Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου - Η ζηλευτή του Τελώνη ταπείνωση ελκύει τη Χάρη του Θεού

Είπε ο Κύριος αυτή την παραβολή. Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στο Ναό για να προσευχηθούν, ο ένας ήταν Φαρισαΐος και ο άλλος Τελώνης. Ο Φαρισαΐος στάθηκε και προσευχόταν στον εαυτό του με αυτά τα λόγια: «Θεέ μου, σε ευχαριστώ, γιατί εγώ δεν είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους, πού είναι κλέφτες, άδικοι, άτιμοι ή σαν αυτόν τον τελώνη, νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα, δίνω το ένα δέκατο απ' όλα τα εισοδήματα μου». Και ο τελώνης στεκόταν από μακριά και δεν ήθελε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό, μόνο χτυπούσε στο στήθος του και έλεγε: «Θεέ μου, συγχώρεσε με τον αμαρτωλό». Σας λέω πώς αυτός κατέβηκε στο σπίτι του συγχωρεμένος παρά ο άλλος. Γιατί όποιος υπερηφανεύεται θα ταπεινωθεί, ενώ όποιος ταπεινώνεται θα ανυψωθεί.

Με παραβολές μιλώντας ο Χριστός για να διορθωθεί η ζωή μας, ανυψώνει τον ταπεινό Τελώνη και ταπεινώνει τον υπερήφανο Φαρισαίο, γι’ αυτό βλέποντας το ύψος της ταπεινώσεως και το θλιβερό πτώμα της έπαρσης, ας ζηλέψουμε τα καλά του Τελώνη κι ας μισήσουμε τη φαρισαϊκή κακία. Ας μην προσευχόμαστε με το φαρισαϊκό τρόπο αδέρφια, γιατί αυτός που υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί. Εμείς ας ταπεινωθούμε μπροστά στον Θεό με τον τρόπο του τελώνη, νηστεύοντας, για να μπορέσουμε κι εμείς να φωνάξουμε, συγχώρεσέ μας Θεέ τους αμαρτωλούς.

Νηκημένος απ’ την κενοδοξία ο Φαρισαίος, υποκλικόνομενος στη μετάνοια ο Τελώνης, προσήλθαν κι οι δυο σ’ Εσένα Κύριε, αλλ’ ο μεν καυχόμενος στερήθηκε των αγαθών, ο δε μη μπορώντας λέξη ν’ αρθρώσει, αξιώθηκε τα δώρα Σου. Απ’ την άπονη καρδιά το αγαθό φεύγει, απ’ την ταπεινή το κακό απομακρύνεται, γι’ αυτό να σιχαθούμε την κενοδοξία, και τον στεναγμό του Τελώνη να ζηλέψουμε. Έτσι γνώρισα κι εγώ, Κύριε Παντοκάτορα, τι μπορούν τα δάκρυα, αφου τον Εζεκία έβγαλαν απ’ τις πύλες του Άδη, την αμαρτωλή λύτρωσαν απ’ τα χρόνια λάθη της και τον Τελώνη, σε αντίθεση με τον Φαρισαίο, δικαίωσαν. Κι αν τα βλέφαρά μου γέρνουν απ’ τις  πολλές μου αμαρτίες και δεν μπορώ να δω τον αιθέρα τ’ ουρανού, δέξαι με σαν τον Τελώνη, μετανιωμένο κι εμένα, Σωτήρα μου, και ελέησέ με. Άνοιξέ μου τις πύλες της μετάνοιας Ζωοδότη, αφού το πνεύμα μου κατευθύνεται στον άγιο ναό σου, τον ναό αυτόν που το σώμα μου μόλυνε, αλλά Εσύ ως ελεήμονας, μπορείς να καθαρίσεις με το σπλαχνικό Σου έλεος. Ο δύστυχος νιώθωντας τα πλήθη των δεινών που έπραξα τρέμω σκεπτόμενος την φοβερή ημέρα της κρίσεως, αλλά με θάρρος προσφεύγω στο έλεός Σου και όπως ο Δαυίδ σ’ Εσένα φωνάζω, ελέησέ με ο Θεός κατά το μεγάλο σου έλεος. Τη γνώμη μου, τη θέλησή μου, την προσδοοκία μου, το σώμα και την ψυχή μου Δέσποινα, σ’ εσένα αναθέτω να με σώσεις από άγριους εχθρούς και πειρασμούς και της μελλοντική απειλής.

Κι εσύ Θεοτόκε κάνε τη ζωή μου ευθεια και ειλικρινή τώρα που την ψυχή μου με αισχρές αμαρτίες μαύρισα και το βίο μου όλο ο ράθυμος σπατάλησα. Σε ικεταεύω με τις πρεσβείες σου να με καθαρίσεις απ’ τις ακαθαρσίες μου όλες. Παρθένε πάνσεμνε που είσαι ναός και πύλη, παλάτι και θρόνος του Βασιλιά που ήρθε από σένα ως Ήλιος της δικαιοσύνης όσους στα σκοτάδια κατέβαιναν να φωτίσει, Αυτόν που μας έπλασε κατά την εικόνα Του με το δικό του χέρι, παρακάλεσέ Τον δίχως σταματημό, Πανύμνητε, με το θάρρος της μητέρας, να σώσει τις ψυχές μας. 

Απ’ την κοπριά κι απ’ τα πάθη ο ταπεινός ανυψώνεται, απ’ το ύψος των αρετών γκρεμοτσακίζεται ο υπερήφανος, του οποίου τον τρόπο ας αποφύγουμε. Η κενοδοξία εκενώνει τον πλούτο της δικαιοσύνης, η ταπείνωση σκορπά των παθών τα πλήθη, γι’ αυτό κι εμείς σαν τον Τελώνη, το στήθος χτυπούμε και με κατάνυξη λέμε, Ιλάσθητί μοι ο Θεός κι ερχόμαστε με ζήλο να οικειωθούμε την πραότητα, συζώντας με την ταπείνωση, μέσα απ’ τους στεναγμούς της καρδάς μας, τα δάκρυα και τις προσευχές μας για να μας συγχωρέσει ο Θεός, ν’ αποβάλλουμε τον υπέρογκο κόμπο, τη σκληροτράχηλη, βδεληρή αρρώστεια και κακίστη, απέναντι στον Θεό, απρεπή του Φαρισαίου ωμότητα. Του βίου το στάδιο μπορεί μαζί να  διέτρεξαν ο Τελώνης κι ο Φαρισαίος, αλλά ο ένας βουτηγμένος στη σκληρότητα ναυάγησε, ενώ ο άλλος χάριν της ταπείνωσης σώθηκε, γι’ αυτό κι εμείς του Σωτήρα Ιησού την ταπείνωση να ζηλέψουμε, αφού ποθούμε τη χαρά την ατέλειωτη ώστε ν’ αξιωθούμε να κατασκηνώσουμε κάποτε στη χώρα των ζώντων χορεύοντας. Ο ίδιος ο Λόγος έδειξε τον τέλειο δρόμο της ταπείνωσης που μας ανεβάζει, ταπεινώνοντας τον Εαυτό του μέχρι της μορφής του δούλου πλένοντας των μαθητών Του τα πόδια με τα ίδια τα χέρια Του. Όλοι αδέρφια ας ταπεινωθούμε, με στεναγμούς και δάκρυα ας κατηγορήσουμε τη συνείδησή μας, ώστε την ώρα της αιώνιας κρίσης, εκεί ανεύθυνοι να τύχουμε τη συγχώρεση, γιατί εκεί είναι η γνήσια άνεση, για την οποία τώρα παρακαλουμε και γιατί από εκεί δραπετεύει η λύπη κι η οδύνη κι οι βαθείς στεναγμοί, στη θαυμαστή Εδέμ, στην οποία ο Χριστός Δημιουργός, Θεός υπάρχει μαζί με τον Πατέρα Του.

Όπως γράφει ο Παύλος στον μαθητή του Τιμόσθεο: 

εσύ όμως συμπορεύτηκες μαζί μου στη διδασκαλία, στον τρόπο ζωής, στους σκοπούς, στην πίστη, στη μακροθυμία, στην αγάπη, στην υπομονή, στους διωγμούς, στα παθήματα σαν αυτά που υπέμεινα στην Αντιόχεια, στο Ικόνιο, στα Λύστρα. Τι διωγμούς υπέφερα! Κι απ’ όλα με γλίτωσε ο Κύριος κι όχι μόνο εγώ, αλλά και όσοι θέλουν να ζήσουν με ευσέβεια, σύμφωνα με το θέλημα του Ιησού Χριστού, θα αντιμετωπίσουν διωγμούς. Μόνο οι πονηροί άνθρωποι και οι απατεώνες θα προκόβουν στο χειρότερο, θα εξαπατούν τους άλλους και οι άλλοι θα τους εξαπατούν. Εσύ όμως να μένεις σ’ αυτά που έμαθες και για την αξιοπιστία τους έχεις τεκμήρια. Ξέρεις από ποιον τα έμαθες και μη λησμονείς ότι από τη βρεφική σου ηλικία γνωρίζεις τη Γραφή, που μπορεί να σε κάνει σοφό οδηγώντας σε στη σωτηρία διά της πίστεως στον Ιησού Χριστό.

Ο Δημιουργόςτων άνω και κάτω δέχεται απ’ τους αγγέλους τρισάγιο ύμνο κι απ’ τους ανθρώπους τριώδιο.

Ἵλαθι μόνε ἡμῖν εὐδιάλλακτε

Σημειωση

Το κείμενο αποτελεί μια ελεύθερη απόδοση και συσχετισμό των τροπαρίων του εσπερινού και του όρθρου της εορτής. Καλό Τριώδιο!

Η ευαγγελική περικοπή της ημέρας εδώ: http://aerapatera.wordpress.com/2014/02/09/κυριακή-τελώνου-και-φαρισαίου-4/