Λόγος εναντίον Χρήματος

1 εικόνα

Εδώ και καιρό καλούμαστε να κατανοήσουμε γλώσσες που δεν γνωρίζουμε ούτε το αλφάβητό τους. Κατεξοχήν την οικονομική αλλά και την πολιτική, γλώσσες της Ευρωζώνης, μέχρι αυτήν της ψυχολογίας του πλήθους που κατεβαίνει στους δρόμους. Εν τέλει, την πιο δύσκολη απ’ όλες: την υπαρξιακή μας γλώσσα. Εδώ και καιρό γυρεύουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα: πώς φτάσαμε μέχρι εδώ;

Προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε μισά ή στρεβλά δεδομένα, πελαγοδρομούμε ανάμεσα σε φανταστικά σενάρια και εντυπώσεις σκοντάφτοντας όχι μόνο στην άγνοιά μας αλλά και στον κλοιό της ανέχειας που μας περιζώνει ολοένα πιο σφιχτά.

Κι εγώ προσπαθώ να βρω την πηγή της αλήθειας και τη ρίζα του κακού. Γιατί η αλήθεια έρχεται από μια μυστική και -ευτυχώς- ανεξάντλητη πηγή, ενώ το κακό που έχει ριζώσει, αν το εντοπίσουμε, μπορούμε να το ξεριζώσουμε. Φιλόδοξο το εγχείρημά μου κι ο Θεός βοηθός…

Το κακό που φαίνεται ως διαφθορά δεν σάπισε μόνον την πολιτική μας και τους εκπροσώπους της. Σάπισε -και πιθανόν εξαρχής- την ιντελιγκέντσια του τόπου: πανεπιστημιακούς, πνευματικούς ανθρώπους, εκκλησιαστικούς παράγοντες, δικαστικούς, καλλιτέχνες και όσους εργάζονται σε ιδιαίτερα προσοδοφόρα επαγγέλματα που ενέχουν εξουσιαστική ισχύ, από τους επιχειρηματίες καναλάρχες μέχρι τους υπεύθυνους για την Υγεία. Λίγο πολύ μεταδόθηκε σαν μεταδοτική νόσος σε όλους μας.

Για να φτάσει να σαπίσει ένα πολιτικό σύστημα που μέσα σε λίγα χρόνια μεταμορφώθηκε σε Ολιγαρχία, να διαβρωθεί η ιδέα αλλά και η ουσία μιας χώρας, τόσοι άνθρωποι με τόσες ιδιότητες, σημαίνει πως αφέθηκαν για χρόνια ανίατες οι πληγές μας που επιπλέον τις αναγάγαμε και σε πρότυπο υγείας. Σημαίνει ακόμα πως κάποιοι “καλλιέργησαν” τις πληγές με το παράδειγμά τους, όπως έκανε η ιντελιγκέντσια, και τώρα τις εκμεταλλεύονται πουλώντας τη θεραπεία τους σε “εξειδικευμένους θεραπευτές”.

Σήμερα οφείλουμε να παραδεχτούμε πως ο αντίπαλος δεν έχει πρόσωπο, γιατί έτσι είναι: το Κακό δεν έχει πρόσωπο.

Δεν πρόκειται για τον Παπανδρέου ή τον Παπακωνσταντίνου που φαίνεται να στερούνται αγάπης για την πατρίδα μας υπογράφοντας Μνημόνια ακριβώς όπως τα σχεδιάζουν οι “θεραπευτές”, χωρίς να προσπαθούν να βρουν λύσεις πιο συμφέρουσες για τον τόπο, ενώ έχουν το περιθώριο.

Δεν πρόκειται για τον αντιπολιτευόμενο Σαμαρά που για να γίνει έστω και μία μέρα Πρωθυπουργός δε διστάζει να πλασάρει τα δικά του ψέματα. Ούτε πρόκειται για τον Θεοδωράκη που ζητά να βγούμε έξω από όλα, ενώ ο ίδιος ήταν μέσα σε όλα, ή για την Παπαρήγα που θέλει να βγούμε από την Ευρωζώνη αλλά να μείνουμε στο ευρώ.

Δεν πρόκειται ούτε για αυτούς που υπέγραψαν το “Τολμήστε” και που τουλάχιστον κάποιοι απ’ αυτούς μέχρι σήμερα έβρισκαν “τρόπους” να επιδοτούνται ή να διαγράφουν τα χρέη τους. Είναι φαιδρό, αλλά δεν πρόκειται καν για τους “Αγανακτισμένους” που ο βασικός συνεκτικός τους κρίκος είναι η οικονομική κρίση και που έξω απ’ αυτήν ουδέποτε θα αγανακτούσαν απέναντι στη σαπίλα της διαφθοράς.

Και είναι τραγικό το γεγονός ότι δεν πρόκειται καν για την Ελλάδα, που μοιάζει να αποτελεί ένα πειραματόζωο στο παγκόσμιο παιχνίδι. Ποιο παιχνίδι; Το παιχνίδι του Χρήματος.

Μετά την πτώση του Σοσιαλισμού ζούμε την κατάρρευση του Καπιταλισμού. Ήταν αναμενόμενο. Αυτή είναι η μοίρα των Συστημάτων. Σήμερα δεν υπάρχουν πλέον πολιτική και πολιτικοί. Δεν υπάρχουν πολίτες. Και τα κράτη με τα σύνορά τους μεταποιήθηκαν σε εικονικά γραφήματα του παγκόσμιου χάρτη.

Είναι ολότελα περιττό να πω πως μέσα στη γενικότερη κατάρρευση αμφισβητούνται παραδοσιακές αξίες. Πως η έννοια για παράδειγμα “πατριωτισμός” όπως τη βίωναν οι περασμένες γενιές που έδωσαν το αίμα τους για την Πατρίδα, είναι πλέον αμφιβόλου σημασίας. Τι υπάρχει στη θέση όλων αυτών; Ποιος είναι λοιπόν, ο εχθρός, ο αντίπαλος; Απέναντι σε τι στεκόμαστε ή θέλουμε να αντιταχθούμε; Το Χρήμα.

Το Χρήμα όμως δεν έχει πρόσωπο. Ξεπερνά τα όρια συστημάτων, πολιτικών, ιδεών, συμπεριφορών. Ξεπερνά τις εξουσίες. Ξεπερνά τα όρια ηπείρων και κρατών, Ευρώπης, Αμερικής, της ταλαίπωρης χώρας μας. Ξεπερνά τον ίδιο τον άνθρωπο. Τον απανταχού της γης άνθρωπο. Όλα τα αγοράζει προκειμένου να πολλαπλασιαστεί. Όλα του υποτάσσονται προκειμένου να έχουν την ψευδαίσθηση πως υπάρχουν. Όλους μπορεί να τους παγιδεύσει στα χρυσά δίχτυα του εκμεταλλευόμενο αναλόγως τα πάθη και τις αδυναμίες του καθενός, κάποτε δίχως καν να το υποψιαστούμε.

Αν ο Παπακωνσταντίνου εργάζεται για τις Αμερικάνικες τράπεζες “συνειδητά” –υποθετικό σενάριο-, ο απλός Έλληνας που πουλά ένα σπίτι για εκατό χιλιάδες ευρώ και βγάζει τα χρήματά του σε τράπεζες του εξωτερικού για να τα “διασφαλίσει” πόση συνείδηση έχει ποιον υπηρετεί;

Αφού λοιπόν το Χρήμα δεν έχει πρόσωπο και ξεπερνά ακόμη και τον άνθρωπο, άρα και το πρόσωπό του, τι μπορεί να αποτελέσει τον αντίποδά του στον οποίο να στεγαστούμε όσοι βρεθήκαμε άστεγοι προσπαθώντας να απεμπλακούμε από τα δίχτυα της διαφθοράς του με τα οποία είναι σύμφυτο;

Ο Λόγος. Ο Ποιητικός Λόγος της Πενίας. Στην πενία αργά ή γρήγορα θα φτάσουμε. Και επειδή απέχουμε παρασάγγας από τις προηγούμενες γενιές που γεννήθηκαν και ανατράφηκαν μέσα στην πενία, εμείς αν δε συμμαχήσουμε με τον Ποιητικό Λόγο, θα εξολοθρευτούμε συνειδησιακά και υπαρξιακά, ψυχικά και πνευματικά. Όταν ο Ελύτης μετά την Μεταπολίτευση ζήτησε από τον Θεοδωράκη να μην ξαναπαρουσιάσει το “Άξιον Εστί” είχε κάποιο λόγο στο μυαλό του, μιαν αιτία για ένα τέτοιο αίτημα. Όταν ο συνθέτης αντέδρασε ισχυριζόμενος πως έχει το δικαίωμα να κάνει μ’ αυτό ό, τι θέλει, είχε κι’ αυτός στο μυαλό του κάποιον άλλο λόγο. Ο ποιητής δεν εξήγησε τι τον οδήγησε στην πρότασή του και δεν μπήκε ποτέ σε ανοιχτή διαμάχη με τον συνθέτη. Δεν ξαναμίλησε επ’ αυτού. Έμεινε έξω από την αρένα της βίας. Και γιατί να μιλήσει; Η ποίηση ούτε πουλιέται ούτε αγοράζεται. Μεταγγίζεται. Μεταλαμπαδεύεται. Όποιος την αγοράζει και την πουλάει, όποιος τη θυσιάζει στο βωμό του Χρήματος, την καταργεί. Διαστρέφοντάς την τελικά τη σκοτώνει.

Ίσως να ακούγεται αφηρημένο: Λόγος εναντίον Χρήματος. Αλλά εγώ σήμερα νομίζω πως είναι ό, τι πιο χειροπιαστό υπάρχει περίπτωση να μας βγάλει από το σκοτεινό τούνελ της απόγνωσης.

Αυτή η πρόταση δεν μπορεί να μεταφραστεί σε κίνημα, ιδεολόγημα ή σύνθημα. Κάτι που μπορεί να συνενώσει μεγάλα πλήθη. Μεταφράζεται σε μια απολύτως προσωπική στάση και πορεία του καθενός μας που αναλαμβάνοντας τον βαρύ ρεαλισμό της συνολικής κατάρρευσης θα υπομείνει στο περιθώριο την ανέχεια και τον καθημερινό αγώνα του βίου με μια λάμψη στο βλέμμα που θα πηγάζει από αυτόν τον Λόγο και θα στηρίζει τον ίδιο φωτίζοντας παράλληλα και τον περίγυρό του με το φως της Αλήθειας.

“Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος / να ’ναι ήμερος και άκακος. / Λίγο ψωμί, λίγο κρασί / Χριστούγεννα κι Ανάσταση”

(Οδυσσέας Ελύτης)

To παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο protagon.gr