλος απορώ κιόλας που πολλά απ' αυτά περισσεύουν. Δεν πειράζει όμως. Στη δεύτερη μέρα είμαστε. Υπάρχει και η τρίτη και η τέταρτη και όλες οι άλλες που είναι των ξένων. Τίποτα δε θα πεταχτεί. Ακόμα και για τα κόκκαλα έχουμε τα σκυλάκια της νεαρής γειτόνισσας.

Τα τελευταία χρόνια σ' αυτό το τραπέζι κληρικοί και λαϊκοί  ενωνόμαστε, τρώμε, πίνουμε, γελάμε, φέτος διαβάσαμε και ποίηση. Είναι οι φίλοι με τους οποίους θα κάνουμε τις ωραιότερες συζητήσεις, θα μοιραστούμε τους κοινούς καημούς και τα κοινά μας μεράκια. Θα μάθουμε πλήθος άγνωστα πράγματα γιατί καθένας απ' αυτούς είναι άνθρωπος αφοσιωμένος στην τέχνη του και στην επιστήμη του που τη γνωριίζει σε βάθος και τη γνώση της θέλει να την μοιράζει. Άλλος την ψαλτική, άλλος τη θεολογία, άλλος τη μετάφραση, άλλος την ιστορία, μέχρι και την καλλιγραφία.

Είναι αυτοί που μας τιμούν με τη φιλία τους χωρίς να το αξίζουμε. Οι ακριβοί και μονάκριβοι πατέρες κι αδερφοί, οι καλοί φίλοι του Χριστού. Πολλοι άνθρωποι μπορεί να λένε πολλά για τους ιερωμένους. Λένε επειδή δεν ξέρουν. Κι επειδή δεν ξέρουν πέφτουν έξω σε ό,τι λένε. Εγώ όμως τυχαίνει να ξέρω τι θα πει ιερωμένος, αφού είμαι γέννημα θρέμα ιερέα. Ξέρω πόσο λίγο έχω ζήσει τον πατέρα μου, όπως και όλα τα άλλα παπαδοπαίδια. Γιατί οικογένεια του ιερέα είναι όλος ο κόσμος. Αναρίθμητοι άνθρωποι, γνωστοί και άγνωστοι που θα προστρέξουν σ' αυτόν οποιαδήποτε μέρα και ώρα. Ποιος άνθρωπος ακούει τόσα βάσανα όσα οι ιερεείς; Ποιιος σηκώνει τόσο πόνο και δεν αρνείται ποτέ τη βοήθεια; Ποιος απ' όλους όσους βοηθούν τους ανθρώπους στα προβλήματά τους δεν έχει ωράριο ή δεν πληρώνεται αδρά για τη μισή ή τη μία ώρα που θα του ανοίξεις την καρδιά σου; Ένας καλός παππούλης έλεγε κάποτε χαριτολογώντας πως αν οι ιερείς έπερναν χρήματα στην εξομολόγηση θα ήταν πάμπλουτοι. Αλλά δεν παίρνουν. Μέχρι σήμερα θυμάμαι τις εποχές που έμπαινε κατάκοπος ο πατέρας μου το μεσημέρι να φάει μια μπουκιά και να πάρει μια ανάσα για να ξαναφύγει, και να βγάζει τη μουσκεμένη του φανέλα μέσα απ' το μαύρο αντερί. Θυμάμαι τα πρησμένα πόδια του το βράδυ, τη μέση του που πονούσε. Σ' ένα μικρό σημειωματάριο έγραφε όλα τα ονόματα για να μην ξεχάσει αυτόν που ζητούσε ευχχέλαιο, αγιασμό, εξομολόγηση, που γύρευε δουλειά ή στέγη, οτιδήποτε. Στις δύσκολες ώρες, σε θανάτους και αρρώστειες τα τηλέφωνα δεν είχαν ωράριο. Πόσες φορές δεν ξυπνήσαμε μέσα στη νύχτα. Λένε για τους ιερείς, πολλά λένε, αλλά όποιος δεν ξέρει τι ζωή κάνει ο ιερωμένος, τίποτα δεν μπορεί να καταλάβει, ούτε και να φανταστεί. Κι εγώ επειδή το έζησα το ξέρω, κι επειδή το ξέρω δε σέβομαι άνθρωπο περισσότερο από τον ιερωμένο, έγγαμο ή άγαμο. Όποιος και να είναι, ό,τι και να κάνει, ό,τι και ν' ακούσω γι' αυτόν, ακόμα κι αν δεν τον συμπαθώ. Ναι, ακόμα κι αν δεν τον συμπαθώ ή και κάτι κακό ν' ακούσω, δε θα πω τίποτα, απλώς δε θα έχω καμία σχέση μαζί του κι ο Θεός να τον φωτίζει θα πω. Αυτοί οι άνθρωποι μας κράτησαν αιώνες τώρα κι αυτοί ακόμα μας κρατούν. Και πολλές φορές είναι οι πλέον άσημοι, οι πιο απλοί, αυτοί που το όνομά τους δεν το ξέρουμε ούτε και θα το μάθουμε, εκτός κι αν πέσουμε κάποτε κατά λάθος πάνω τους. Γι' αυτό να μη λέμε κακό λόγο για το ράσο, τουλάχιστον αυτό ας το αφήνουμε ήσυχο. Το έλεγε ο Γεώργιος Παπανδρέου αυτό, δεν είναι περίεργο; Είναι κάρβουνο, έλεγε, το ράσο, μην το πιάνετε στο στόμα σας. Αν είναι άξιος αυτός που το φορά και τον κρίνουμε το κάρβουνο θα είναι αναμμένο και θα μας κάψει, κι αν δεν είναι άξιος τότε το λιγότερο που θα πάθουμε θα είναι να μουτζουρωθούμε...

Κι εγώ νομίζω πως όποιον άνθρωπο κι αν κρίνουμε μουτζουρωνόμαστε, εμείς μουτζουρωνόμαστε...

Αποδίδοντας αυτή τη μέρα στους ιερωμένους, την αποδίδω καταρχάς στον πατέρα μου που του χρωστάω τόσα πολλά, αλλά και σ' εκείνους τους ιερείς και μοναχούς που αν δε με στήριζαν στη ζωή μου δεν ξέρω καν αν σήμερα θα ζούσα. Την αποδίδω και σε όλους όσους σιωπηλά κι αθόρυβα μοχθούν και δαπανώνται ακούραστα για όλους μας. Το αισθάνομαι σαν ένα βαθύ χρέος που ό,τι και να κάνω δεν μπορώ να το εξοφλήσω. Είναι πολύ λίγο αυτό που κάνω, αλλά η χαρά που επιστρέφεται είναι απέραντη και τους ευχαριστούμε ειλικρινά που μας καταδέχονται. 

Και του χρόνου να είμαστε γεροί και μαζί κι ο Καλός Θεός να τους χαρίζει έλεος και δύναμη και φώτιση για να μας οδηγούν και να μας ενδυναμώνουν κι εμάς τους ταλαίπωρους.