Του Στάθη Τσαγκαρουσιάνου για τον Άρη Δαβαράκη

Σάββατο βράδυ Κυριακή πρωί

Το ταξίδι

Με τον ΣΤΑΘΗ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟ

Διάβασα προ ημερων κάτι στο μπλογκ του Αρη Δαβαράκη, που δεν μου φέυγει από το μυαλό. Μιλάει για την περιπέτεια της υγείας του πριν από μερικά χρόνια, που τον έφερε στα όρια του θανάτου. Γράφει απλά και άμασητα. Για εκείνο το πρωί που διερράγη το πάγκρεάς του από υπερβολή στο αλκοόλ και έπεσε ξέπνοος στο πάτωμα. Σύρθηκε, άνοιξε την πόρτα και ευτυχώς τον άκουσε ο θυρωρός πριν λιποθυμήσει. Ο «Ευαγγελισμός» ευτυχώς εφημέρευε, το σπίτι του ήταν δίπλα, τον χώσανε εσπευσμένα στο χειρουργείο. Τα σωθικά του ήταν γεμάτα αίμα. Τον άνοιξαν, έραψαν το πάγκρεας προσπαθώντας να διασώσουν ένα μικρό κομμάτι του μπας και μπορέσει να αναπλαστεί σε ένα καινούργιο υγιές πάγκρεας, βάλανε σε ένα τραπέζι δίπλα τα έντερά του, τα έπλυναν και τα ξανατοποθέτησαν στο στομάχι του. Μια περιτονίτιδα τον έστειλε λίγες μέρες μετά ξανά στο χειρουργείο. Είχε απομείνει 48 κιλά. Κάθε μέρα μια νοσοκόμα του έδινε λίγες σταγόνες χαμομήλι, που ο φραγμένος πυλωρός εμπόδιζε να φτάσουν στο έντερο, κι αναγκαζόταν να τις ξεράσει μέσα από οδυνηρούς σπασμούς. Ωσπου, κάποια μέρα, οι στάλες στάλαξαν στο έντερο και του ανέβηκαν δάκρυα στα ματια. Ο οργανισμός λειτουργούσε ξανά -είχε σωθεί.

Διαβάζω συχνά το μπλογκ αυτού του αυθεντικού και τρυφερού ανθρώπου, που έχει αληθινό ταλέντο στην επικοινωνία. Τον ξέρω και λίγο. Παρατηρώ τη ζωή ενός μεσήλικα που προσπαθεί να είναι καλός και να ερμηνεύσει όσο καλύτερα μπορεί την ωραία παραξενιά της ύπαρξης. Εχει και ορισμένες εκρήξεις μικροπρεπούς οργής, που τον κάνουν ακόμα αληθινότερο. Είναι ειλικρινής, εκτεθειμένος και άμεσος όσο ελάχιστοι Ελληνες δημοσιογράφοι.

Ομολογώ, όμως, ότι πρώτη φορά κατάλαβα αληθινά τι έχει διαμορφώσει τον χαρακτήρα αυτού του ανθρώπου που του αρέσει το μπάνιο στην πρωινή, παγωμένη θάλασσα και η γαλήνια πειθαρχία του Αγίου Ορους, ενώ κάποτε έδινε τον τόνο της δημοσιογραφικής κατινιάς με τα In και out, την πόρτα στο Εργοστάσιο και το φαντεζί σοσιαλίζινγκ στο Κολωνάκι της δεκαετίας του '80. Αυτό που τον ορίζει και τον όρισε οριστικά είναι αυτή η εμπειρία θανάτου, το γυμνό πλησίασμα στο μεγάλο κενό -αυτό που ο Μισίμα παρομοιάζει με άσπρο Σεντόνι. Διαβάζοντας το ωμό του ποστ, που σε σημεία έμοιαζε με ιατρικό ανακοινωθέν και αλλού είχε την ανθρωπίλα της ρωσικής λογοτεχνίας (αυτό το αντιθετικό μιξάζ τον χαρακτηρίζει εν γένει) σκέφτηκα πόσο λίγο μιλάμε, εμείς οι άνθρωποι σήμερα, για την αρρώστια και το θάνατο, από φόβο, άγνοια ή επιθετική άρνηση. Ωκεανός από λέξεις γεμίζουν κάθε λεπτό το διάστημα του Ιντερνετ, κι όμως οι αληθινές εμπειρίες ζωής συσπειρώνονται ακόμα ανεκλάλητες μέσα στο κεφάλι μας και θα το κάνουν να σπάσει. Είναι να απορείς, πόσο επίμονα και επιδέξια αποσιωπάται αυτή, η πιο ακραία και σύγκορμη εμπειρία της ανθρώπινης ζωής. Αυτό που ο Φράνσις Μπέικον ονομάζει Αίσθηση της Θνητότητας, τονίζοντας ότι είναι κάτι που δεν τον εγκαταλείπει ποτέ (μας εγκατέλειψαν κι αυτός κι αυτή, ταυτοχρόνως!).

Κι όμως. Αυτό είναι το πέρασμα για τον Μυστικό Κήπο. Χαμηλό, σκοτεινό, κρυμμένο στο αγριεμένο δάσος, μέσα στο οποίο χάθηκε κάποια στιγμή ο Δάντης -στην πιο κρίσιμη ηλικία: εκεί που η καύλα της νιότης αρχίζει να ξεφουσκώνει και αρχίζεις να βλέπεις καθαρά την κορυφογραμμή απέναντι, επειδή λιγοστεύει το φως. Εκεί, αν δεν μπορέσεις να δημιουργήσεις κάποια ηθική πειθαρχία μέσα σου, καταρρέεις. Γίνεσαι σαν τους φίλους του Σεφέρη, που «δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν».

Εχω την εντύπωση ότι ο Αρης ξέρει πια πώς να ζει. Αγαπάει τους φίλους του, γράφει στίχους και θεατρικά, κολυμπάει, ταξιδεύει, παρατηρεί με ευχαρίστηση τα γεγονότα και τους συσχετισμούς του κόσμου. Τόσα λίγα, τόσα πολλά. Τον εκτιμώ επειδή μοιράζεται με ειλικρίνεια αυτό το ταξίδι μαζί μας, κι επειδή κάποτε, που υπήρξαμε συνεργάτες, είχε ευγένεια και αρχοντιά που σπανίως συναντάς σε αυτήν τη μικροπρεπή φάρα.

Αρη, να είσαι πάντα καλά. *

.....................................................................................................................................................................

Ενδεχομένως -και το πιθανότερο- ο Στάθης Τσαγκαρουσιάνος να μη μπει ποτέ εδώ μέσα για να διαβάσει αυτό που του γράφω, αλλά τα λόγια βρίσκουν τον τρόπο μόνα τους να πάνε, αν χρειαστεί, εκεί που οφείλουν -αν κρίνουν πως αξίζει τον κόπο-, κι έτσι δεν με νοιάζει.

Χάρηκα αφάνταστα το κείμενο αυτό για δύο τουλάχιστον λόγους πέραν του ότι είναι πολύ καλογραμμένο. Πρώτον, ο γράφων έχει βλέμμα πεντακάθαρο και ειλικρινές, διεισδυτικό και στοργικό μαζί, ολόκληρο. Και όταν λέω ολόκληρο, -γιατί αυτό είναι το θαυμαστό- εννοώ πως καταφέρνει μέσα σε πολύ λίγες γραμμές να 'αναγνώσει' την πορεία του Άρη Δαβαράκη διατρέχοντας αυτό που είναι και ήταν, μέσα από εξωτερικά γεγονότα της ζωής του -που διαμόρφωσε και τον διαμόρφωσαν- και μέσα από καρδιακές εσωτερικές του περιπέτειες - πορείες μέχρι σήμερα. Αυτό που διαβάζει ο Στάθης και κατόπιν καταγράφει είναι αποτέλεσμα του δικού του βλέμματος που είναι τόσο καθαρό και ευκρινές επειδή φωτίζεται από αγάπη ανιδιοτελή.

Ο δεύτερος λόγος που καταχάρηκα αυτό το κείμενο δεν είναι απλά επειδή τον Άρη τον αγαπάω ξεχωριστά -πράγμα γνωστό που δεν θα είχα κανένα λόγο να το γράψω-, αλλά επειδή με έκανε να τον αγαπήσω ακόμα παραπάνω μέσα από αυτήν την ολιστική του ματιά. Δεν μπορώ παρά να είμαι ευγνώμων στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο, όπως θα ήμουν και σε κάθε άλλον άνθρωπο που θα με έκανε να αγαπώ κάποιον ή κάτι περισσότερο ή που θα γεννούσε εξ αρχής μια αγάπη μέσα μου.

Να είσαι έτσι Στάθη και να συνεχίσεις.