Τα "Σπηλαιώδη" Χριστούγεννα

Συχνά αναρωτήθηκα γιατί οι Έλληνες αγαπούν το Πάσχα πολύ περισσότερο από τα Χριστούγεννα. Είτε πρόκειται για ανθρώπους που διαθέτουν κάποιο θρησκευτικό αίσθημα, είτε για ανθρώπους ολότελα απαθείς στα θρησκευτικά ζητήματα, η αγάπη αυτή, ή η προτίμηση αν θέλετε, υπέρ του Πάσχα, νομίζω πως είναι γνωστή και φανερή σε όλους μας. Αν ένας έλληνας αποφασίσει να πάει μια φορά το χρόνο στην εκκλησία, αυτή θα είναι -κατά γενικό κανόνα- ή τη Μεγάλη Παρασκευή ή τη Λαμπρή.

Μια σχετικά εύκολη, -αν και ίσως όχι και τόσο, λόγω της ευκολίας της, ευκαταφρόνητη- απάντηση, θα ήταν πως είμαστε αναμφισβήτητα ένας λαός που λατρεύει το δράμα. Ακόμα και στις κατατακτήριες εξετάσεις των δραματικών σχολών, οι υποψήφιοι σχεδόν ποτέ δεν επιλέγουν να υποκριθούν πάνω σε ένα απόσπασμα κωμωδίας. Η προτίμησή τους είναι αποκλειστικά κεντραρισμένη στις αρχαίες μας τραγωδίες.

Είναι όμως αρκετή μια τέτοια ερμηνεία επί του φαινομένου της αναφανδόν ελκτικής ισχύος που ασκεί στον λαό μας, - και όχι μόνον- η Λαμπρή έναντι των Χριστουγέννων; Γιατί χαρακτηρίζονται από πολλούς τα Χριστούγεννα, απλώς ως μια “παιδική” γιορτή; Είναι δυνατόν ένα θρησκευτικό γεγονός να αφορά τα παιδιά και ένα άλλο τους ενήλικες; Βεβαίως το ότι γύρω από τα Χριστούγεννα, όπως και την Πρωτοχρονιά, έχει στηθεί ένα πολύ γερό καταναλωτικό πανηγύρι, είναι φυσικό να ενοχλεί και να δυσαρεστεί πολλούς ανθρώπους που διαθέτουν μια στοιχειώδη σκέψη. Ευθύνεται όμως γι’ αυτό η ίδια η γιορτή; Και είναι αυτός ο λόγος ικανός να παρακάμπτουμε το γεγονός της γέννησης του Χριστού, σαν ένα πανηγύρι που δε μας αφορά;

Τούτες τις μέρες, λοιπόν, σκέφτομαι πως όσο το Πάσχα έρχεται σ’ εμάς με μια δύναμη τέτοια που σχεδόν δεν μας επιτρέπει να της αντισταθούμε, τόσο τα Χριστούγεννα περιμένουν από εμάς να πάμε κοντά τους. Όσο η Ανάσταση καταφτάνει λούζοντάς μας μέσα στο εκτυφλωτικό της φως, τόσο η Γέννηση φωτίζεται μονάχα από ένα άστρο που όσο φως κι αν διαθέτει, αν δε σηκώσουμε το βλέμμα μας στον ουρανό ουδέποτε θα το αντιληφτούμε.

Η Γέννηση μοιάζει να κρύβεται και να σιωπά. Μοιάζει να αφορά κυρίως τους απλούς βοσκούς, τους σοφούς μάγους και τους αγγέλους. Μοιάζει να πραγματώνεται στην άκρη του κόσμου και όχι στο κέντρο του. Μοιάζει κυνηγημένη από την Εξουσία και γι’ αυτό καλά προστατευμένη. Νομίζω πως δεν είναι μικρότερο μυστήριο η Παρθενία της Παναγίας που φέρνει στον κόσμο τον Υιό του Θεού από την Ανάσταση του Χριστού που κατατροπώνει τον Άδη. Κι όμως, το πρώτο σκανδαλίζει, ενώ το δεύτερο, -αν και εξίσου ακατανόητο μυστήριο-, ή το αποδεχόμαστε ή πάντως δεν μας ενοχλεί και τόσο.

Μοιάζει, εν τέλει, από τη μια η Ανάσταση να μας ανακαλύπτει, ενώ τα Χριστούγεννα να περιμένουν να τα ανακαλύψουμε εμείς. Κι όμως, αν το σκεφτούμε, είναι τόσο απλό: δεν υπάρχει Ανάσταση χωρίς Γέννηση. Αν δε γεννηθείς δε θα ζήσεις, αν δε ζήσεις δε θα πεθάνεις κι αν δεν πεθάνεις δε θ’ αναστηθείς. Όλα αυτά είναι ένα αδιαίρετο σύμπαν, μία αναπόσπαστη πραγματικότητα. Δε δικαιούμαστε να επιλέγουμε ένα της κομμάτι, τουλάχιστον μη έχοντας επίγνωση πως αυτό που επιλέγουμε είναι ελλιπές και μισό, ή και, ως τέτοιο, σχεδόν κακοποιημένο.

Τα Χριστούγεννα είναι μια ταπεινή γιορτή και γι’ αυτό μεγάλη. Η Φάτνη είναι έξω απ’ το χωριό του κόσμου. Έξω από τις μέριμνες, τους πολύβουους δρόμους, τα κέντρα των αποφάσεων, την κατανάλωση και όλα τα συναφή. Για να βρούμε το δρόμο πρέπει να αναζητήσουμε το αστέρι. Για να μπούμε στη Φάτνη πρέπει πολύ να χαμηλώσουμε το κεφάλι και το ανάστημά μας. Πρέπει να εξοικειωθούμε με τα χνώτα των ζώων. Να αναγνωρίσουμε αδερφούς μας τους βοσκούς. Να γονατίσουμε πάνω στο πετρώδες της έδαφος για να προσκυνήσουμε το Θείο Βρέφος. Κι ίσως τότε ακούσουμε κι εμείς  το χαρμόσυνο ύμνο των αγγέλων που ψάλλουν: Ωσσανά εν τοις υψίστοις, ευλογημένος ο Ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου…

Δημοσιεύτηκε στο Protagon.gr rhttp://www.protagon.gr/?i=protagon.el.anagnwstes&id=10916