Labels

Thursday, January 29, 2015

Η ΨΕΥΤΡΑ ΤΟΥ JEAN COCTΕΑU - ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ - ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΗ





Θα 'θελα να λέω την αλήθεια. Αγαπάω την αλήθεια, αλλά η αλήθεια δεν με αγαπάει. Αυτή είναι η καθαρή αλήθεια: η αλήθεια δεν με αγαπάει. Μόλις την ξεστομίζω, αυτή αλλάζει όψη και στρέφεται εναντίον μου. Μοιάζω σαν να λέω ψέμματα και όλος ο κόσμος με κοροϊδεύει. Κι όμως δεν αγαπάω το ψέμα, σας το ορκίζομαι. Το ψέμα σέρνει πίσω του τρομερές φασαρίες και μπελάδες. Πιάνεσαι στην παγίδα του, παραπατάς και πέφτεις κι όλοι σε κοροϊδεύουνε και γελάνε, ενώ είναι τόσο απλό να λες την αλήθεια. 
Ας πούμε, εγώ όταν με ρωτάνε κάτι, θέλω να πω την αλήθεια, θέλω να πω αυτό που σκέφτομαι, αλλά δεν ξέρω τι παθαίνω, με πιάνει, έτσι, κάτι, πώς να σας το πω, δεν μπορώ να σας το αναλύσω, αλλά είναι κάτι σαν φόβος, έτσι, σαν να μου φαίνεται ότι θα φωνώ γελοία αν πω την αλήθεια, κάτι παθαίνω και ανοίγω το στόμα μου και λέω ψέμματα. Λέω ψέματα και τετέλεσται, είναι πολύ αργά, δεν μπορώ πια να τα πάρω πίσω. Και έτσι και πατήσεις το πόδι σου μες στο ψέμα, χάθηκες. Χώνεσαι μέσα ως το λαιμό. Και δεν είναι ευχάριστο, σας βεβαιώνω. 
Ενώ, τι εύκολο είναι να λες την αλήθεια. Η αλήθεια ειναι η πολυτέλεια των τεμπέληδων. Τη λες και ξενοιάζεις. Δε φοβάσαι πως θα κάνεις ύστερα κανένα λάθος. Δεν πρέπει να θυμάσαι τι είπα, τι δεν είπα, πρόσεξε... Ό,τι κακό είναι να σου 'ρθει από την αλήθεια, σου 'ρεχεται εκεί, σε βρίσκει επί τόπου και τελειώνει η υπόθεση. 
Ενώ το ψέμα... Έπειτα, δεν είναι να πεις το ψέμα, είναι πες, ένας γκρεμός που πέφτεις, σκοτώνεσαι και τελειώνει. Α, το ψέμα είναι κύμα θεόρατο που σε αρπάζει, σε σηκώνει ψηλά, σου κόβει την αναπνοή, σου σταματάει την καρδιά και σου τη δένει θηλιά στο λαιμό σου. Όταν αγαπάω, λέω πως δεν αγαπάω, κι όταν αγαπάω, λέω πως αγαπάω. Καταλαβαίνετε τις συνέπειες... Καλύτερα να πάρει κανείς ένα περίστροφο και να τινάξει τα μυαλά του στον αέρα!
Άδικα καθίζω τον εαυτό μου στον καθρέφτη και του λέω σε πολύ αυστηρό τόνο βέβαια: Δε θα ξαναπείς ψέματα, ακούς; Δε θα ξαναπείς ψέματα, δε θα ξαναπείς ψέματα! Ξαναλέω ψέματα. Λέω ψέματα! Μικρά και μεγάλα ψέματα. Κι αν κατά λάθος, πω καμιά φορά την αλήθεια, να τη δείτε τι μου κάνει. Αυτή γυρίζει, με κοιτάει, αλλάζει όψη, στρίβει, παραμορφώνεται και κοιτάω και βλέπω μπροστά μου ψέμα, γίνεται ψέμα, σας βεβαιώνω. 
Εγώ θ' αλλάξω, όχι, δε θα ξαναπώ ψέματα. Θα βρω ένα τρόπο για να πάψω να ζω μέσα στο ψέμα. Να ζω μέσα σ' αυτό το χάος της ψευτιάς. Το να ζεις μέσα στο ψέμα, ξέρετε σαν τι είναι; Είναι σαν να ζεις μέσα σ' ένα ασυγύριστο δωμάτιο, σαν να περπατάς νύχτα μέσα σ' ένα δρόμο γεμάτο συρματοπλέγματα που συνεχώς σκονάφτεις, πέφτεις επάνω, γρατζουνιέσαι, Θα γιατρευτώ, θα βρω ένα σύστημα για να γιατρευτώ. Και νομίζω πως το βρήκα. Θ' αλλάξω. Ξέρετε πώς; Εδώ, ενώπιόν σας!
Εξομολογούμαι το έγκλημά μου: σας λέω ότι λέω ψέματα και σας παρακαλώ πάρα πολύ να με δικάσετε. Και μη νομίζετε ότι μου είναι και ευχάριστο να κάνω μια τέτοια εξομολόγηση. Εγώ θα πήγαινα και στην άκρη του κόσμου για να μη σας πω ότι είμαι υποχρεωμένη να λέω ψέματα.

Λοιπόν... μια στιγμή όμως. Εσείς, λέτε πάντα την αλήθεια; Α, σταθείτε, γιατί εγώ εδώ καθίζω τον εαυτό μου στο ειδώλιο του κατηγορουμένου και δεν αναρωτήθηκα εάν το δικαστήριο ειναι σε θέση να με κρίνει, να με αθωώσει ή να με καταδικάσει. Όχι, τώρα που το σκέφτομαι, είμαι βέβαιη ότι και εσείς λέτε ψέμματα! Εσείς μάλιστα, λέτε ψέματα όλη την ώρα και σας αρέσει να λέτε ψέματα και να πιστεύετε ότι δεν λέτε ψέματα. Εσείς λέτε ψέματα και στον εαυτό σας, αυτή είναι η διαφορά: εγώ δεν λέω ψέματα στον εαυτό μου. Εγώ έχω την ειλικρίνεια να λέω στον εαυτό μου την αλήθεια, δηλαδή, να παραδέχομαι ότι λέω ψέματα. Αυτό κάνει πολύ μεγάλη διαφορά!
Λοιπόν, σας την έσκασα... Δε λέω ψέματα. Δε λέω ψέματα ποτέ. Εγώ σας το 'πα αυτό, ότι λέω ψέματα, γιατί ήθελα να σας παρασύρω σε μια παγίδα. Ήθελα να καταλάβω κάτι, να διαπιστώσω κάτι. Εγώ δε λέω ψέματα ποτέ. Μισώ το ψέμα και το ψέμα με μισεί. Το μόνο ψέμα που έχω πει ήταν αυτό που σας είπα, ότι λέω ψέματα, κανένα άλλο. Και τώρα βέβαια, βλέπω τα πρόσωπά σας να ταράζονται. Καθένας θα ήθελε να σηκωθεί να φύγει γιατί φοβόσαστε μήπως σας κάνω καμία επερώτηση. Εσείς, κυρία, που είπατε στον άνδρα σας προχτές ότι θα πάτε στη μοδίστρα, πού πήγατε; Δεν το μαρτυράω, αλλά αυτό τι ήτανε; Ε, ψέμα ήταν, ψέμα, λέγατε ψέμα. Κι εσείς, κύριε, μη γελάτε, γιατί κι εσείς είπατε στη γυναίκα σας ότι πάτε να φάτε με τους φίλους σας στη λέσχη. Το θυμόσαστε; Και δεν ήταν μόνο μια φορά που είπατε ψέματα, λέτε ψέματα συνέχεια. Τολμήστε να με διαψεύσετε. Τολμήστε να με πείτε ψεύτρα. Κανένας δε μιλάει ε; Τό 'ξερα εγώ. Ε, βέβαια, είναι πολύ εύκολο να κατηγορείτε τον άλλον, να τον καθίζετε εδώ και να του λέτε πως λέει ψέματα. Και μάλιστα να του το λέτε εσείς που λέτε ψέματα όλη την ώρα, να το λέτε αυτό σ' εμένα που δεν λέω ψέματα ποτέ. Εγώ, αν καμιά φορά τύχει να πω κανένα ψέμα, εγώ το κάνω για να... πώς να σας πω... για να αποφύγω μία καταστροφή, μία συμφορά, το κάνω για να βοηθήσω κάποιον. Είναι αυτά που λέμε τα "κατά συνθήκιν ψεύδη", ε; Αυτά δεν είναι... επιτρέπονται αυτά, είναι επιτρεπτά ψεύδη. Όχι, δε λέω, όχι όλη την ώρα, πότε πότε, όταν χρειάζεται. Δεν πιστεύω να με κατηγορείτε γι' αυτού του είδους τα ψέματα, θα το 'βρισκα παράλογο, και μάλιστα να με κατηγορείτε εσείς, εμένα που δε λέω ψέματα ποτέ, εσείς που λέτε ψέματα όλη την ώρα. Λοιπόν, προχτές... δε σας το λέω όμως γιατί δε θα με πιστέψετε.

Κι έπειτα το ψέμα... το ψέμα είναι υπέροχο... Φανταστείτε να εφευρίσκεις έναν φανταστικό κόσμο και να κάνεις τους άλλους να τον πιστεύουν, δηλαδή να λες ψέματα...
Η αλήθεια έιναι πως και η αλήθεια είναι ωραία, έχει το κύρος της! Α, εμένα η αλήθεια με θαμπώνει, μου επιβέλλεται, τη θαυμάζω, αξίζει πολλά. Και τα δύο αξίζουν. Και η αλήθεια και το ψέμα. Ίσως το ψέμα ν' αξίζει λίγο περισσότερο. Μμμ; Τι λέτε εσείς; Όχι, σας ρωταω γιατί εγώ δεν ξέρω, επειδή εγώ δεν έχω πει ψέματα ποτέ. Πώς είπατε; Είπα ψέματα; Ούτε λόγος. Είπα ψέματα όταν σας έλεγα ότι λέω ψέματα.

Τώρα... είπα ψέματα όταν σας έλεγα ότι λέω ψέματα, ή μήπως λέω ψέματα τώρα που σας λέω πως δε λέω ψέματα; Είμαι ψεύτρα; Εσείς τι λέτε; 
Εγώ νομίζω, μάλλον, πως είμαι ένα ψέμα, 
ένα ψέμα που λέει πάντα την αλήθεια.






Απομαγνητοφώνιση: Βασιλική Νευροκοπλή

No comments:

Post a Comment

Σχόλια