Φτου, ξελευθερία!

 Ξημέρωσε Τρίτη 29 του Δεκέμβρη

Είμαστε καιρό τώρα σε κατ’ οίκον εγκλεισμό που όμως ανοίγει τα τρίσβαθα της καρδιάς μας και τα θωρούμε έκπληκτοι κι ανήμποροι. Με κλειστές τις αγορές συνειδητοποιούμε σιγά σιγά πόση ζωή σπαταλήσαμε σε λάθος επενδύσεις.

Κλειστές όμως καιρό τώρα και οι εκκλησιές μας. Νηστεεύουμε από την συνήθειά μας, την υποκρισία μας, την επίδειξή μας. Νηστεύουμε από τον ευσεβισμό, τη δημόσια επιβεβαίωση της πίστης μας, την κοινωνική καταξίωση του θρησκεύματός μας. Νηστεύουμε και από τον ίδιο τον Χριστό που οι υπερήφανοι πιστέψαμε πως εμείς πηγαίνουμε σ’ Αυτόν, λησμονώντας πως αν Εκείνος δεν έρθει σ’ εμάς, μάταια κοπιάσζουμε.

Και τώρα επιτέλους, ο Χριστός και οι Άγιοί Του ελευθερώθηκαν από τα δεσμά που εμείς οι ίδιοι τους φορέσαμε. Και κατέβηκαν από τις εικόνες και βγήκαν από τους τέσσερις τοίχους που τους κλείσαμε για να τους προσκυνούμε σαν είδωλα και μάγους. Και πήραν τους δρόμους όλοι αυτοί που πάντα στους δρόμους γύριζαν. Και στάθηκαν έξω απ’ τα σπίτια μας και έκρουσαν την πέτρινη πόρτα της καρδιάς μας. Κι όσοι τους άνοιξαν μεταμόρφωσαν τα σπίτια τους σε κοινόβια μοναστήρια και σε σκήτες. Πόσο κοινόβια και σκήτες εγκαινίασε η. Πανδημία, κανείς δεν μπορεί να καταμετρήσει. 

Κι έτσι αρχίσαμε πάλι απ’ την αρχή σαν μαθητές τς πρώτης τάξης του δημοτικού να συλλαβίζουμε τις προσευχές που είχαμε μάθει παπαγαλία και τις λέγαμε χωρίς νόημα, χωρίς θέρμη, χωρίς συντριβή. Και μάθαμε να μιλούμε με τους αγίους όπως θα μιλούσαμε στους φίλους που τώρα δεν μπορούν να μας επισκεφτούν. Και διδαχθήκαμε απ’ αυτούς πώς να γιορτάζουμε το αόρατο πανηγύρι της παρουσίας και της παρέας τους που μας παρηγορεί αφάνταστα περισσότερο από τα νταούλια και τα βιολιά των παλιών λαϊκών πανηγυριών μας. 

Και ο Χριστός βρίσκοντας γκρεμισμένη την πέτρινη πόρτα μας, στάθηκε δειλά στο κατώφλι σαν ξένος και φτωχός συγγενής μας ξεχασμένος από καιρό, περιμένοντας να τον αναγνωρίσουμε, να τον θυμηθούμε, να ανατρέξουμε στο γενεολογικό μας δέντρο για να τον ανακαλύψουμε στις ρίζες του σαν θαμμένο θησαυρό αραχνιασμένο κι εφτασφραγιστο. Κι εμείς σκύβουμε και ψάχνουμε. Σκύβουμε και σκαλίζουμε τις ρίζες μας. Σκύβουμε κι όλο σκύβουμε και σκύβουμε. Κι όσο σκύβουμε τόσο ξυπνούν οι αρχέγονες μνήμες μας και ταράζονται τα θεμέλια της ύπαρξής μας κι οι τεκτονικές πλάκες της βεβαιότητας, της σκληρότητας, της λησμονιάς θρυματίζονται. Πνιγόμαστε στη σκόνη των λαθών και των αποτυχιών μας. Των αναρίθμητων παρεξηγήσεων που κάναμε για έναν Θεό που κι εμείς σαν τους πλανεμένους σταυρωτές Του τον περιμέναμε σαν βασιλιά, ενώ ήρθε σαν βρέφος θεόφτωχο και παντέρμο σ’ ένα βρωμερό και τρισαθλιο στάβλο. Μα τώρα που είμαστε θεόφτωχοι και παντέρμοι κι εμείς, αναγνωρίζουμε τον Ξένο που στέκει ντροπαλά στο κατώφλι μας. Είναι ένας από μας, κι ένας από μας είναι ο Θεός μας. 

Πέρασε στο φτωχικό μας, Κύριε. Δεν έχουμε τίποτα να σε φιλέψουμε. Δεν έχουμε πουθενά να σε βάλουμε να καθίσεις. Μια καρδιά από άχυρα καμμένα μόνο έχουμε για να σε δεχθεί και δυο στάλες αίμα για να σε δροσίσουμε. Πέρασε μέσα στη σκόνη μας και στα ερείπιά μας, Κύριε. Αν θέλεις ξαναχτίσε μας απ’ την αρχή. Αν δε θέλεις άφησέ μας γκρεμισμένους. Αλλά μη στέκεσαι άλλο στο κρύο και στη λησμονιά. Πέρασε μέσα, Κύριε, και μείνε κοντά μας. Μόνο Εσύ επιτρέπεται σήμερα να περάσεις κι εμείς μόνο Εσένα θέλουμε. Σπλάχνο των σπλάχνων μας, μη μας αρνηθείς.

Κυριακὴ μετὰ τὴν Χριστοῦ Γὲννησιν

 (Ματθ. 2,13-23)

Ἀναχωρησάντων τῶν μάγων, 

13. ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου φαίνεται κατ’ ὄναρ τῷ Ἰωσὴφ λέγων· ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον, καὶ ἴσθι ἐκεῖ ἕως ἂν εἴπω σοι· μέλλει γὰρ Ἡρῴδης ζητεῖν τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό. 

14. Ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ νυκτὸς καὶ ἀνεχώρησεν εἰς Αἴγυπτον, 

15. καὶ ἦν ἐκεῖ ἕως τῆς τελευτῆς Ἡρῴδου, ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος· ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου. 

16. Τότε Ἡρῴδης ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων, ἐθυμώθη λίαν, καὶ ἀποστείλας ἀνεῖλε πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλεὲμ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω, κατὰ τὸν χρόνον ὃν ἠκρίβωσε παρὰ τῶν μάγων. 

17. τότε ἐπληρώθη τὸ ῥηθὲν ὑπὸ Ἱερεμίου τοῦ προφήτου λέγοντος· 

18. φωνὴ ἐν Ῥαμᾶ ἠκούσθη, θρῆνος καὶ κλαυθμὸς καὶ ὀδυρμὸς πολύς· Ῥαχὴλ κλαίουσα τὰ τέκνα αὐτῆς, καὶ οὐκ ἤθελε παρακληθῆναι, ὅτι οὐκ εἰσίν. 

19. Τελευτήσαντος δὲ τοῦ Ἡρῴδου ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου κατ’ ὄναρ φαίνεται τῷ Ἰωσὴφ ἐν Αἰγύπτῳ 

20. λέγων· ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ πορεύου εἰς γῆν Ἰσραήλ· τεθνήκασι γὰρ οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου. 

21. ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ ἦλθεν εἰς γῆν Ἰσραήλ. 

22. ἀκούσας δὲ ὅτι Ἀρχέλαος βασιλεύει ἐπὶ τῆς Ἰουδαίας ἀντὶ Ἡρῴδου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, ἐφοβήθη ἐκεῖ ἀπελθεῖν· χρηματισθεὶς δὲ κατ’ ὄναρ ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη τῆς Γαλιλαίας, 

23. καὶ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς πόλιν λεγομένην Ναζαρέτ, ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τῶν προφητῶν ὅτι Ναζωραῖος κληθήσεται.

https://aerapatera.wordpress.com/2020/12/27/κυριακὴ-μετὰ-τὴν-χριστοῦ-γὲννησιν-2/

Χρόνια πολλά και να μας ζήσει!

 Νύχτα παγερή, απειλητική και αδύναμη. Ανήμπορη να διακόψει το θαύμα που σαν πάμφωτο βέλος τη διαπερνά και την κόβει στα δυο. Κι όταν η νύχτα κόβεται στα δυο, παύει να είναι νύχτα. Η γέννα μας ολοκληρώθηκε. Η οδύνη του τοκετού μας έσβησε. Εξαντλημένος ο πόνος αποκοιμήθηκε στης κλίνης μας την άκρη για να ξυπνήσει χρόνια αργότερα.

Το νεογέννητο βρέφος ανοίγει για πρώτη φορά τα αθώα του μάτια στον κόσμο και μας θωρεί. Δεν μπορεί να μιλήσει. Είναι πολύ νωρίς ακόμα για λόγια. Δεν μπορεί να τρέξει για να βρει τροφή μακριά μας. Είναι τόσο νωρίς ακόμη και για να μπουσουλήσει. Ανοίγει τα μικρά του χέρια και τα απλώνει στο πρόσωπό μας. Οι μικρές χορευτικές κινήσεις των δαχτύλων του μοιάζει να χαϊδεύουν το αόρατο που για εκείνο είναι ορατό. Ανοίγει το μωρό μας το στόμα του, πλαταγίζει τα μικρά του χείλη του πάλι και πάλι. Το νεογέννητο πεινά. Αλλά δεν κλαίει, δεν παραπονείται, δεν απαιτεί. Μόνο ανοιγοκλείνει τα απορημένα του μάτια για να το προσέξουμε και τα χείλη του τα ανοιγοκλείνει να ακούσουμε το ελαφρύ σαν θρόισμα φύλλων πλατάγισμα. Αν κοιτάζουμε αλλού, δε θα το αντιληφθούμε. Αν παίζουν εκκωφαντικές μουσικές τα όργανα της μπάντας δε θα πάρουμε είδηση το θρόισμα των μικρών χειλιών του. Αν βγούμε απ’ τη φάτνη να θαυμάσουμε τα λαμπιόνια των δρόμων ούτε που θα πάρουμε είδηση πως το βρέφος που εμείς οι ίδιοι φέραμε στη ζωή, πεινάει. Και η αλήθεια είναι πως πεινάει πολύ. Και το μόνο που ζητά από μας είναι το γάλα που η κυοφορία του μας χάρισε. Αν του το αρνηθούμε, θα πετρώσει το στήθος μας, κι αν πετρώσει το στήθος μας, θα πετρώσει και το σώμα μας ολάκερο, μα κι η καρδιά μας. Θα μαρμαρώσουμε και θα γίνουμε αγάλματα που κανένα μαγικό ραβδί δε θα μπορέσει ποτέ να μας λύσει απ’ τα μάγια. Μα ποιος ο λόγος να αρνηθούμε στο παιδί μας το γάλα; Εμείς δεν το φέραμε στη ζωή και δεν έκοψε αυτό για χάρη μας τη νύχτα στα δυο; Το μόνο που μπορούμε οι ανήμποροι είναι να το πάρουμε αγκαλιά στοργικά, να το βυζάξουμε ήσυχα και ταπεινά κι ύστερα να του ψελλίσουμε ένα νανούρισμα γλυκό σαν μέλι για να κοιμηθεί.

Όταν θα ξυπνήσουμε, θα έχει πια ξημερώσει. Και τότε η κρύα νύχτα θα έχει μείνει πίσω μας. Πολύ μακριά απ’ τη χαρά μας, πιο μακριά απ’ το γάλα μας, κι ακόμη μακρύτερα από το φως της μητρότητας. Τώρα έχουμε να θρέψουμε το μωρό μας. Τίποτα άλλο δεν έχει μεγαλύτερη σημασία. Καμιά άλλη προτεραιότητα δεν υπάρχει. Να φροντίσουμε να μεγαλώσει το παιδί μας σαν όλα τα παιδιά. Να παίξει, να μάθει γράμματα, να τρέξει στους κήπους μέχρι να γίνει άντρας σωστός. Κι άμα γίνει άντρας σωστός και τον φθονήσει ο κόσμος, όπως κάνει σε κάθε σωστό άντρα, ο κόσμος θα τον κυνηγήσει και θα τον σταυρώσει και μέχρι τον Άδη θα τον στείλει. Το ξέρουμε δα. Στον Άδη τον αδηφάγο και αχόρταγο, όπως έστειλε τον Ηρακλή και τον Οδυσσέα.

Και τότε η ρομφαία του θανάτου του μονάκριβου γιου μας θα μας τρυπήσει τα σπλάχνα και θα λιώσουμε απ’ τη συμφορά. Θα ικετέψουμε να ανοίξει η γη να μας καταπιεί. Θα πέσουμε στα γόνατα για να μας πάρει μαζί του ο σκληροτράχηλος Χάρος, γιατί τι να την κάνουμε τη ζωή μας χωρίς τον μονάκριβο που με το ίδιο μας το γάλα θρέψαμε; Τρεις μέρες, τρία χρόνια, τρεις αιώνες θα μείνουμε απαρηγόρητοι να θρηνούμε τον χαμό του. Αλλά ο μονάκριβος που αναστήσαμε με το γάλα μας θα μας εκπλήξει γιατί αυτός δεν ήταν σαν τους άλλους. Ήταν βέβαια άντρας σωστός, αλλά και σωστός Θεός ήταν. Θα σπάσει τις ανίκητες αλυσίδες του Άδη και θα ξεγελάσει την Κυκλώπεια δύναμη του Χάρου. Και θα ’ναι πάλι μια νύχτα σαν και τούτη κρύα, απειλητική, μα και ανήμπορη. Θα αναστηθεί ο καλογιός μας και θα βγει ίδιος φως ασυγκράτητο για να μας επιστρέψει το δώρο που του κάναμε όταν γεννήθηκε. Κι ενώ θα στάζουν ακόμα αίμα οι πληγές του στο χώμα, για να μη χάσουμε το δρόμο όσοι τον γυρέψουμε, θα έρθει να μας βρει αναστημένος. Θα έρθει, είναι βέβαιο. Γιατί θέλει να μας γεννήσει με τη σειρά του αλλά αυτή τη φορά με γέννα αθάνατη και μυρωδάτη. Θα αναστηθεί για να μας θρέψει με το θεϊκό του γάλα κι ύστερα να μας νανουρίσει με το μέλι της αγάπης του μέχρι να γίνουμε άνθρωποι σωστοί και μικροί θεοί.

Μα μέχρι τότε έχουμε καιρό. Τώρα είναι ώρα να δώσουμε το δικό μας γάλα στο Θείο βρέφος που μόλις αποκτήσαμε. Κι ύστερα ψιθυριστά ψιθυριστά να το νανουρίσουμε στην αγκαλιά μας...

Χρόνια πολλά και να μας ζήσει!

Να τα πούμε;

 https://youtu.be/c58bx9fc5AQ

Ο μεγάλος εικονοκλάστης Θεός - π. Βασιλείου Χριστοδούλου

 Η Ενσάρκωση είναι το υπέρτατο σημείο που ανατρέπει όλες τις προηγούμενες ιδέες μας για τον Θεό και μας τοποθετεί ενώπιον συνεχούς προσωπικής (στον καθένα) αποκάλυψής Του. [...] Οι ιδέες μας για τον Θεό είναι όλα αυτά που εμείς θεωρούμε για Εκείνον και όλα όσα περιμένουμε από Εκείνον. Οι ιδέες μας για τον Θεό Τον εγκιβωτίζουν και Τον περιορίζουν. [...] 

Και ο Θεός -αναπάντεχα- εμφανίζεται ως ο μεγάλος εικονοκλάστης. Συντρίβει με την Ενανθρώπησή Του κάθε προηγούμενη εικόνα Του (σκάνδαλο για τους πιστούς, μωρία για τους σοφούς, πρόκληση για όλους τους μετέπειτα) και αυτή ίσως η συντριβή να είναι ένα από τα σημάδια της παρουσίας Του, ένας άλλος δρόμος για να γνωσθεί ο Θεός.

Ο Θεός συντρίβει τις εικόνες Του που με κόπο πολύ διαιώνια οι άνθρωποι είχαν φιλοτεχνήσει. Δεν προστατεύει, γιατί και ο Ίδιος ανυπεράσπιστος γεννιέται. Δεν μακροημερεύει κανέναν με τετελεσμένη συμφωνία, γιατί και ο Ίδιος από τον θάνατο κυνηγιέται, ανελέητα, ήδη από την κούνια. Δεν εξασφαλίζει κανένα αύριο, αφού και ο Ίδιος απειλείται διαρκώς στο σήμερα. Δεν εγκαθιδρύει μονιμότητες, αφού κι Εκείνος «οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ». Δεν χαρίζει αλλά χαρίζεται.

Ο Θεός στη Βηθλεέμ δεν στέλνει βοήθεια. Δεν μας παραχωρεί κάτι από την παντοδυναμία Του για να γιατρέψει τις πληγές μας, για να καθησυχάσει τους φόβους μας, για να μας απαλλάξει από το κακό. Στη Βηθλεέμ συμβαίνει αυτό που εμείς οι άνθρωποι δεν ζητούσαμε γι’ αυτό και δεν το περιμέναμε. Έρχεται ο Θεός παραχωρώντας τον Ίδιο Του τον εαυτό αδύναμο και ευάλωτο. Αντί να μας λύσει τα προβλήματα και να μας απαλλάξει από το κακό και τους κινδύνους, έρχεται ο Ίδιος και θέτει τον εαυτό Του υπό του κακού, υπό του κινδύνου, υπό της απειλής. Η Βηθλεέμ δεν σηματοδοτεί μία επίσκεψη του Θεού σ’ εμάς, ούτε πρόκειται για μια τρυφερή, ρομαντική ιστοριούλα, για να ’χεις κάτι να διαβάζεις δίπλα στο τζάκι, στο εξοχικό σου, συνοδεία ενός απεριτίφ τις ημέρες των Χριστουγέννων. Η Βηθλεέμ αναποδογυρίζει τον κόσμο· φέρνει τα πάνω κάτω. Αλλάζει ο τρόπος σχέσης με τον Θεό. Ο Θεός παραμένει παντοδύναμος δίχως όμως να ενεργεί ως παντοδύναμος, όπως Τον βλέπουμε να πράττει στον χώρο της Π.Δ. πριν τη Βηθλεέμ.

Η Ενανθρώπηση τερματίζει τον γνωστό Θεό και φανερώνει τον αναπάντεχο Θεό.

 

Από το βιβλίο του π. Βασιλείου Χριστοδούλου «Σε λάθος ώρα νυχτώνε»ι

(απόσπασμα)

 

Διαδικτυακή συνάντηση με τους μαθητές της Α Γυμνασίου της Λεοντείου Σχολής Αθηνών για την Οδύσσεια

Προχθές συναντήθηκα διαδικτυακά με τα παιδιά της πρώτης γυμνασίου της Λεοντείου Σχολής Αθηνων. Η φιλόλογός τους, κ. Ειρήνη Κουτρέτση είχε παρακολουθήσει τη ζωντανή μετάδοση της από την υπό έκδοση Οδύσσειά μου της α ραψωδίας που είχα κάνει κατά την περίοδο της πρώτης καραντίνας, και με παρακάλεσε να το επαναλάβω για τους μαθητές της. Πώς μπορούσα να αρνηθώ μια τέτοια πρόσκληση; Και αφού μου έδωσε το περιθώριο να επιλέξω μια από τις πρώτες τέσσερις ραψωδίες, επέλεξα την τέταρτη επειδή ο Μενέλαος είναι από τους πιο αγαπημένους μου ήρωες. 
Ήταν η πρώτη φορά που θα παρουσίαζα αυτή την δουλειά σε παιδιά και ήμουν πολύ περίεργη να δω πώς θα αντιδρούσαν στη ποιητική διασκευή μου σε δεκαπεντασύλλαβο με ομοιοκαταληθία. Δυο τρεις φορές κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ρώτησα τους μαθητές αν κουράστηκαν για να σταματήσω. Αυτοί όμως επέμεναν να συνεχίσω ως το τέλος και εννοείται πως τους υπάκουσα πρόθυμα. Δεν είχα φανταστεί από πριν τον τόσο ενθουσιασμό τους. Αποδείχθηκε πως ο ρυθμός αυτός, ακόμα κι αν δεν το γνωρίζουν τα ίδια, κυλάει μέσα στις φλέβες τους. Ούτε βέβαια μπορούσα να υποψιαστώ τις σκέψεις τους. 

Κυρία, είπε ένα αγόρι, με εντυπωσίασε ο ρυθμός και η ομοιοκαταληξία που έχει τέτοια ροή ώστε να μην χάνεται καθόλου το νόημα. 
Ένα άλλο παιδιί με ρώτησε αν κράτησα τα ομηρικά επίθετα και τις παρομοιώσεις, και τα εντοπίσαμε μετά με τη βοήθεια της καθηγήτριάς τους μαζί.
Κι ένα τρίτο μου έκανε μια ερώτηση, απ’ αυτές τις δύσκολες και τόσο βαθιές που σε κάνουν να αναρωτιέσαι από πού πηγάζουν. 
Γιατί, κυρία, ο Λαέρτης που είναι τόσο σημαντικό πρόσωπο, αφού χωρίς αυτόν δε θα υπήρχε ο Οδυσσέας, αναφέρεται τόσο λίγο στην Οδύσσεια;
Κι εγώ του απάντησα πως για ό,τι είναι πράγματι σημαντικό συνήθως δεν μιλούμε. Μιλούμε για εκείνο που θέλουμε να το κάνουμε σημαντικό. Τα πιο σημαντικά πρόσωπα μένουν στην αφάνεια. Δεν τα βλέπεις και δεν τα ακούς. Είναι κρυμμένα. Σκέψου, του είπα, πως σε ολόκληρη την Καινή Διαθήκη, η Παναγία που είναι ο πιο σημαντικός άνθρωπος στον κόσμο, αναφέρεται μόνον τρεις φορές. Αυτό δεν μειώνει, αλλά αντίθετα τονίζει, το πόσο σημαντική είναι.
Ευχαριστώ ολόψυχα την Ειρήνη για την πρόσκληση και τους μαθητές της για την ανταπόκριση. Ήταν πράγματι πολύ σημαντικό για μένα να δοκιμάσω αυτό το πολύχρονο και επίπονο εγχείρημα στα ίδια τα παιδιά. Μου έδωσαν δύναμη, με εμψύχωσαν και με συγκίνησαν πολύ...

Β.Ν

Ένα ιδιαίτερο μάθημα στην Οδύσσεια ξεκίνησε με το 1Γ σήμερα και ευελπιστούμε να συνεχιστεί και στα υπόλοιπα τμήματα. Τα παιδιά συναντήθηκαν με την κα Βασιλική Νευροκοπλή από την Θεσσαλονίκη. Συγγραφέας η ίδια και ασχολούμενη επί σειρά ετών με τα Ομηρικά Έπη, τους διάβασε απόσπασμα από το υπό έκδοση βιβλίο της, και συγκεκριμένα άκουσαν πρώτοι την ραψωδία δ, όπως την επιμελήθηκε, έμμετρη και με ομοιοκαταληξία, χωρίς ποσώς να προδίδει το αρχικό κείμενο. Κουβέντα ωραία ακολούθησε, ερωτήσεις πολλές για τις επιλογές του λογοτέχνη, του πρώτου όλου του δυτικού πολιτισμού, και την… αναμέτρηση με το κείμενό του! Ξάφνου τα τυπικά επίθετα, οι εκτενείς παρομοιώσεις, η ομηρική φιλοξενία αλλά και η ενέδρα των μνηστήρων ξέφυγαν από το αυστηρό τους πλαίσιο, η αφήγηση έγινε μελωδική κι οι ψυχές μας ταξίδεψαν στο ανάκτορο του ξανθού Μενέλαου, στις παραλίες του Πρωτέα και πίσω στις έγνοιες της Πηνελόπης… Ωραία συνάντηση!

Ειρήνη Κουτρέτση

Το ωραίο και η αλήθεια - Αντρέι Ταρκόφσκι

 Το ωραίο κρύβεται από τα μάτια αυτών που δεν αναζητούν την αλήθεια, αυτών για τους οποίους η αλήθεια «αντενδείκνυται».Αλλά η βαθύτατη έλλειψη πνευματι­κότητας εκείνων πουβλέπουν την τέχνη και την καταδι­κάζουν, το γεγονός ότι δεν είναι πρόθυμοι ούτε έτοιμοι να σκεφτούν το νόημα και τοσκοπό της ύπαρξής τους, συγκαλύπτεται με τηχονδροειδή, υπεραπλουστευτική αναφώνηση: «Δε μ' αρέσει!», «Είναι βαρετό!».

Τί να αντιτάξει κανείς σε κάτι που μοιάζει με φράση τυφλού όταν του μιλήσουν για τοουράνιο τόξο; Απλούστατα ας τοπάρει απόφαση ότι ορισμένοι άνθρωποι παραμένουν αναίσθητοι στον πόνο πουδοκίμασε ο καλλιτέχνης για ναμοιραστεί με τους άλλους την αλήθειά του.

Τί είναι όμως αλήθεια;

Νομίζω ότι από τις πιο θλιβερές πλευρές της εποχής μας είναι η ολοκληρωτική καταστροφή κάθε ενσυνείδη­της αίσθησης του ωραίου στον άνθρωπο. Η σύγχρονη μαζική παιδεία, που έχει στόχο της τον «καταναλωτή», οπολιτισμός των υποκατάστατων σακατεύει την ψυχή των ανθρώπων, ορθώνοντας εμπόδια ανάμεσα στον άνθρωπο και στα κρίσιμα ζητήματα της ύπαρξής του, της πνευμα­τικής του ζωής. Οκαλλιτέχνης όμως δεν μπορεί να μένει κουφός στο κάλεσμα της αλήθειας. Μόνο η αλήθεια κα­θορίζει και οργανώνει τηδημιουργική του θέληση, καθι­στώντας τον ικανό ναμεταδώσει την πίστη του σεάλλους. Καλλιτέχνης χωρίς πίστη είναι σαν ζωγράφος τυ­φλός εκ γενετής.

Αντρέι Ταρκόφσκι

* Μας το έστειλε ο π. Βασίλειος Χριστοδούλου

Το λειτούργημα του γιατρού -π. Βασίλειος Γοντικάκης

 ίστε γιατροί.  Ο άρρωστος θέλει από σας την υγεία. Ζητά τη ζωή, την παράταση, την αιωνιότητα. Δεν σας τα λέει όλ’ αυτά ξεκάθαρα, γιατί δεν μπορείτε να του τα δώσετε. Και για να μην τον διώξετε, για να μη σας φέρει σε αμηχανία – με το να σας ζητά πολλά – γι’ αυτό δεν σας τα λέει ρητώς. Σας τα λέει αρρήτως. Τα πιο μεγάλα πράγματα, που ξεφεύγουν από την αίσθηση, την προσδοκία και την έκφραση, λέγονται αρρήτως, με μια ματιά, με το είναι ολόκληρο, τη σιωπή.

Ο άρρωστος έρχεται σε σας για να σωθεί από τον πόνο και το θάνατο. Τελικά θέλει ένα πράγμα: «ίνα μη αποθάνη».

Εάν σεις ξέρετε σαν άνθρωποι-γιατροί ότι υπάρχει Κάποιος που μπορεί να δώσει αυτό το αντίδοτο του θανάτου, το φάρμακο της αθανασίας, οφείλετε και πρέπει να του το πείτε, αν τον οδηγήσετε σ’ Αυτόν, γιατί μόνο αυτό θέλει από σας και τίποτε άλλο.

Κι αν δεν το ξέρει αυτό ο άρρωστος, αν νομίζει ότι σεις μπορείτε να του δώσετε μόνο «ασπιρίνη», αυτό δεν πρέπει να σας εμποδίζει και δεν σας απαλλάσσει από την υποχρέωση να του δώσετε και το Άλλο, το δραστικό, το αιώνιο.

Δεν σας ζητά ο ασθενής να του μάθετε ιατρική. Να του πείτε πώς λειτουργεί το στομάχι ή το σώμα του όλο, ούτε πώς δρα χημικά ή άλλως το κάθε φάρμακο. Ζητά την υγεία, τη ζωή.

Είναι παραδομένος στα χέρια σας ψυχή τε και σώματι. Αν δεν το καταλαβαίνει ότι είναι «ψυχή τε», αν νομίζει ότι είναι μόνο σώμα και μόνο αυτό σας προσφέρει, επειδή τη δύσκολη στιγμή σας δίδει όλο του τον εαυτό, σημαίνει ότι σας δίδει και την ψυχή του. Εσείς μπορείτε να του πείτε, με τη σιωπή ή με το λόγο σας, στην ώρα αυτή (που ανοίγεται ένας μοναδικός χώρος της ψυχής του, του είναι του όλου) και για ένα άλλο οργανισμό, για ένα άλλο σώμα ψυχικό και πνευματικό, που το αισθάνεται, αλλά δεν το βλέπει, όπως ποτέ του δεν είδε τη σωματική του καρδιά ή τα σπλάχνα του.

Αν είστε πράγματι γιατροί, πρέπει να γνωρίζετε και να ενδιαφέρεστε για όλο τον άνθρωπο και όχι μόνο για το χιτώνα του σώματός του και την πρόσκαιρη διατριβή του στη γη. Και ο λόγος και η σιωπή σας πρέπει να λέει το ίδιο πράγμα που νικά το θάνατο και εξαγγέλλει τη ζωή.

Ο πυρετός φέρνει την υγεία στο σώμα, ο πόνος φέρνει την υγεία στην ψυχή. Να δώσετε στον άρρωστο να το καταλάβει. Να του αποκαλύψετε το είναι του. Να λειτουργήσετε σας πραγματικοί γιατροί. Έτσι τα νοσοκομεία γίνονται – είναι – ναοί, όπως και τα Μοναστήρια, κατά τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, είναι νοσοκομεία.

Αν παρατείνεις τη ζωή του άλλου, όχι δέκα χρόνια, αλλά δέκα αιώνες και ακόμη, σημαίνει ότι δεν είσαι γιατρός, αλλά κομπογιαννίτης. Γιατί ο άνθρωπος δεν ζητά μόνο παράταση ζωής. Θέλει «ίνα μη αποθάνη». Και υπάρχει Γιατρός που δίνει την υγεία αυτή, που είναι αιωνιότης.

Αυτή την υγεία κατά βάθος ζητούν όλοι όσοι έρχονται σε σας, αν και συχνά περιμένουν (εξ αιτίας της κακής παραδόσεως της πετπωκυίας φύσεως και ιστορίας μας) από σας «ασπιρίνη». Αλλά εσείς σπουδάσατε Ιατρική και πρέπει να τους δίνετε αυτό που δεν μπορούν να βρουν μόνοι τους στο περίπτερο του κόσμου. Εσείς γίνατε Γιατροί και πρέπει να δίνετε εκείνο που βρήκατε στο «Πανδοχείον» (Λουκ. 10, 34), στο ιατρείο της Εκκλησίας.

Ο χριστιανός γιατρός δεν είναι κομπογιαννίτης, αλλά διάκονος, νοσοκόμος απλός του Ενός, Μεγάλου Μοναδικού Ιατρού του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού. Έστω μικροί νοσοκόμοι, αδύνατοι και αδαείς, αλλά νοσοκόμοι του ενός Γιατρού. Υπάλληλοι εξωτερικών ιατρείων, που δίδετε εισιτήριο για το νοσοκομείο της Εκκλησίας, όπου όταν μπει κανείς, μπήκε στη ζωή, την υγεία και την αιωνιότητα, άσχετα αν πεθάνει το σώμα του και ενταφιάσουν πρόσκαιρα το σκήνος του. Όχι, ποτέ κομπογιαννίτες που αγωνίζεστε για παράταση πρόσκαιρης ζωής, που δεν νικάτε το θάνατο, αλλά μόνο τον αναβάλλετε.

Αποκαλύψτε στον άνθρωπο ότι η Φύση του είναι δεκτική υγείας, μπορεί να γίνει υγεία, αιωνιότης με το θρίαμβο του Αναστάντος.

Προσδοκούμε και ζούμε την ανάσταση και την αιωνιότητα των σωμάτων στην Εκκλησία μέσα. Αυτό μας έμαθε ο Αναστημένος Χριστός. Μας το λέει και είναι ο Ίδιος. Μας το λένε και το ζουν οι μεγαλύτεροι και αληθινοί αδελφοί μας – της ιδιας με μας φύσεως – οι Άγιοι της Εκκλησίας.

Εφ’ όσον ο άρρωστος σας δίνει όλο του τον εαυτό και μπορεί να τον δείτε από τα χέρια σας να πηγαίνει στο θάνατο, χωρίς να σας ζητά κανείς το λόγο, πρέπει να του αποκαλύψετε την Αλήθεια, να του δώσετε όλο τον εαυτό σας φάρμακο δραστικό. Δεν υπάρχει άλλη σχέση – θεραπεία και σωτηρία – από την ολοκληρωτική αλληλοπροσφορά μέσα στην Εκκλησία του εν Τριάδι Θεού. Και αν είστε γιατροί σωσμένοι ή σωζόμενοι, θεωμένοι ή θεούμενη, με το να του δώσετε τον εαυτό σας, θα του δώσετε το Γιατρό που κρύβετε μέσα σας, το Γιατρό και την Υγεία και την Αθανασία που είστε, σπουδάσαντες την Ιατρική μέσα στην Εκκλησία και καταστάντες δι’ αυτού κοινωνοί «θείας φύσεως». Έτσι σώζετε τον ασθενή και σώζεστε ταυτόχρονα και σεις οι ίδιοι, γιατί «εν σώμα εσμεν οι πολλοί» και μια είναι η καινή βιοτή που νικά το θάνατο από τώρα, σε τούτη και στην άλλη τη ζωή. …Τις χειμαζόμενος και προστρέχων, τω Λιμένι τούτω ου διασώζεται; Τις οδυνώμενος και προσπίπτων, τω Ιατρείω τούτω ου θεραπεύεται; Δημιουργέ των απάντων και Ιατρέ των νοσούντων Κύριε, πριν εις τέλος απόλωμαι, σώσον με. (Απόστιχον Κυριακής εσπέρας, Ήχος δ΄.)

 

Από μια συζήτηση του Αρχιμ. Βασιλείου, προηγουμένου της Ι. Μονής Ιβήρων, με γιατρούς και φοιτητές ιατρικής στην Αθήνα.

Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα (“Άγιος Λουκάς ο ιατρός”) είναι έργο του Ευθυμίου Βαρλάμη.

https://antifono.gr/το-λειτούργημα-του-γιατρού/

Η παραγωγική μοναχικότητα - Ηλίας Μαγκλίνης

 Ανακάλυψα τον Τέρι Γουέιτ όταν τον μνημόνευσε σε μια συνέντευξή του ο Αμερικανόςσυγγραφέας Ρίτσαρντ Πάουερς. Ο Γουέιτ έκανε φιλανθρωπικό έργο στον Λίβανο το 1987 όταν αιχμα­λωτίστηκε και κρατήθηκε όμηρος εκεί για πέντε χρόνια.

Ο Πάουερς βρίσκεται σε μια διάλεξη του Γουέιτ σχετικά με την εμπειρία του στη Βηρυτό. Τότε, κάποιος από το κοινό ρωτάει τον Γουέιτ: ποιο θα λέγατε πως ήταν το μεγαλύτερο μάθημα που πήρατε κατά τη διάρκεια αυτών των πέντε χρόνων ομηρίας;

Ο Πάουερς λέει πως το στομάχι του σφίχτηκε και έδωσε μιαν απάντηση μέσα του: να αγαπώ τη ζωή όσο μπορώ και ποτέ ξανά να μην εκλάβω κανέναν άνθρωπο ως δεδο­μένο στη ζωή μου. Η απάντηση του Γουέιτ όμως, λέει ο Πάουερς, ήταν σοκαριστική: «Η ανθρωπότητα σή­μερα», είπε ο Γουέιτ, «έχει χάσει την ικανότητά της να αφήνεται σε μια παραγωγική μοναχικότητα».

Το ερώτημα ήρθε αβίαστα στον δημοσιογράφο που έπαιρνε τη συνέντευξη από τον Πάουερς: «Τι νο­μίζετε πως εννοούσε λέγοντας "πα­ραγωγική"»;

Και ο Πάουερς: «Δεν χρησιμοποι­ούσε τη λέξη αυτή μετους όρους της όψιμηςκαπιταλιστικής κοινωνίας τηςαγοράς. Δεν μιλούσε για τον ορισμό που θα έδινε στην πα­ραγωγικότητα η Τζένεραλ Μότορς. (...) Για μένα, το σχόλιότου νομιμο­ποίησε τη διεργασία της ανάγνωσης και της γραφής.Η ανάγνω­ση είναι η τελευταία κοσμική προ­σευχή. Ακόμα κι αν διαβάζεις σε ένα αεροδρόμιο, φτιάχνεις ένα κουκούλι γύρω σου - εμποδίζεις την εισβο­λή κάθε πληροφορίας και επικοινωνίας, σε τέτοιο βαθμό που είναι σαν να έχειςμεταμορφωθεί σε ον στατικό, παραδομένο στο διαλο­γισμό. Ένα βιβλίο είναι κάτι ολο­κληρωμένο, τελειωμένο, και ό,τι και να κάνεις δεν πρόκειται να του αλλάξεις το περιεχόμενο. Αυτό έρ­χεται σε αντίθεση με την ιδέα που κυριαρχεί στην κοινωνία, ότι πρέ­πει να αλλάξειςτο μέλλον σου, να είσαι μέσα στη δράση, να παίρνεις το πεπρωμένο σου και να το αλλά­ζεις. Το πεπρωμένο μιας γραπτής αφήγησης βρίσκεται επίσηςεκτός χρόνου. Όση ώρα διαβάζεις, βρίσκε­σαι εκτόςχρόνου. Αυτό που είπε ο Γουέιτ δικαιολογεί αυτή την αδικαι­ολόγητη διεργασία στην οποία έχω αφιερώσει τη ζωή μου».

Παραδόξως, αυτή είναι η πιο παρηγορητική κουβέντα που άκουσα εν καιρώ εγκλεισμού. Μετα­τρέπει αυτή την αίσθηση στατικότητας σε άδεια λεωφόρο, στην οποία μπορείς αίφνης να πατήσεις γκάζι.

Ναι... Και θα πρόσθετα, η ανά­γνωση ενίοτε μετακινεί (και αυ­τή) πεπρωμένα και αλλάζει ζωές. Σπάνιο, μα όποτε συμβαίνει είναιόπως  ένας σεισμός μέσα στο αίμα. Λίγοι οι τυχεροί που τον έχουν αι­σθανθεί.

Ηλίας Μαγκλίνης

(δημοσιογράφος)

* Μας το έστειλε ο π. Βασίλειος Χριστοδούλου 

Κυριακὴ Ι᾽Λουκᾶ

 Λουκ. 13,10-17

Τῷ καιρῷ ἐκείνω, ἣν διδάσκων ὁ Ἰησοῦς
10. ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν ἐν τοῖς σάββασι.
11. καὶ ἰδοὺ γυνὴ ἦν πνεῦμα ἔχουσα ἀσθενείας ἔτη δέκα καὶ ὀκτώ, καὶ ἦν συγκύπτουσα καὶ μὴ δυναμένη ἀνακῦψαι εἰς τὸ παντελές.
12. ἰδὼν δὲ αὐτὴν ὁ Ἰησοῦς προσεφώνησε καὶ εἶπεν αὐτῇ· γύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου·
13. καὶ ἐπέθηκεν αὐτῇ τὰς χεῖρας· καὶ παραχρῆμα ἀνωρθώθη καὶ ἐδόξαζε τὸν Θεόν.
14. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἀρχισυνάγωγος, ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς, ἔλεγε τῷ ὄχλῳ· ἓξ ἡμέραι εἰσὶν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι· ἐν αὐταῖς οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθε, καὶ μὴ τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου.
15. ἀπεκρίθη οὖν αὐτῷ ὁ Κύριος καὶ εἶπεν· ὑποκριτά, ἕκαστος ὑμῶν τῷ σαββάτῳ οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης καὶ ἀπαγαγὼν ποτίζει;
16. ταύτην δέ, θυγατέρα Ἀβραὰμ οὖσαν, ἣν ἔδησεν ὁ σατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη, οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου;
17. καὶ ταῦτα λέγοντος αὐτοῦ κατῃσχύνοντο πάντες οἱ ἀντικείμενοι αὐτῷ, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἔχαιρεν ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἐνδόξοις τοῖς γινομένοις ὑπ’ αὐτοῦ.

https://aerapatera.wordpress.com/2020/12/06/κυριακὴ-ι᾽λουκᾶ-2/

Άγιος Πορφύριος

 Ήμουν θλιμμένος μετά από πρόσφατο θάνατο προσφιλούς μου προσώπου. Σκεπτόμουν για μέρες το θέαμα του ενταφιασμού.

Την κάλυψη του νεκρού με τα χώματα και την επακόλουθη σήψη του σώματος. Πως θα ήταν ο άνθρωπος, εάν δεν υπήρχε η πτώση των πρωτοπλάστων; Διαρκής χαρά, κανένα ερώτημα για την αιώνια μακαριότητά μας. Τώρα «σκωλήκων βρώμα και δυσωδία». Επάνω σ᾿ αυτές τις μελαγχολικές σκέψεις με πέτυχε ο παππούλης μ’ ένα τηλεφώνημά του.

– Γιωργάκη, κάνεις ιατρείο αυτή την ώρα;

– Όχι, Γέροντα, τελείωσα.

– Άνοιξε το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο στο Ε΄ Κεφάλαιο, στίχος 24 είναι το Ευαγγέλιο που διαβάζουμε στις κηδείες και διάβασέ το αργά. Άρχισα να διαβάζω: «Αμήν, Αμήν, λέγω υμίν ο τον λόγον μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν».

Με διέκοψε απότομα:

– Το κατάλαβες; Δεν υπάρχει θάνατος! Δεν θα δοκιμάσουμε την «πεθαμενίλα»!

«Μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν». Πόσο μας αγάπησε ο Θεός. Καί αυτό το φρόντισε. Το λέει και ο Απόστολος της Νεκρώσιμης Ακολουθίας: «Ει γαρ πιστεύομεν ότι Ιησούς απέθανε και ανέστη, ούτω και ο Θεός τους κοιμηθέντας διά του Ιησού άξει συν αυτώ». Το σκέφτηκες ποτέ αυτό το «άξει συν αυτώ»; Ο Θεός δεν θα συγκεντρώσει εκεί πτώματα. Ζωντανούς θα μαζέψει κοντά Του. Στο πρόσωπο του Χριστού αναστήθηκε η ανθρώπινη φύση.

Καλά σού το είπα: δεν θα δοκιμάσουμε «πεθαμενίλα». Το κατάλαβες; Καί έκανε μια θαυμάσια περιγραφή της ζωής κοντά στον αναστάντα Χριστό. – Εκεί θα υμνούμε την Αγία Τριάδα, με τα Σεραφίμ και τα Χερουβίμ, αενάως. Ναί, εμείς οι αμαρτωλοί και ανάξιοι, γιατί τόσο πολύ μας αγάπησε ο Θεός… Η φωνή του έσβηνε σιγά-σιγά από τη συγκίνηση:

– Κλαίω, βρε Γιωργάκη, από χαρά. Τι ουράνια πράγματα είναι ετούτα που μας δωρίζει ο Θεός; Μνήσθητι και ημών, Κύριε, εν τη βασιλεία Σου. Γέροντα, εύχου για όλους τους ανθρώπους της γης.

Την ώρα της κηδείας έλαμπε ένα φως δυνατό

Μπαίνοντας μέσα στο δωμάτιο του Γέροντα βρήκα εκεί τον πατέρα του κοριτσιού, του οποίου μόλις είχε γίνει η κηδεία. Τον αγκάλιασα, τον φίλησα κι αρχίσαμε να κλαίμε και οι δύο. Πετιέται τότε ο Γέροντας και μας λέει: «Να βγείτε έξω και οι δύο. Δε σας αντέχω». Βγήκαμε, πράγματι, έξω. Ύστερα από λίγο έστειλε ο Γέροντας και με φώναξαν. Πήγα και μου είπε:

– Με συγχωρείς, που σας είπα να βγείτε έξω, αλλά ξέρεις τι μου συμβαίνει σήμερα.

– Τι, Γέροντα; Κι άρχισε να μου λέει κλαίοντας:

– Την ώρα της κηδείας έβλεπα ένα φως δυνατό επάνω από την Εκκλησία. Σ᾿όλη τη διάρκεια της κηδείας έβλεπα αυτό το φωτεινό άστρο. Κι όταν μετέφεραν το φέρετρο προς τον τάφο, πάλι το έβλεπα. Όταν κατέβασαν το φέρετρο μέσα στον τάφο και τον γέμισαν με το χώμα, τότε σταμάτησα να το βλέπω.

– Σταμάτησε, Γέροντα, σε παρακαλώ, γιατί κι εσύ θα πάθεις κάτι κι εγώ θα πάθω, από την υπερβολική συγκίνησή μας!

(Μαρτυρία του αειμνήστου Γ. Παπαζάχου, καθηγητού της Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών)

https://www.vimaorthodoxias.gr/didaxes-geronta-porfyriou/agios-gerontas-porfyrios-quot-ti-oyrania-pragmata-einai-etoyta-poy-mas-dorizei-o-theos-quot/

Καλό μήνα και καλά Χριστούγεννα!

Δεκέμβριος  

Πολύ χιόνι...

αν μπορείς

Πήγαινε να δεις.

(ανώνυμος, ύστερις 18ος αι.)

Από το βιβλίο ΜΗΝΕΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΣ του π. Γεννάδιου Δεμερτζή, εκδ. Αρμός, Ιούλιος 2020