Γιατί 'Αν τ' αγαπάς ξανάρχονται';

Ίσως να μην υπάρχει πιο δύσκολο λογοτεχνικό είδος από το παραμύθι. Προϋποθέτει απλότητα, αφαιρετικότητα, συμπύκνωση.

Απευθύνεται στα παιδιά που είναι οι πιο αυστηροί κριτές καθώς είναι οι πιο καρδιακοί.

Στον καιρό όπου ο μύθος αποδομείται και όλα ζητούν χειροπιαστές αποδείξεις ή έστω εικονικές, όλα θέλουν επιστημονικές εξηγήσεις, όλα κυριαρχούνται από τον ρεαλισμό της βιοπάλης και την φαντασίωση μιας τεχνητής ευτυχίας, το γνήσιο παραμύθι, αυτό που παρηγορεί την ψυχή, την παραμυθεί, μοιάζει να χάνει έδαφος.

Και σίγουρα μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, το πιο δύσκολο θέμα που μπορεί να διαχειριστεί κάποιος είναι το άπιαστο θέμα του θανάτου. Του τελεσίδικου αποχωρισμού από το προσφιλές πρόσωπο, ή το αγαπημένο πράγμα.

Δεν υπάρχει πιο απαράδεκτο γεγονός στη ζωή μας, πιο αχώνευτο, πιο απάνθρωπο. Πιο αντιφατικό στην θαυμαστή φύση μας. Και αυτή η οδυνηρή πραγματικότητα είναι ακόμα πιο οδυνηρή στα παιδιά που δεν έχουν αναπτύξει άμυνες και δεν έχουν χτίσει εγκεφαλικά οχυρά που θα προστατέψουν το τραυματισμένο τους συναίσθημα.

Το «Αν τ’ αγαπάς ξανάρχονται» προσπαθεί να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στο γεγονός του θανάτου και το άγνωστο επέκεινα, χάριν των παιδιών.

Γιατί σίγουρα υπάρχει Κάτι μετά το θάνατο. Δεν μπορώ να δεχθώ πως υπάρχει ένα Τίποτα. Δεν μπορώ να αποδεχθώ το Τίποτα. Μου είναι παντελώς αδύνατον να πιστέψω πως γεννιέται ένα θαύμα σαν την ανθρώπινη ύπαρξη και μια μέρα το θαύμα αυτό διαλύεται οριστικά. Μου είναι ακόμα πιο αδύνατο να πιστέψω πως παύει να υφίσταται, ακόμα και ως μη ορατό, το πρόσωπο που αγάπησα.

Αν υπάρχει κάτι που δεν πεθαίνει ποτέ είναι η αγάπη. Αυτό, έχω απόλυτη ανάγκη να το πιστεύω. Η αγάπη είναι αυτή που νικά το θάνατο, γι’ αυτό και τον νίκησε ο Χριστός που ήταν και είναι η τέλεια Αγάπη.

Ο θάνατος απρόσκλητος έρχεται στη ζωή μας. Αυτό που μένει σε μας είναι να καλέσουμε την ελπίδα που θα τον νικήσει. Και η ελπίδα έρχεται μόνο μέσα από το φως της αγάπης. Αν αγαπάμε ξανασυναντιόμαστε με αυτόν που αγαπάμε,

ίσως στην ουσία δεν τον αποχωριζόμαστε ποτέ,

ίσως δε, αφού πεθάνει να ενωνόμαστε ακόμα περισσότερο μαζί του.

Μα κι αν ακόμα κάποιος ενήλικας δεν μπορεί να το πιστέψει αυτό, νομίζω πως οφείλουμε να κάνουμε τα παιδιά να το πιστέψουν. Η ελπίδα παρηγορεί σαν παραμύθι και τα παιδιά έχουν μεγάλη ανάγκη από παρηγοριά. Αυτά, εξάλλου, μπορούν να πιστεύουν και να ελπίζουν καλύτερα από μας, μιας κι έχουν μια καρδιά ολοκάθαρη που ακόμα δεν γέμισε από τα αγκάθια των αμφιβολιών που φυτεύει η λογική της ενηλικίωσης.

Ένα κοριτσάκι τρίτης δημοτικού μετά την ανάγνωση του παραμυθιού, μου έγραψε σ' ένα χαρτάκι γιατί δεν ήθελε να μου το πει προφορικά: «Εγώ μέχρι σήμερα νόμιζα πως η λύπη μένει για πάντα. Ακούγοντας το παραμύθι αυτό κατάλαβα πως η λύπη μπορεί να γίνει και χαρά. Ακούγοντας το παραμύθι αυτό, κατάλαβα».

Το 'Αν τ' αγαπάς ξανάρχονται' θέλει να είναι ένα παραμύθι σαν αλήθεια και μια αλήθεια σαν παραμύθι. Ζητά να μεταποιήσει τη λύπη σε χαρά.

Γιατί τότε η χαρά γίνεται πολύ μεγάλη και το φως εκθαμβωτικό!

Αυτό είναι το κείμενο που διάβασα στο τέλος της παρουσίασης του παραμυθιού στον Ιανό των Αθηνών, το Σάββατο 13.10.07, προς τους μεγάλους. Το ανεβάζω και εδώ για όσους δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν. Και ευχαριστώ θερμά όσους ήρθαν αισθητώς και νοερώς!