Ασκήσεις εδάφους (άσκηση 30η: Η επανάσταση)

Κάποτε κι εγώ επαναστατώ. Οι επαναστάσεις μου είναι μεγάλες. Τόσο μεγάλες όσο των μικρών παιδιών. 

Ένα βράδυ αποφασίζω να μην πλύνω τα δόντια μου. Η ικανοποίηση γι' αυτόν τον άθλο μου είναι βαθιά. Κάτι σαν νίκη κατά του συστήματος. Άλλοτε πέφτω να κοιμηθώ χωρίς πρώτα να ξεβαφτώ. Καθυστερώ μια μέρα και μια νύχτα ολόκληρη να μπω στη μπανιέρα. Καπνίζω σε μέρος που απαγορεύεται το κάπνισμα. Παριστάνω την άρρωστη για να μην πάω στη δουλειά. Δεν απαντώ στα εισερχομενα μέηλ. Δε βάζω τα πιάτα στο πλυντήριο. Δε σηκώνω το ακουστικό να κανονίσω μια δουλειά. Κάνω την κοιμισμένη για να μη μ' ενοχλήσει κανείς. Βγαινω στη γειτονιά με τις πυτζάμες κατατροπώνοντας το αξιοπρεπές profil μου.

Όλα αυτά κι ένα σωρό άλλα παρόμοια είναι πολύ σοβαρά πράγματα. Θα μπορούσα να τα υπερασπίσω με σθένος και ακράδαντα επιχειρήματα. Όπως κάθε επανάσταση έχουν κι οι δικές μου τους λόγους τους. Το ερώτημα δεν αφορά αυτούς τους λόγους. Αφορά το απέναντι σε ποιον γίνεται κάθε επανάσταση και τι ζητά να αποκαταστήσει. Τι θέλει να πει πίσω απ' αυτό που λέει, αν γίνεται για να γίνεται, αν γίνεται για να διαφυλάξει κατά βάθος όλα αυτά στα οποία φαινομενικά εναντιώνεται ή αν επιζητά μια όντως ανατροπή που θα βάλει τέλος σ' ένα βιβλίο ώστε να ξεκινήσει να γράφει επιτέλους ένα καινούριο.

Θαρρείς και το νέο βιβλίο δεν θα είναι πάλι από χαρτί, το χέρι που θα το γράψει δεν θα είναι ακριβώς αυτό που έγραψε και το προηγούμενο, οι κανόνες της γλώσσας το ίδιο αδησώπητα αναλλοίωτοι.

Και όμως, πάντα κάτι αλλάζει. Δεν πρόκειται για θεαματικές αλλαγές σαν αυτές που μέσα μου προσδοκώ. Τουναντίον, είναι μικρές, λεπτές, σχεδόν ανεπαίσθητες που αν δεν είσαι εξασκημένος στη μικρογραφία και τον μικρόκοσμο, όχι μόνο δε θα τις αντιληφθείς, αλλά απογοητευμένος θα μετανιώσεις πικρά που δαπάνησες τόση ενέργεια και κόπο στην πραγματοποίηση του οραματός σου.

Πάντα κάτι αλλάζει. Και μάλιστα αλλάζει είτε επαναστατείς είτε όχι. Είτε προχωράς είτε μένεις ακίνητος. Ξύπνιος αν είσαι ή κοιμάσαι. Στο ρεαλισμό ή στη φαντασίωση, πάντα κάτι αλλάζει. Συνήθως όμως όλα αλλάζουν αντίθετα ακριβώς απ' αυτό που προσδοκούσες. Γιατί η μεγαλύτερη και γνησιότερη επαναστάτρια είναι η ίδια η ζωή. Μας επιτρέπει συχνά να αυτενεργούμε, αλλά βαστά από πάνω σα μαριονετίστας έμπειρος τα σκοινιά μας, αφενός να μην τα θαλασσώσουμε και αφετέρου για να μας οδηγήσει και σε δρόμους που δεν υποψιαστήκαμε ποτέ. Μας επιτρέπει και μας δοκιμάζει. Χαλαρώνει και τεντώνει τα σκοινιά. Κάνει πως μας αγνοεί μα το άγρυπνο μάτι της δεν μας αφήνει ποτέ μόνους. Ευτυχώς...

Παραμένουμε συχνά αφελείς και τότε μας επιστρέφει την πραγματικότητα ανεστραμμένη. Ό,τι νομίζουμε πως στρέφεται εναντίον των άλλων στρέφεται κατά του εαυτού μας. Η αυτόχειρη κακοποίησή μας τραυματίζει καίρια τους άλλους. Ο επαναστάτης συχνά δεν υποφέρει τον εαυτό του. Ο υποτασσόμενος πολλές φορές αδιαφορεί πλήρως για τους άλλους. Όλα συμβαίνουν με τον ίδιο τρόπο που στα ονειρα οι άλλοι είναι σχεδόν πάντα ο εαυτός μας σε διάφορες εκδοχές.

Οι προσωπικές μου επαναστάσεις είναι μάλλον μια στάση. Μια προσπάθεια αλλαγής θέσης, βλέμματος, προσανατολισμού. Αποτελούν ίσως περισσότερο ανάπαυλα παρά δράση. Η δράση είναι μια έννοια που πάντα με εκνεύριζε. Ίσως γιατί θεωρείται εν γένει ένα εξωτερικό γεγονός ενώ η δική μου πραγματικότητα αφορά όλα όσα διαδραματίζονται κυρίως στον εσωτερικό μου κόσμο. Οι αληθινές δρασεις κατά τη γνώμη μου δεν ειναι ορατές στο γυμνό μάτι, αλλα αόρατες εσωτερικές διεργασίες.

Υπάρχουν δύο κατευθύνσεις πορείας. Η μία είναι ευθεία μπροστά. Η άλλη είναι προς τα επάνω. Η οριζόντια και η κατακόρυφη. Φαίνεται πως προτιμώ τη διασταύρωση των δύο. Πορεία προς τα μπροστά με διαρκή ενατένιση προς τα επάνω. Όταν επαναστατώ σταματώ προκειμένου να αντιληφθώ σε ποιο σημείο βρίσκομαι, ποιος είμαι, πού πάω. Αν παρά τη στάση μου δεν καταλάβω τίποτα γιατί με περικυκλώνει εντός μου ομίχλη ή σκοτάδι βαθύ, ξεκινώ πάλι εμπιστευόμενη στα σχοινιά από τα οποία κρέμομαι να με οδηγήσουν. 

Χαμογελώ με την άγνοιά μου. Την ανεπάρκεια και την αδυναμία μου. Μου πήρε πολύ χρόνο να συνειδητοποιήσω πως είμαι άνθρωπος. Καλός, κακός, ταλαντούχος, ατάλαντος, σκληρός, τρυφερός, όρθιος, πεσμένος. Μερικές φορές όμως παραδίδομαι άνευ όρων στα σχοινιά που με κρατούν, χωρίς καμία αντίσταση, καμιά επανάσταση, καμία μα καμία αυτοπεποίθηση. Τότε τα σκοινιά με σηκώνουν πάνω απ' τη γη, λίγο πιο πάνω από τα δέντρα, ακόμα πιο ψηλά και απ' τα βουνά. Και τότε πετώ στους αιθέρες ακριβώς όπως ο Παύλος περπάτησε πάνω στη θάλασσα. Δε μένω πολύ εκεί, ακριβώς όπως ο Παύλος. Πέφτω, χτυπώ, ματώνω, πονάω. Μα ένα μυστικό έχει ήδη κατοικήσει στην καρδιά μου. Κι ύστερα η μόνη αληθινή επανάσταση που μπορώ πια να κάνω είναι να μην το λησμονήσω.