Τὸ Μεγάλο Σάββατο εἶναι ἡ τελευταία μέρα τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας καὶ τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς. Τὰ μεσάνυχτα τοῦ Μεγάλου Σαββάτου πρὸς Κυριακή του Πάσχα ἑορτάζεται κατὰ τὸ ὀρθόδοξο τυπικὸ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι τὸ μόνο Σάββατο τοῦ χρόνου κατὰ τὸ ὁποῖο νηστεύεται καὶ τὸ λάδι. Τὸ πρωὶ ἑορτάζεται στὴν ἐκκλησία ἡ πρώτη Ἀνάσταση, κατὰ τὴν ὁποία ψάλλεται τὸ
”Ανάστα, ὁ Θεός, κρίνων τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πάσι τοῖς ἔθνεσι”
Ἡ κάθοδος τοῦ Ἰησοῦ στὸν Ἅδη.
Τὸ πρωὶ τελεῖται ὁ ἑσπερινός του Πάσχα. Ἡ ἀκολουθία ἔχει ἀναστάσιμο καὶ πανηγυρικὸ χαρακτήρα. Εἶναι ἡ λεγομένη Πρώτη Ἀνάσταση.
Εὐαγγέλιο (Κατὰ Ματθαῖον): «Σεισμὸς ἐγένετο μέγας», καθὼς οἱ Μυροφόρες, πλησιάζουν τὸν Τάφο τοῦ Ἰησοῦ. Ἄγγελος Κυρίου ἀποσφραγίζει τὸν τάφο. Ὅταν οἱ δύο γυναῖκες καταφθάνουν τὸν βλέπουν κενὸ καὶ τὸν Ἄγγελο νὰ τοὺς ἀναγγέλλει ὅτι ὁ «Κύριος Ἀνέστη».
Τὸ χαρμόσυνο γεγονὸς θὰ πρέπει νὰ τὸ διαμηνύσουν στοὺς μαθητές του. Ὁ Χριστὸς ἐμφανίζεται στὶς δύο γυναῖκες. Σύναξη τῶν 11 μαθητῶν καὶ ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ ἐνώπιόν τους. Τοὺς προτρέπει:
«Πορευθέντες μαθητεύσαντες πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».
Ἡ ἀκολουθία τῆς Κυριακῆς του Πάσχα, ὁ ὄρθρος καὶ ἡ Λειτουργία τοῦ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ψάλλονται τὰ μεσάνυχτα τοῦ Σαββάτου πρὸς Κυριακή.
΄΄ Τὸ Μέγα Σάββατο μετέχει ταυτοχρόνως στὸ πένθος τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας καὶ στὴ χαρὰ τοῦ Πάσχα. Εἶναι ἐν μέρει στραμμένο πρὸς τὸν τάφο τοῦ Κυρίου καὶ ἐν μέρει πρὸς τὸν Ἀναστάντα. Ὁ Ὄρθρος τοῦ Μεγάλου Σαββάτου, ποὺ τελέσαμε τὸ βράδυ τῆς Παρασκευῆς, περιγράφει τὴν προσμονὴ καὶ τὴ θλίψη τῶν «φίλων του Ἰησοῦ» -τῶν μαθητῶν καὶ τῶν ἁγίων γυναικὼν- τῶν ὁποίων ἡ προσοχὴ εἶναι τώρα συγκεντρωμένη στὸν τάφο, ὅπου ὁ ἀπὸ Ἀρειμαθαίας Ἰωσὴφ ἔχει ἐναποθέσει τὸ Σῶμα τοῦ Σωτῆρος.
Ἤδη ὁ Ἑσπερινὸς καὶ ἡ Λειτουργία ποὺ τελοῦμε τὸ πρωὶ τοῦ Μεγάλου Σαββάτου «προλαμβάνουν» τὴν Κυριακὴ καὶ μᾶς φέρνουν τὸ πρῶτο μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως.
«Σήμερον ὁ Ἅδης στενῶν βοᾶ· συνέφερε μοὶ εἰ τὸν ἐκ Μαρίας γεννηθέντα μή. ὑπεδεξάμην· ἐλθῶν γὰρ ἐπ’ ἐμέ, τὸ κράτος μου ἔλυσε· πύλας χαλκὰς συνέτριψε, ψυχᾶς ἂς κατεῖχον τὸ πρίν, ὡς Θεὸς ἀνάστησε…»
Μετὰ τὸ «Φῶς ἱλαρὸν» διαβάζονται τρία ἀποσπάσματα ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη: Πρῶτα-πρῶτα ἡ διήγηση περὶ τῆς Δημιουργίας (Γέν.1:1-13), ἐπειδὴ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ θὰ εἶναι κατὰ μία ἔννοια μία νέα Κτίση.
Κατόπιν χωρία ἀπὸ τὸ βιβλίο τῆς Ἐξόδου (12:1-11) γιὰ τὴν καθιέρωση τοῦ Μωσαϊκοῦ Πάσχα, γιὰ τὸν ἀμνό, γιὰ τὸ ράντισμα τῶν θυρῶν μὲ τὸ αἷμα του, καὶ ὅλα ἐκεῖνα τὰ στοιχεῖα ποὺ προτύπωναν τὸ Χριστιανικὸ Πάσχα.
Τέλος, ὁ προφήτης Δανιὴλ μᾶς διηγεῖται τὴν ἱστορία τῶν τριῶν παίδων ποὺ ρίφθησαν στὸ καμίνι μετὰ τὴν ἄρνησή τους νὰ προσκυνήσουν τὴν εἰκόνα τοῦ Βασιλιᾶ (Δᾶν. 3: 1-88). Ἡ θαυματουργή τους διάσωση ἀπὸ τὸν θάνατο συμβολίζει τὴ νίκη τοῦ Ἀναστημένου. Ἡ ὠδὴ τῶν τριῶν παίδων παρακινεῖ ὁλόκληρη τὴν Κτίση νὰ δοξολογήσει τὸν Κύριο:
«Εὐλογεῖτε ἥλιος καὶ σελήνη, ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, τὸν Κύριον.»
«Εὐλογεῖτε φῶς καὶ σκότος, νύκτες καὶ ἥμεραι, τὸν Κύριον.»
Ὡστόσο ἡ τελικὴ εὐλογία κατὰ τὴν ἀπόλυση δὲν ἀναφέρει ἀκόμη τὴν Ἀνάσταση. Τὸ Μέγα Σάββατο ἔχει ἤδη ἀναγγείλει τὸ Πάσχα, ἀλλὰ χαμηλόφωνα ἀκόμη. Τὸ μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως, τοῦτο τὸ πρωινό του Μεγάλου Σαββάτου, φυλάσσεται ἀκόμη σὰν μυστικό. Οἱ ὧρες ὅμως κυλοῦν καὶ δὲν ἀργεῖ ἡ ὥρα ποὺ ἡ Ἐκκλησία μὲ ὅλη τὴ δύναμη τῆς φωνῆς της -θὰ διακηρύξει τὴν ἐκ νεκρῶν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.΄΄
Ἀπὸ τὸ βιβλίο: “Πασχαλινὴ Κατανυξη”, Lev Gillet,
No comments:
Post a Comment
Σχόλια