Ε΄Κυριακή των Νηστειών Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας

Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία

Ἡ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία γεννήθηκε στὴν Αἴγυπτο. Σὲ ἡλικία 12 ἐτῶν ἐγκατέλειψε τὴν οἰκογενειακή της ἑστία καὶ ἐγκαταστάθηκε στὴν Ἀλεξάνδρεια. Ἀπὸ τὴν μικρὴ αὐτὴ ἡλικία ξεκίνησε νὰ διάγει ἄσωτο βίο. Ὅλο της τὸ χρόνο τὸν ἀφιέρωνε στὶς ἡδονὲς τῆς σάρκας. Ἕνα ἀπὸ τὰ ἀποτελέσματα τῆς ζωῆς ποὺ ἔκανε, ἦταν νὰ μὴν καταφέρει νὰ μάθει γράμματα.
Κάποια στιγμή, καὶ ἐνῶ βρισκόταν σὲ ἡλικία 30 ἐτῶν, παρατήρησε πολλοὺς ἀνθρώπους νὰ ἐπιβιβάζονται σὲ πλοῖα στὸ λιμάνι τῆς Ἀλεξάνδρειας. Ρωτώντας ἔμαθε ὅτι οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ἦταν Χριστιανοὶ ποὺ πήγαιναν στὴν Ἱερουσαλὴμ γιὰ τὴν γιορτὴ τῆς ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Ἀποφάσισε νὰ τοὺς ἀκολουθήσει καὶ γι’ αὐτὸν τὸν λόγο ἐπιβιβάστηκε σὲ ἕνα μικρὸ πλοῖο προσφέροντας τὸ σῶμα της στοὺς ταξιδιῶτες μὲ σκοπὸ νὰ καλύψει τὰ ναῦλα καὶ τὴν τροφή της. Φτάνοντας στὴν Ἱερουσαλὴμ συνέχισε νὰ καλύπτει τὰ ἔξοδά της μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ἕως τὴν ἡμέρα τῆς ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.
Τὴν ἡμέρα ἐκείνη, βλέποντας τὸ μεγάλο πλῆθος τῶν πιστῶν ποὺ πήγαινε στὸ ναό, ἀποφάσισε νὰ μπεῖ καὶ ἐκείνη μαζί τους γιὰ νὰ δεῖ ἀπὸ κοντὰ τὸν Σταυρὸ στὸν ὁποῖο σταυρώθηκε ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Φτάνοντας στὴν πόρτα τοῦ ναοῦ, στάθηκε ἀδύνατον νὰ εἰσέλθει σὲ αὐτὸν ἐμποδιζόμενη ἀπὸ μία ἀόρατη δύναμη. Προσπάθησε ἐπανειλημμένως νὰ μπεῖ στὸν ναό, ἀλλὰ τὸ ἀποτέλεσμα παρέμενε τὸ ἴδιο. Ὁ ναὸς δεχόταν ὅλους τους προσκυνητὲς ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἴδια.
Ἀποκαμωμένη ἀπὸ τὴν προσπάθεια, κάθισε σὲ μία ἄκρη τῆς αὐλῆς τοῦ ναοῦ, γιὰ νὰ ξεκουραστεῖ. Θεία φώτιση τὴν ἔκανε νὰ καταλάβει ὅτι δὲν γίνεται δεκτὴ λόγω τοῦ ἔκλυτου βίου της. Διαπιστώνοντας τὴν πορεία ποὺ ἔχει λάβει ἡ ζωή της, ἄρχισε νὰ προσεύχεται στὴν Παναγία ζητώντας νὰ τῆς ἐπιτραπεῖ ἡ εἴσοδος στὸ ναό, ὑποσχόμενη ὅτι στὸ ἑξῆς θὰ ζοῦσε ἐνάρετα. Μετὰ ἀπὸ ἀρκετὴ ὥρα προσευχῆς ξαναδοκίμασε νὰ μπεῖ στὸ ναὸ καὶ ὢ τοῦ θαύματος, κατάφερε νὰ εἰσέλθει σὲ αὐτὸν χωρὶς καμιὰ δυσκολία. Ἡ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία γονάτισε τότε μπροστὰ στὸν Τίμιο Σταυρὸ καὶ προσευχήθηκε μὲ θέρμη, μετανιωμένη γιὰ τὴ ζωὴ ποὺ διήγαγε ἕως ἐκείνη τὴ στιγμή.
Μετὰ τὴν ἔξοδό της ἀπὸ τὸν ναό, πῆγε καὶ στάθηκε στὸ σημεῖο τῆς αὐλῆς ποὺ εἶχε προσευχηθεῖ πρὶν τῆς ἐπιτραπεῖ ἡ εἴσοδος σὲ αὐτόν. Στὸ σημεῖο αὐτό, προσευχήθηκε γιὰ ἄλλη μία φορᾶ στὴν Παναγία ζητώντας νὰ τῆς φανερώσει τί ἔπρεπε νὰ κάνει στὸ ἑξῆς. Τότε ἄκουσε μία φωνὴ ποὺ τῆς ἔλεγε νὰ περάσει τὸν Ἰορδάνη ποταμὸ καὶ νὰ κατευθυνθεῖ στὴν ἔρημο. Ὑπακούοντας ἡ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία, βγῆκε ἀπὸ τὴν αὐλὴ τοῦ ναοῦ. Ἕνας περαστικός, χωρὶς κανέναν προφανῆ λόγο, τῆς ἔδωσε τρεῖς φολεῖς (χάλκινα νομίσματα τῆς ἐποχῆς). Μὲ αὐτὰ τὰ νομίσματα ἀγόρασε τρία ψωμιὰ καὶ κατευθύνθηκε πρὸς τὸν Ἰορδάνη. Στὸν ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Βαπτιστῆ, ποὺ βρίσκεται κοντὰ στὸν Ἰορδάνη ποταμό, κοινώνησε καὶ ἀφοῦ ἔφαγε μισὸ ψωμί, κοιμήθηκε στὴν ὕπαιθρο. Τὴν ἑπομένη, μὲ ἕνα πλοιάριο, πέρασε τὸν ποταμὸ καὶ πῆρε τὸν δρόμο πρὸς τὴν ἔρημο.
Στὴν ἔρημο αὐτὴ ἔζησε 47 ὁλόκληρα χρόνια χωρὶς νὰ συναντήσει οὔτε ἄνθρωπο ἀλλὰ οὔτε καὶ ζῶο. Ζώντας μὲ ὅτι ἔβρισκε στὴν ἔρημο καὶ ἀντιστεκόμενη στοὺς πολλοὺς πειρασμούς, ἔζησε αὐτὰ τὰ 47 χρόνια μέχρι τὴν στιγμὴ ποὺ συναντήθηκε μὲ τὸν Ἀββᾶ Ζωσιμά.
Ὁ Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς ἦταν ἕνας ἐνάρετος μοναχὸς ποὺ ἔζησε ὅλη του τὴ ζωὴ σὲ μοναστήρι. Λίγο καιρὸ πρὶν συναντηθεῖ μὲ τὴν Ὁσία Μαρία τὴν Αἰγυπτία, εἶχε ἀφήσει τὸ μοναστήρι στὴν Παλαιστίνη, στὸ ὁποῖο βρισκόταν ἀπὸ νήπιο, καὶ ἐγκαταστάθηκε σὲ ἕνα μοναστήρι κοντὰ στὸν Ἰορδάνη ποταμό. Στὸ νέο αὐτὸ μοναστήρι εἶχαν ὡς κανόνα τὶς ἡμέρες τῆς Σαρακοστῆς, ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν μοναχῶν νὰ φεύγουν ἀπὸ αὐτὸ καὶ ὁ καθένας μόνος του νὰ ἀσκητεύει στὴν ἔρημο. Τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων ἐπέστρεφαν στὸ μοναστήρι καὶ συνέχιζαν τὸν ἐκεῖ βίο τοὺς ἕως τὴν ἑπόμενη Σαρακοστή. Σὲ αὐτὸ λοιπὸν τὸ μοναστήρι, πῆγε ὁ Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς, καὶ ἀκολουθώντας τὸν κανόνα ἔφυγε στὴν ἀρχὴ τῆς Σαρακοστῆς ἀπὸ αὐτὸ καὶ ἄρχισε νὰ περιπλανιέται στὴν ἔρημο ζώντας μὲ συνεχῆ προσευχὴ καὶ ἐλάχιστη τροφή.
Εἴκοσι μέρες περιπλανήθηκε στὴν ἔρημο ὥσπου συναντήθηκε μὲ τὴν Ὁσία Μαρία τὴν Αἰγυπτία. Στὴ συνάντησή τους αὐτὴ μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Ζωσιμᾶ, ἡ Ὁσία του ἐξιστόρησε τὸν βίο της, παρακαλώντας τὸν νὰ μὴν τὸν φανερώσει σὲ κανέναν, ὅσο ἐκείνη βρισκόταν ἐν ζωῇ. Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς συνάντησης αὐτῆς, ὁ Ζωσιμᾶς διαπίστωσε ὅτι ἡ γυναίκα ποὺ εἶχε μπροστά του, ὄχι μόνο ἦταν θεοσεβούμενη ἀλλὰ εἶχε Ἁγιάσει ἐν ζωῇ. Χωρὶς νὰ τῆς πεῖ αὐτὸς τίποτα, ἐκείνη γνώριζε τὸ ὄνομά του, τὸ ὄνομα τοῦ ἡγουμένου τοῦ μοναστηριοῦ, τὸν κανόνα γιὰ τὶς ἡμέρες τῆς Σαρακοστῆς, ἀλλὰ καὶ ὁλόκληρα χωρία ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ ἀπὸ τὸ βιβλίο τῶν ψαλμῶν. Χωρία ποὺ τῆς εἶχαν ἐπιφοιτιστεῖ ἀπὸ τὴν Θεία Χάρη, ἀφοῦ ὅπως ἀναφέραμε καὶ στὴν ἀρχὴ τοῦ κειμένου, ἡ Ὁσία δὲν ἤξερε γράμματα, ἀλλὰ καὶ δὲν ἦρθε καὶ σὲ ἐπαφὴ μὲ κανέναν ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἔγινε Χριστιανὴ καὶ ἔφυγε γιὰ τὴν ἔρημο.
Ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα νὰ ἀποχωριστοῦν, ἡ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία, ζήτησε ἀπὸ τὸν Ζωσιμὰ τὴν ἑπόμενη χρονιὰ νὰ μὴν ἀκολουθήσει τὸν κανόνα ἀλλὰ νὰ παραμείνει τὶς ἡμέρες τῆς σαρακοστῆς στὸ μοναστήρι. Τὴν δὲ Μεγάλη Τετάρτη, νὰ τὴν συναντήσει σὲ ἕνα συγκεκριμένο σημεῖο τῆς ὄχθης τοῦ Ἰορδάνη ποταμοῦ καὶ νὰ τῆς φέρει Θεία κοινωνία γιὰ νὰ κοινωνήσει. Ὁ χρόνος αὐτὸς πέρασε καὶ ὁ Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς ἔπραξε ὅπως τοῦ εἶχε ζητήσει ἡ Ὁσία. Τὴν μεγάλη Τετάρτη, κουβαλώντας λίγα τρόφιμα καὶ Θεία Κοινωνία, πῆγε στὸ σημεῖο ποὺ εἶχαν ὁρίσει. Κάποια στιγμὴ ἐμφανίστηκε ἡ Ὁσία ἀπὸ τὴν ἀπέναντι ὅμως ὄχθη τοῦ ποταμοῦ Ἰορδάνη. Ὁ Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς ἀναρωτήθηκε πὼς θὰ περνοῦσε ἡ γυναίκα τὸ ποτάμι ἀφοῦ δὲν ὑπῆρχε ἐκεῖ κοντὰ κάποια βάρκα. Τότε ἡ Ὁσία, σὰν νὰ ἦταν τὸ πιὸ φυσικὸ πράγμα στὸν κόσμο, σταύρωσε τὸν Ἰορδάνη καὶ τὸν διάβηκε περπατώντας πάνω σὲ αὐτόν. Ἀφοῦ κοινώνησε τὸ Ἄχραντο Σῶμα καὶ τὸ Τίμιο Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἔφαγε μονάχα τρία σπυριὰ φακῆς ἀπὸ τὰ τρόφιμα ποὺ εἶχε φέρει ὁ Ζωσιμᾶς, λέγοντάς του ὅτι ἐκεῖνα τὰ σπυριὰ τῆς ἦταν ἀρκετά.
Πρὶν ἀποχωριστοῦν εἶπε στὸν Ζωσιμὰ τὴν ἑπόμενη χρονιὰ νὰ ἀκολουθήσει τὸν κανόνα τοῦ μοναστηριοῦ καὶ νὰ τὴν συναντήσει στὴν ἔρημο, στὸ σημεῖο ποὺ εἶχαν συναντηθεῖ πρώτη φορᾶ. Πέρασε καὶ αὐτὸς ὁ χρόνος καὶ ἦρθε ἡ ἀρχὴ τῆς σαρακοστῆς. Ὁ Ζωσιμᾶς πῆρε τὸν δρόμο γιὰ τὴν ἔρημο σκεπτόμενος ὅτι εἶχε ξεχάσει νὰ ρωτήσει ποιὸ ἦταν τὸ ὄνομα τῆς Ἅγιας αὐτῆς γυναίκας. Φτάνοντας στὸ σημεῖο ποὺ εἶχαν συναντηθεῖ τὴν πρώτη φορᾶ βρῆκε τὴν Ὁσία Μαρία τὴν Αἰγυπτία νὰ κείτεται νεκρή, μὲ σταυρωμένα τὰ χέρια καὶ σὲ κατεύθυνση ὥστε νὰ «βλέπει» πρὸς τὴν ἀνατολή. Δακρυσμένος ὁ Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς ,ἔψαλε τοὺς νεκρώσιμους ὕμνους καὶ τότε διαπίστωσε ὅτι ἡ Ὁσία του εἶχε ἀφήσει ἕνα μήνυμα σκαλισμένο στὴ γῆ. Τὸ μήνυμα αὐτὸ τοῦ φανέρωνε τὸ ὄνομά της, τὸν προέτρεπε νὰ τὴν θάψει σὲ ἐκεῖνο τὸ σημεῖο καὶ τοῦ γνωστοποιοῦσε ὅτι εἶχε πεθάνει πρὶν ἀκριβῶς ἕνα χρόνο τὴν ἡμέρα δηλαδὴ ποὺ ἔλαβε τὴν Θεία Κοινωνία.
Ὁ Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς, βρίσκοντας ἕνα ξύλο προσπάθησε νὰ σκάψει ἕναν λάκκο γιὰ νὰ θάψει τὸ σῶμα τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας. Τὸ ἔδαφος ὅμως ἦταν πολὺ σκληρὸ καὶ ἀπελπισμένος ὅτι δὲν θὰ κατάφερνε νὰ ἀνοίξει τὸν λάκκο αὐτό, ἄρχισε νὰ προσεύχεται μὲ δάκρυα στὰ μάτια. Τότε ἐμφανίστηκε ἕνα λιοντάρι ποὺ στάθηκε στὰ πόδια τῆς Ὁσίας. Ὁ Ἀββᾶς θεωρώντας ὅτι αὐτὸ εἶναι ἔργο τοῦ Θεοῦ, παρακάλεσε τὸ λιοντάρι νὰ σκάψει ἀντὶ γιὰ ἐκεῖνον ἕνα λάκκο καὶ ἔτσι ἔγινε. Τὸ θηρίο ἄνοιξε τὸν λάκκο μὲ τὰ πόδια του, μέσα στὸν ὁποῖο ὁ Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς ἐνταφίασε τὸ σῶμα τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας. Ὅταν γύρισε στὸ μοναστήρι εἶπε τὴν ἱστορία τῆς Ὁσίας στοὺς μοναχούς, καθὼς καὶ τὸ τί εἶχε γίνει κατὰ τὴν διάρκεια τῶν τριῶν συναντήσεών του μὲ αὐτήν. Ἡ ἱστορία αὐτὴ διαδόθηκε ἀπὸ στόμα σὲ στόμα γιὰ πολλὰ χρόνια ὥσπου ἔφτασε στὸν ἀρχιεπίσκοπο Ἱεροσολύμων Σωφρόνιο, ὁ ὁποῖος καὶ τὴν κατέγραψε. Ὁ Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς ἄφησε τὴν τελευταία του πνοὴ στὸ μοναστήρι ἐκεῖνο καὶ σὲ ἡλικία περίπου 100 ἐτῶν. Ἡ ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴν μνήμη τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας τὴν πέμπτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν καὶ τὴν πρώτη Ἀπριλίου.

Ἀπολυτίκιον τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας:
Ἐν σοῖ Μῆτερ ἀκριβῶς δεσώθη τὸ κατ’ εἰκόνα λάβουσα γὰρ τὸν Σταυρὸν ἠκολουθήσας τῷ Χριστῷ καὶ πράττουσα ἐδίδασκες, ὑπερορᾶν μὲν σαρκός, παρέρχεται γὰρ ἐπιμελεῖσθαι δὲ ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτου διο καὶ μετὰ Ἀγγέλων συναγάλλεται, Ὁσία Μαρία τὸ πνεῦμα σου.