Ο γάιδαρος και το βόδι - Διασκευή αραβικού μύθου, α ΄ μέρος

Ζούσε κάποτε στη μακρινή Περσία ένας πλούιος πραματευτής. Είχε πολλά χωριά και πολλά υποστατικά στην κατοχή του, είχε και ζώα που εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του. Αυτά τα είχαν κι άλλοι. Μα τούτος ο πραματευτής είχε κι ένα χάρισμα που άλλος κανείς δεν το 'χε.  Καταλάβαινε τη γλώσσα των ζώων. Αυτό όμως δεν μπορούσε να το εκμυστηρευθεί σε κανέναν γιατί αν το μαρτυρούσε θα κινδύνευε η ζωή του.

Περνώντας μια μέρα έξω από ένα παχνί που διαφέντευε, ακούει τον γάιδαρο με να κουβεντιάζει με το βόδι.

• Πόσο καλότυχος είσαι γάιδαρε! Μακαρίζω κι εσένα και την τύχη σου, είπε το βόδι στον γάιδαρο.
• Και γιατί; το ρώτησε ο γάιδαρος.
• Γιατί περνάς τη ζωή σου τρωγοντας και πίνοντας και αν δεν αναπαύεσαι, το πολύ πολύ να κουβαλάς για λίγο τον αφέντη μας από το σπίτι ως το χωράφι κα ιπάλι πίσω. Ενώ εγώ ο κακότυχος, από το χάραμα ως το βράδυ σέρνω το αλέτρι για να οργώσω το χωράφι και το βράδυ συνήθως είμαι τόσο κουρασμένος που δεν έχω κουράγιο ούτε να φάω και ξαπλώνω πάνω στις κοπριές και τα κάτουρα να έρθει το ξημέρωμα για να αρχίσω πάλι απ' την αρχή την κακότυχη ζωή μου.
• Από το όνομά σου φαίνεται πως πράγματι είσαι χοντροκέφαλος, αστόχαστος και μπουνταλάς, του απάντησε ο γάιδαρος. Ενώ σε προίκισε η φύση με τόσες δυνάμεις, δεν τις εκμεταλλεύεσαι διόλου. Άκουσε το λοιπόν τη συμβουλή μου: Όταν θα έρθει το πρωί ο γεωργός να σε ζέψει στο αλέτρι, μούγκισε, απείλησε τον με τα κέρατα, χτύπα το πόδι σου στη γη πεισματικά κι όταν σου δώσει άχυρα να φας, μύρισέ τα, μα μη τα αγγίξεις.
• Σαν καλά να τα λες και σ' ευχαριστώ. Θα κάνω ακριβώς όπως τα λέγεις και ελπίζω πως θα έχουμε ένα αίσιο τέλος.

Αυτά είπαν τα δυο ζώα και ο πραματευτής τα άκουσε. Την άλλη μέρα το πρωί πάει ο γεωργός να ζέψει στο αλέτρι το βόδι, το βρίσκει να κυλιέται κάτω σαν λεχώνα. Τα άχυρα ανέγγιχτα. Πάνω που πάει να το σηκώσει να το ζέψει, σηκώνεται εκείνο, να μουγκρητά, να χτύπημα τα ποδάρια του στη γη, να και καμώνεται πως θα του βγάλει το μάτι. Τρέχει στον αφέντη ο γεωργός και το και το του λέει τα μαντάτα. Αρρώστησε μαθές το βόδι, αφέντη, και τι θα κάνουμε;

Τα ακούει ο πραματευτής και του απαντά: Μιας και αρρώστησε το βόδι, πιάσε και ζέψε το γάιδαρο στο αμάξι και στο αλέτρι να οργώσει όλη μέρα. Έτσι κι έγινε.

Τόσο πολύ κουράστηκε ο γάδαρος που άμαθος καθώς ήτανε σε τόση δουλειά αλλά και τόσο ξύλο που έφαγε, το βράδυ δεν τον κρατούσαν τα πόδια του και σκεφτότανε: δικό μου είναι το φταίξιμο. Να που με έφερε η αγνωσία μου. Αν δε βρω μια μαργιολιά να μεταπείσω το βόδι να αλλάξει απόφαση, είναι βέβαιο πως θα αφανιστώ πολύ γρήγορα.

Αφού πληροφορήθηκε ο πραματευτής από τον γεωργό τι τράβηξε ο δύστυχος ο γάιδαρος, βγήκε το βράδυ να φεγγαρολουστεί στο κήπο μαζί με τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Κάποτε ξεγλυστρά και πάει στο παχνί να δει τι θα σκαρφιστεί ο γάιδαρος να πει στο βόδι. Το ακούει, λοιπόν, να λέει:

• Τι γίνεται, φίλε; Πώς τα πέρασες σήμερα;
• Αφού έφυγες εσύ, έφαγα όσα άχυρα βρήκα και ξεκουράστηκα ως τα τώρα. Να 'σαι καλά που με φώτισες κι άλλαξες το ριζικό μου.
• Πες μου όμως αύριο που θα σε φέρει πάλι φαγί ο γεωργός, τι σκοπεύεις να κάνεις; ρωτά ο γάιδαρος το βόδι.
• Θα κάνω ό,τι έκανα και σήμερα. Θα ακούσω τη συμβουλή σου και πάλι και θα κάνω τον μισοπεθαμένο.
• Φίλε μου, ξανασκέψου το, γιατί αυτός θα είναι και ο αφανισμός σου. Θα σου εμπιστευτώ τι άκουσα ερχόμενος. Έλεγε που λες, ο πραματευτής του γεωργού: Αν τυχόν και αύριο το βόδι είναι άρρωστο, δεν υπάρχει λόγος να το κρατούμε ζωντανό. Θα το πας στον μακελάρη να το σφάξει και να παστώσει το κρέας του, ενώ το δέρμα του θα το κρατήσουμε για τις ανάγκες μας. Αυτά άκουσα ερχόμενος και σαν φίλος είχα χρέος να στα πω. Γι' αυτό η συμβουλή μου τώρα είναι, αύριο που θα σου φέρει ο γεωργός τα άχυρα, να τα φας με πολλή όρεξη και να σηκωθείς αμέσως μετά στα δυνατά σου πόδια για να συμπεράνει πως γιατρεύτηκες και να αλλάξει την απόφασή του. Ειδεμή και κάνεις διαφορετικά, ο αφανισμός σου είναι βέβαιος.

Αυτά είπε ο γάιδαρος στο βόδι κι εκείνο άρχισε να τρέμει στη σκέψη πως θα αφανιστεί. Ο δε πραματευτής ακούγοτνας τη συζήτηση άρχισε να γελά με την καρδιά του.

* Για τη διασκευή του μύθου που συμπεριλαμβάνεται στα Παραμύθια της Χαλιμάς, τόμος Α ΄, εκδ. 

Ερμής, Βασιλική Νευροκοπλή.