Αν τ' αγαπάς ξανάρχονται - Συγγραφή, έκδοση, βράβευση - ένα flash back

Όταν τον περασμένο Φεβρουάριο του 2007 εκδόθηκε το ‘Αν τ’ αγαπάς ξανάρχονται’, μου ζήτησαν να συντάξω το Δελτίο Τύπου του, στο οποίο έγραψα πως πρόκειται για ένα παραμύθι σαν αλήθεια, μια αλήθεια σαν παραμύθι.

Σήμερα και ένα χρόνο μετά την έκδοσή του, θεωρώ πως αυτό το βιβλίο ολοκλήρωσε κατά κάποιον τρόπο τον κύκλο του με τον πλέον ευχάριστο τρόπο και μπορώ να μιλήσω για την περιπέτειά του –και δική μου συνάμα-, την διαδρομή του που ακόμα βέβαια συνεχίζεται και μακάρι να συνεχίζεται για πολύ ακόμα.

Σχεδόν για δεκαπέντε χρόνια έγραφα πολλών ειδών κείμενα, αλλά κυρίως ποίηση. Είχα μέσα μου αποφασίσει πως ό,τι κι αν εκδώσω θα έρθει μετά από την έκδοση μιας τουλάχιστον ποιητικής συλλογής. Πίστευα πως αυτό ήταν το κύριο χαρακτηριστικό μου. Οι απόπειρες έπεφταν στο κενό. Τυποποιημένα αρνητικά γράμματα από τους εκδοτικούς οίκους κατέφταναν, στα οποία βέβαια απαντούσα ουδόλως τυπικά. ΄Ελεγα πως μια μέρα θα εκδώσω τα εκδοτικά μου ‘όχι’! Κάθε φορά απογοητευόμουν, αλλά και κάθε φορά κάτι μέσα μου σιγομουρμούριζε πως όλοι αυτοί μια μέρα θα με παρακαλούν και τότε θα είμαι εγώ που θα λέω ‘όχι’. Είναι γνωστό πως για να εκδώσεις ποίηση πρέπει να πληρώσεις, αλλά εγώ αυτό είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου πως δεν θα το κάνω. Το 1999 εκδόθηκε το Εγώ ο Άλλος, από τις εκδόσεις Νησίδες, το θεατρικό μου μονόπρακτο, που ήταν η δική μου απάντηση στο τι είναι Θέατρο, μιας και ο τρόπος που συνάντησα το θέατρο ήταν ολωσδιόλου παράδοξος και σε μεγάλη ηλικία.

Μια μέρα κάποιος φίλος μου μίλησε για έναν εκδοτικό οίκο της Θεσσαλονίκης προκειμένου να δώσω κάποια μικρά παραμύθια που είχα γράψει. Νομίζω πως ήταν εφτά οχτώ κείμενα. Τα πήγα και ουδέποτε απάντησαν αφού ουδέποτε πιθανόν τα διάβασαν. Άρχισα όμως έτσι να μεταστρέφομαι μέσα μου. Αποφάσισα πως αφού δεν εκδίδεται η ποίηση και αφού 'έτσι είναι ο κόσμος' και δεν αλλάζει, θα αλλάξω εγώ. Ένιωθα πως μου ταιριάζει το παραμύθι και πως παρ’ όλη την απογοήτευση θα ήταν μάλλον ένας δρόμος πιο φωτεινός. Απ’ την αρχή γνώριζα πως δεν γράφω για μένα. Γράφω για να επικοινωνώ με τον κόσμο. Αυτό μου ήταν απολύτως ξεκάθαρο.

Κατόπιν παραγγελίας του Κυριάκου Καλαϊτζίδη γράφω πριν από τρία χρόνια ‘Το Παραμύθι της Μουσικής’. Ένα μεγάλο πλήρες παραμύθι που το γράφω έναν χρόνο και το διορθώνω για άλλον έναν. Με πίστη μεγάλη αποφασίζω πως αυτό οφείλει να εκδοθεί και το προτείνω σε μεγάλο εκδοτικό οίκο της Αθήνας. Πριν κάνω την πρόταση επιλέγω τον εικονογράφο της αρεσκείας μου, τον Νικόλα Ανδρικόπουλο που θαύμαζα την δουλειά του. Το έστειλα πρώτα στον Νικόλα χωρίς να τον γνωρίζω καθόλου, έχοντας τον πάρει ένα τηλέφωνο ως μία Χ. Το διάβασε και ενθουσιάστηκε, οπότε μετά το πρότεινα στον εκδότη. Η απάντηση ήταν πως τους αρέσει το παραμύθι, αλλά θα ήθελαν να το βγάλουν με μαλακό εξώφυλλο σε μικρό μέγεθος και άλλον εικονογράφο. Αρνήθηκα κατηγορηματικά. Ήμουν ξεκαθαρισμένη γι’ αυτό που ήθελα. Δεν ήταν το ζήτημα να το εκδώσω όπως όπως. Ο Νικόλας μου πρότεινε τότε να γράψω ένα μικρό παραμύθι που θα είχε περισσότερες ελπίδες να εκδοθεί. Πάντα ακούω τους φίλους και συνεργάτες μου σ’ αυτό που μου λένε, -όταν αυτό δεν σημαίνει υποχώρηση στις αρχές μου.

Το καλοκαίρι του 2007 στη Χίο όπου παραθέριζα αρχίζω και γράφω το ‘Αν τ’ αγαπάς ξανάρχονται’. Είχα ήδη χάσει τον εξάχρονο ανιψιό μου, τον Κωστή, από καρκίνο. Μέσα από την αλληλογραφία μου με τον φίλο μου τον Άρη συχνά διάβαζα με συγκίνηση όσα μου έγραφε για τις γιαγιάδες και τους παππούδες του με τον μοναδικό του τρόπο, μια σχέση που εγώ δεν είχα ποτέ, μιας και μόνο μία γιαγιά μου έζησα κι αυτή για πολύ λίγο. Ήταν και όλη η άδικη περιπέτεια που είχε τραβήξει ο ίδιος με την παράνομη φυλάκισή του, -αυτή η περιπέτεια που μας έφερε κοντά-, που εν τέλει ήθελα να γράψω κάτι που να τον αφορά. Κάτι που να του ανταποδίδει έστω και λίγο, αυτό το φως που τον διακρίνει και μοιράζει απλόχερα, την πίστη και την αγάπη που μου είχε δώσει και που μου έδινε μεγάλη έμπνευση και δύναμη τόση που με αλλοίωνε προς το καλύτερο.

Μόλις το έγραψα του το έστειλα με μέηλ από την Χίο. Του άρεσε πάρα πολύ και χάρηκα διπλά. Κατόπιν το έστειλα και στον Νικόλα. Με πήρε κατασυγκινημένος αμέσως τηλέφωνο και με ρώτησε αν του επιτρέπω να το προτείνει στον Λιβάνη. Η εμπειρία μου από τους εκδότες ήταν αρκετά πικρή κι έτσι δέχτηκα με μεγάλη χαρά να κάνει αυτή την κίνηση ο ίδιος αντί για μένα. Μέσα σε μια βδομάδα το πήγε στην Γιώτα Λιβάνη που το διάβασε την ίδια στιγμή. Η μεγάλης ευαισθησίας κυρία του εκδοτικού οίκου συγκινήθηκε και το παρέδωσε στον Νικόλα να το ζωγραφίσει και η δουλειά ξεκίνησε πριν καλά καλά το αντιληφθώ. Όταν βγήκε το βιβλίο βρέθηκαν κάποιοι να πουν πως δεν θα πάει καθόλου καλά. Ποιος θα αγοράσει ένα παιδικό βιβλίο που μιλάει για τον θάνατο; Μα διαψεύστηκαν. Το βιβλίο πήγε και πηγαίνει πάρα πολύ καλά, δόξα τω Θεώ!

Πριν από λίγες μέρες, στις 2 Απριλίου, την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού βιβλίου, το ‘Αν τα’ αγαπάς ξανάρχονται’ τιμήθηκε με το βραβείο του 2008 ως βιβλίο προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου που είναι το Ελληνικό τμήμα της IBBY (International board on books for young people) που εδρεύει σε 72 χώρες του κόσμου. Προκρίθηκε ανάμεσα σε 44 βιβλία που είχαν προταθεί για βράβευση, ενώ την περασμένη χρονιά δεν δόθηκε πουθενά το αντίστοιχο βραβείο. Η απονομή που έγινε στην κατάμεστη Στοά του Βιβλίου είχε για μένα μεγάλη συγκίνηση μιας και από κάτω ήταν μεγάλα ονόματα του χώρου του παιδικού βιβλίου, άνθρωποι που άσπρισαν τα μαλλιά τους γράφοντας. Ακόμα μεγαλύτερη συγκίνηση ήταν που αμέσως μετά από μένα βραβεύτηκε ο Χρήστος Μπουλώτης. Ο παραμυθάς που θεωρώ ως τον καλύτερο στην Ελλάδα και μ’ έχει καθορίσει πολύ στην γραφή μου. Στα λίγα λόγια που είπα μετά την απονομή ήταν και η αναφορά μου σ’ αυτόν τον σπουδαίο συγγραφέα χωρίς να ξέρω πως κι αυτός επρόκειτο να βραβευτεί.

Ένα βραβείο σαν αυτό είναι βέβαια μια μεγάλη χαρά, αλλά είναι κι ένα κίνητρο μαζί με μια αίσθηση ευθύνης. Οφείλεις γρήγορα να το ξεχάσεις και να συνεχίσεις σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Και αυτό κάνεις γιατί ο πήχης διαρκώς ανεβαίνει και η προσπάθεια αυξάνεται για να ανταποκριθείς. Ένιωσα την ανάγκη να γράψω αυτό το ποστ γιατί τις τελευταίες μέρες με κάλεσαν σε διάφορα σχολεία για να παρουσιάσω στα παιδιά το παραμυθάκι και δέχθηκα τόσες πολλές ερωτήσεις από τα παιδιά που με ανάγκασαν να θυμηθώ ξανά όλη την πορεία αυτού του βιβλίου.

Ας μείνει εδώ τώρα καταγεγραμμένη γιατί είναι καλό να μην ξεχνάμε. Κι ας συνεχίσουμε την εργασία μας για άλλα, γιατί είναι καλό να μην κολλάμε σ’ αυτά που ήδη κάναμε, αλλά να προχωράμε συνέχεια. Σήμερα δεν θα εξέδιδα τις ποιητικές μου συλλογές ούτε αν μου τις ζητούσαν. Άργησα λίγο αλλά κατάλαβα πως η ποίηση ήταν μια σκληρή άσκηση που με ωφέλησε πολύ και ως άσκηση μπορεί μια χαρά να μείνει στο πρόχειρο. Όπως κατάλαβα πως, το πώς έρχονται τα πράγματα στη ζωή μας είναι πάντα σοφότερο από το πώς τα θέλουμε και τα επιδιώκουμε οι ίδιοι. Το ζήτημα είναι να δουλεύουμε με όλες μας τις δυνάμεις μας και με όλη την καρδιά μας και έχει ο Θεός!