Μας φτώχυναν στ' αλήθεια ή στα ψέμματα;

Ο λόγος μου ήτανε πάντοτε βαθιά πολιτικός. Ίσως όχι ευανάγνωστος από τους ενήλικες που ζητούν νούμερα, αναλύσεις, αποδείξεις και τα τοιαύτα. Σαφής και κατανοητός όμως πάντοτε από τα παιδιά που μπορούν και κατανοούν τα παραμύθια ως το πλέον καθαρό πολιτικό είδος σκέψης και γραφής. Σήμερα όμως θα γράψω και για τους ενήλικες προσπαθώντας να μιλήσω στη συγγενή τους γλώσσα, μη αποφεύγοντας βέβαια τις εκ του φυσικού μου παρεκτροπές στο παραμύθι και την ποίηση, μιας και διατηρώ μάλλον ακόμα μεγάλη δόση παιδικότητας εντός μου... Επιτρέψτε μου...

Μας φτώχυναν... η φράση, η έννοιά της, το σημαινόμενό της και όλα της τα παρελκόμενα και συμπαραμαρτούντα, κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα, από βλέμμα σε βλέμμα, από χειρονομία σε συναλλαγή, από συνειδητό σε ασυνείδητο.

Μας φτώχυναν περικόπτωντας μισθούς, μειώνοντας συντάξεις και επιδόματα, φορολογώντας αναπηρικά καρότσια... Μας φτώχυναν περισσότερο εκφοβίζοντάς μας με την απειλή της φτώχιας. Μας φτώχυναν ακόμη παραπάνω με τους κάλπικους ιδεαλισμούς τους, τις διακηρύξεις περί καταπολέμησης του οικονομικού αδιέξοδου, νοικοκυρέματος της χώρας, υποσχέσεις για βολές κατά των μεγάλων συμφερόντων.

Μας φτώχυναν και μας φτώχυναν όλους, -αν όχι τους περισσότερους. Μόνον που δε μας φτώχυναν ούτε τώρα ούτε μέσα από τα σκληρά μέτρα που προανήγγειλαν. Μας φτώχυναν όντως, αλλά όχι όπως θέλουν να μας κάνουν να πιστεύουμε ότι φτωχύναμε.

Γιατί η μεγαλύτερη φτώχια είναι να αναγάγεις τον πλούτο σε πρώτιστο αγαθό. Να φτάσεις να πιστεύεις πως το σπίτι, το αυτοκίνητο, το κότερο, οι διακοπές, τα μπουζούκια, τα επώνυμα ρούχα, τα ακριβά κοσμήματα, οι εφημερίδες, η τηλεόραση, τα σπορ, ένα σωρό άλλα και πάνω από όλα τα λεφτά, είναι το ζητούμενο της ζωής μας.

Μα η αλήθεια είναι πως μας φτώχυναν όχι τώρα, αλλά όταν όλα αυτά μας τα χάρισαν πλουσιοπάροχα. Όταν μας πρότειναν πως ο καταναλωτισμός ανεβάζει το βιοτικό μας επίπεδο. Όταν μας ανάγκασαν να δουλεύουμε σα σκλάβοι χωρίς ίχνος αξιοπρέπειας σε συνθήκες απάνθρωπες. Όταν μας έστειλαν να μάθουμε γράμματα σε σχολεία που δεν είχαν σχέση με τη γνώση και το παράγωγό της, την ελευθερία.

Μας φτώχυναν από τη στιγμή που κατάφεραν να μας πείσουν πως είμαστε ανίκανοι να δημιουργήσουμε οτιδήποτε και μας υποχρέωσαν σε στείρα αποστήθιση μιας μούμιας που αποκαλούσαν, ζωή. Όταν μας έβγαλαν από την τάξη επειδή βαριόμασταν την ξενέρωτη διδασκαλία. Όταν μας έδωσαν αποβολές γιατί μας έπιασαν να φιλιόμαστε με τον συμμαθητή μας. Όταν μας χτύπησαν με τη βέργα επειδή η γραμμή που τραβήξαμε στο μάθημα της ζωγραφικής ήταν στραβή.

Μας φτώχυναν όταν έκαναν τα πάντα για να μας πουλήσουν το ψωμί από το φούρνο ώστε να ξεχάσουμε γρήγορα πως μπορούμε να το ζυμώσουμε και μόνοι μας με λίγο αλέυρι και νερό. Όταν το να αγοράσουμε ένα ζευγάρι κάλτσες έγινε προτιμότερο από το να μπατάρουμε τις τρύπιες μας. Όταν εξαφανίστηκαν οι σπόροι από την αγορά και αναγκαστήκαμε να αγοράζουμε με ένα ευρώ τον μαϊντανό που με το ίδιο ποσό φυτεμένος στη γλάστρα σε ταϊζει τρία χρόνια τουλάχιστον.

Μας φτώχυναν αδέρφια μου, όταν μας έπεισαν πως είμαστε τόσο ανίκανοι που μας απομένει μόνον μία ικανότητα: να αγοράζουμε την ικανότητα των άλλων. Τότε φτωχύναμε στ' αλήθεια.

Τώρα, αντιθέτως με ό,τι νομίζουμε, βρισκόμαστε ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση. Τώρα θα αρχίσουμε να πλουτίζουμε. Γιατί τώρα που το χρήμα λίγο λίγο θα παίρνει τη θέση που του αξίζει, θα αρχίσει ο νους και η ψυχή μας να ελευθερώνεται από τα άγρια δεσμά του στα οποία άνευ όρων υποτάχθηκε.

Τώρα που μπαίνει από την αρχή το ερώτημα, τι αξίζει και τι δεν αξίζει. Τι μπορώ και τι δεν μπορώ. Τι θα επιτρέψω στον εαυτό μου και τι θα απαγορέψω.

Και τώρα, όλη αυτή η κοσμοχαλασιά που αρχικά δημιουργεί σύγχιση, θα αρχίσει να γεννά αλληλεγγύη, υπομονή, δημιουργικότητα, σκέψη, έργο και ταπείνωση, αρετές ξεχασμένες από καιρό, -αν το χρήμα δεν απονέκρωσε τελείως την ανθρώπινη υπόστασή μας. Φυσικά θα γεννήσει και εγκληματικότητα, αλλά κι αυτήν εμεις οφείλουμε να βρούμε τον τρόπο να την χειριστούμε.

Μη με ρωτήσετε ποιοι μας φτώχυναν. Η ιστορία πάει πολύ πολύ μακριά. Και όσο υπεύθυνοι ήταν όλοι αυτοί που το κατάφεραν, άλλο τόσο και όλοι όσοι υποταχτήκαμε στην ψευτιά τους και την κάναμε ψέμα μας.

Η σημερινή ευκαιρία, -διότι περί μεγάλης ευκαιρίας πρόκειται-, μας δίνει τη δυνατότητα μιας επαναξιολόγησης της ζωής, του εαυτού μας, των σχέσεών μας με τους άλλους, με το χρόνο, το κενό, το αδιέξοδο, την απόγνωση. Και αυτά είναι μεγάλες δωρεές. Μηδενίζονται τα αυτονόητα που μας οδήγησαν στον όλεθρο. Κατρακυλά η ευμάρεια στην οποία ξεπουλήθηκαν συνειδήσεις. Στον Καιάάδα γκρεμίζονται οι άρρωστες ευκολίες που μας κατέστησαν ανίκανους, μαλθακούς, απονεκροωμένους.

Δε λέω πως δεν πονάει αυτό που όλοι ζούμε. Αλλά και το μωρό βγαίνοντας από τη μήτρα πονάει αφάνταστα και ξεσπάει σε κλάμα γοερό που όμως είναι η απόδειξη πως άνοιξαν τα πνευμόνια του και είναι ολοζώντανο.

Κι εμείς τώρα ξαναγεννιόμαστε μέσα από την επώδυνη κατάσταση που ζούμε και έχουμε την ανεπανάληπτη ευκαιρία να γεννηθούμε αυτή τη φορά άνρθωποι ζωντανοί. Με όνειρα, ικανότητες, σκέψεις.

Όσο ακόμα υπάρχει ουρανός ελπίζουμε. Όσο ανθίζουν οι νεραντζιές χαμογελάμε. Όσο έχουμε ανθρώπους μοιράζουμε και μοιραζόμαστε. Μπορούμε τα πάντα καθένας με τον τρόπο του. Μπορούμε τα πάντα αγαπώντας τους άλλους και παραδεχόμενοι πως είμαστε κάποτε κι εμείς ανήμποροι και πάσχοντες, ανάπηροι και πτωτικοί. Μπορούμε τα πάντα όσο ξημερώνει και βραδιάζει. Όσο υπάρχει Θεός που μας σπλαχνίζεται.

Γιατί φτώχια αδέρφια μου, δεν είναι οι περικοπές των μισθών και όλες αυτές οι γελοίες επανορθωτικές κινήσεις προς ανάκαμψη της οικονομίας για τις οποίες προσπαθούν να μας πείσουν πως πρέπει να είμαστε και υπερήφανοι συμμετέχοντας στην απατηλή της διάσωση. Αυτοί που τα σκέφτονται αυτά και μας τα επιβάλλουν είναι φτωχότεροι όλων μας.

Φτώχια είναι να μη μπορείς να χαμογελάς, να αγκαλιάσεις, να δοθείς, να μοιραστείς, να ελεήσεις, να συγχωρήσεις, να ονειρευτείς, να μετανιώσεις. Φτώχια είναι να πιστέψεις πως είσαι μόνος και αβοήθητος. Ναι, αυτή ίσως είναι η μεγαλύτερη φτώχια απ' όλες. Κι αν αυτό περάσει από το μυαλό κάποιου, να ξέρει πως αυτό είναι το μεγαλύτερο ψέμα που φτιάχτηκε ποτέ σ' αυτή τη γη.

Γι' αυτό αδέρφια μου πάμπλουτα, εμείς δε φοβόμαστε για τίποτα. Κι αν έγραψα αυτό το κείμενο είναι γιατί πρώτη εγώ μετεωρίζομαι στο κενό αυτόν τον καιρό κι αρχίζω μέσα από την οδύνη του να γεύομαι τη χάρη του. Πτωχός ειμί και πένης, όχι όμως φτωχός όπως θέλουν κάποιοι, που μπέρδεψαν το ψέμα με την αλήθεια.

Καλημέρα, καλησπέρα, καληνύχτα παιδιά...

 ΥΓ. Το σκίτσο μου "Λευκό αγόρι στη νύχτα" είναι από τα τελευταία του μήνα Μάρτη.