Σεφέρης "Οι σύντροφοι στον Άδη"

«Αφού μας μέναν παξιμάδια

τι κακοκεφαλιά

να φάμε στην ακρογιαλιά

του θεού τ' αργά γελάδια

Που το καθένα κι ένα κάστρο

για να το πολεμάς

σαράντα χρόνους και να πας

να γίνεις ήρωας κι άστρο!

Πεινάσαμε στης γης την πλάτη,

σαν φάγαμε καλά, πέσαμε

εδώ στα χαμηλά

ανίδεοι και χορτάτοι.»

Απομαγνητοφώνησα και αντιγράφω την ερμηνεία του Δημήτρη Λιαντίνη για το συγκεκριμένο ποίημα από την τελευταία του διάλεξη στους φοιτητές του:

"Τρύγησε την ημέρα. Μη την αφήσεις να πάει χαμένη η κάθε μέρα.

Ότι χαρές είναι να σου δώσει μη τις αρνηθείς γιατί δε θα τη ξανάβρεις.

Δεν είναι αναβλητή η ζωή, ούτε αναστρέψιμη.

Είναι εκείνο που ο Όμηρος μας το είπε πώς, με το παράδειγμα των βοδιών του Απόλλωνα. Άντε να σας πω κι ένα Σεφέρη τώρα, λέει:

Οι σύντροφοι στον Άδη. Ποιοι είναι οι σύντροφοι στον Άδη, οι καταδικασμένοι δηλαδή και στη ζωή και στο θάνατο. Σα να μη ζήσανε. Ακούστε τι λέει ο Σεφέρης....(εδώ απαγγέλει το ποίημα)

Τι σημαίνει εδώ φάγανε τα γελάδια του Ήλιου;

Τα γελάδια του ήλιου κατά μία έννοια είναι 365.

Σημαίνει μην αφήσετε, μην σπαταλήσετε άδικα και ανόητα τις μέρες σας.

Την κάθε μέρα να την βλέπεις και να την καρπώνεσαι μέσα σε μέτρα.

Μην την αφήσεις να περνάει γιατί την έχασες. Και δε θα ξαναρθεί. 

Και φεύγει κι η άλλη, κι η άλλη, κι η άλλη, τα σβηστά κεριά του Καβάφη, και στο 

τέλος μια απέραντη σειρά από κεράκια σβηστά.

Λοιπόν, αυτό είναι, να τη χαιρόμαστε τη ζωή. Είναι οδηγία και ευλογία και νόημα και εντολή. Η πιο σπουδαία εντολή,

ας πούμε ελληνική, ενός ελληνικού δεκάλογου. Να τη χαίρεσαι τη ζωή μέσα σε μέτρα όμως χωρίς υπερβολές, χωρίς να φτάνεις στην ύβρι. Αυτό είναι το νόημα, που σημαινει, κατάφαση..."