O Τρελός του χωριού στο 9ο Δημ. Σχολείο Σταυρούπολης - Μια υποδειγματική προσέγγιση

Το πρωί της Πέμπτης, έρχεται και με παραλαμβάνει από το σπίτι ένα ταξί που έχει στείλει το σχολείο που πρόκειται να επισκεφτώ. Στην πορεία μαθαίνω πως ο κύριος Γιώργος είναι σύζυγος δασκάλας που φιλοτιμήθηκε να αφήσει την δουελιά του για να βοηθήσει.

Φτάνοντας το σχολείο συναντώ κάποιες δασκάλες που όλες τους έχουν περασμένη στο λαιμό μια κορδέλα από την οποία κρέμεται πλαστικοποιημένη η προσωπογραφία του Τρελού του χωριού. Όλα τα πρόσωπα είναι γελαστά και καλόκαρδα. Μετά την Ντίνα, γυναίκα λεβεντιά, που έχει αναλάβει τον συντονισμό της εκδήλωσης, έρχεται και η γλυκειά Αναστασία με την οποία είχα έρθει σε επικοινωνία. Κάτω από τη δροσιά των δέντρων πίνουμε ένα καφεδάκι μέχρι να χτυπήσει το κουδούνι για μέσα. Καταφθάνει και η σύμβουλος και έτσι η παρέα συμπληρώνεται με έναν ακόμη ανοιχτόκαρδο και αξιαγάπητο άνθρωπο. Χτυπά το κουδούνι, ο υποδιευθυντής και ο διευθυντής με καλωσορίζουν και μπαίνουμε στην αίθουσα που είναι αφιερωμένη σε ένα παιδάκι που έφυγε πολύ νωρίς. Το ίδιο δεν το γνώρισα ποτέ, τη μανούλα του όμως κάποτε τη συνάντησα και το γεγονός της ονοματοθεσίας της αίθουσας στην μνήμη του παιδιού, μου προκαλεί την πρώτη συγκίνηση.

Το μισό σχολείο είναι ήδη εκεί, καθισμένο στις μοκέτες, οι τρεις πρώτες τάξεις και η Πέμπτη. Τα φώτα σβήνουν και η εκδήλωση ξεκινά με μια σειρά βίντεο στα οποία παρουσιάζεται η δουλειά των παιδιών πάνω στα παραμύθια μου. Ένα απ’ αυτά παρουσιάζει όλους τους “τρελούς” της ιστορίας, από τη μυθολογία μέχρι τις μέρες μας. Ένα άλλο τις υποθέσεις που έκαναν τα παιδιά ακούγοντας μόνο τον τίτλο του εν λόγω παραμυθιοιού. Τι ζωγράφισαν παίρνοντας αφορμές από όλα τα υπόλοιπα βιβλία. Ανάβουν τα φώτα.

Ένα κοριτσάκι σηκώνεται και διαβάζει παροιμίες για την τρέλα και τους τρελούς. 

Το όνειρό μου είναι…

Αριστερά μου κάθεται η πρώτη τάξη. Σηκώνονται όρθια τα παιδιά και ένα ένα λέει το δικό του όνειρο. Το δικό μου όνειρο είναι να πάω στο Παρίσι, το δικό μου όνειρο είναι να πετάω, το δικό μου όνειρο είναι να πάω στην Ντίσνεϋλαντ… Κάθε παιδί μόλις πει το όνειρό του, κάθεται. Ξαφνιάζομαι ακούγοντας τη φράση, το δικό μου όνειρο είναι να παίξω με τον αδερφό μου. Τι όνειρο κι αυτό, αναρωτιέμαι. Η δασκάλα που κάθεται δίπλα μου, μου υποδεικνύει ποιο παιδάκι είναι ο αδεφός του και καταλαβαίνω… το τελευταίο παιδί λέει: το όνειρό μου είναι να βγάλω πολλά λεφτά. Αυτό σχεδόν με σοκάρει…

Για μένα είναι βουνό…

Το άλλο τμήμα σηκώνεται και ένα ένα τα παιδιά λένε τι τους φαίνεται βουνό. 

Μου φαίνεται βουνό η ανάγνωση, μου φαίνεται βουνό η γραφή, μου φαίνεται βουνό να δένω τα κορδόνια μου… πετάγομαι και του λέω πως κι εμένα μου φαίνεται μέχρι σήμερα βουνό να δένω τα κορδόνια μου και γι’ αυτό δεν φορώ πια παπούτσια με κορδόνια.

Ένα άλλο τμήμα με μεγαλύτερα παιδιά μου λένε πώς επηρέασαν άλλα μου παραμύθια την προσωπικότητα του Τρελού… Ο Ευδόκιμος, λένε, είναι ο μόνος που άκουσε να κελαηδούν τα αηδόνια στην καρδιά του (από τον Καλλίστρατο και την πολιτεία των αηδονιών), ένα άλλο πως έγινε αυτός Αχτιδοϋφαντής και σκόρπισε τις ηλιαχτίδες του ανοίγοντας τον δρόμο, πως είχε στα χέρια του το κόκκινο κορδόνι και πως είχε Χάρτινα όνειρα…

Ο διάδρομος της συνείδησης

Τα παιδιά της Πέμπτης ανεβαίνουν στην σκηνή. Χωρίζονται σε δύο ομάδες που στέκονται απέναντι και ανάμεσά τους στέκεται ο Ευδόκιμος. Παρουσιάζουν τον διάλογο της συνείδησης του ήρωα. Οι μεν εκφράζουν τους δισταγμούς, τους φόβους του και την πρόθεσή του να μην ανακατευτεί, ενώ οι δε την αγωνία του, το φιλότιμο, την αποφασιστικότητά του να παλέψει. Κάθε λόγος και ένα βήμα μπροστά. Στο τέλος ο κλοιός ασφυκτικός για τον ήρωα. Μέχρι να πάρει την τελική απόφαση. Είναι μια συγκλονιστική στιγμή που φέρνει στο φως όλη τη μυστική πάλη του εαυτού μας όταν πρόκειται να κάνει ένα βήμα μπροστά.

Ο μονόλογος του Θεριού

Ένα παιδί της Πέμπτης είναι ντυμένο θηρίο. Φορά ένα θαυμάσιο κουστούμι και μια μάσκα. Θα ακούσουμε τον μονόλογο του Θεριού. “Δεν φταίω εγώ… έτσι με έπλασε ο Θεός… δεν ήθελα να ταλαιπωρώ τους ανθρώπους… ας βοηθήσουν όλοι τον Ευδόκιμο… μακάρι να με κόψουν στα δυο…”

Χάι κου

Νομίζω πως ήταν τα παιδιά της Δευτέρας που τώρα ένα ένα σηκώνονται και διαβάζουν τα Χάι κου που έφτιαξαν με τη δασκάλα τους, την Αναστασία. Έχουν καταφέρει να διηγηθούν όλο το παραμύθι μέσα από αυτή την μικρή και αυστηρή ποιητική φόρμα. Προβάλλεται και βίντεο που μας δείχνει την διαδικασία της εργασίας τους μέσα στην τάξη. Τα δαχτυλάκια τους μετρούν κάθε φορά τις συλλαβές των στίχων. Έχω μείνει άφωνη. Νομίζω πως δεν μπορώ να αντέξω άλλη συγκκίνηση… 

Αφήγηση

Τους αφηγούμαι το παραμύθι με πολλή προσπάθεια…

Συνέντευξη

Και έρχεται η ώρα της συνέντευξης… 

Ποιος είναι ο δικός σας φόβος; Τους μιλώ για τον φόβο που είχα για χρόνια να μένω το βράδυ μόνη στο σπίτι. Για την προσευχή και το αναμμένο καντηλάκι που με βοήθησαν, αλλά και τη συνήθεια που παίζει έναν καθοσριστικό ρόλο στη ζωή μας. 

Γιατί θέλατε να γίνετε συγγραφέας; 

Μα ποτέ δεν ήθελα να γίνω συγγραφέας, τους λέω. Όλα μου είχαν περάσει από το μυαλό, εκτός απ’ αυτό. Και διηγούμαι τα βήματα και τις συγκυρίες που με οδήγησαν σ’ αυτήν την τέχνη. 

Είστε κι εσείς τολμηρή, όπως ο ήρωάς σας, ο Ευδόκιμος; 

Τι να πεις; Πώς να απαντήσεις σε τέτοια ερώτηση; Δεν ξέρω αν είμαι τολμηρή, τους λέω. Σίγουρα είμαι πεισματάρα. Γιατί τα βουνά και τα θεριά στη ζωή μας δεν τελειώνουν ποτέ. Κι εγώ είμαι αποφασισμένη να τα ανεβαίνω και να προχωρώ με τη βοήθεια του Θεού.

Δώρα

Στο τέλος μου χαρίζουν μια υπέροχη χειροποίητη καρφίτσα με την μεγάλη πολιτεία, σε φιγούρα του Θεάτρου Σκιών τον Ευδόκιμο που έφτιαξε ένας νυν Καραγκιοοπαίχτης, ο Κωνσταντίνος, που τώρα είναι ένας λεβέντης κούκλος και που από μαθητής του σχολείου αυτού είχε τρέλα με τον Καραγκιόζη και έπαιζε για τους συμμαθητές του. Μου χαρίζουν όμως και κάτι ακόμα που με κάνει πια να χάσω τη φωνή μου.

Τα χάι κου των παιδιών της Αναστασίας σε μια ιδιαίτερα φροντισμένη συλλογή με ξύλινο εξώφυλλο γραμμένο με πυρογράφο… 

Η τελετυαία ερώτηση και  απάντηση

Πριν κλείσει η εκδήλωση λέω στα παιδιά πως έχω μια απορία και αν δεν απαντηθεί θα σκάσω. Ζητώ τότε από το κοριτσάκι που είχε σαν όνειρο να αποκτήσει λεφτά να έρθει και να μας πει τι θα τα κάνει. Σηκώνεται ντροπαλά, παίρνει το μικρόφωνο και κοίταζοντας τους συμμαθητές του λέει:

Άκουσα τους συμμαθητές μου να λένε τα όνεριά τους, τους ακούσατε κι εσείς. Ένας να πετάξει, άλλος να πάει στο Παρίσι, άλλος στην Ντίσνεϋλαντ… Αλλά για να πραγματοποιηθούν όλα αυτά τα όνειρα χρειάζονται λεφτά και αυτοί δεν έχουν… Θα ήθελα να αποκτήσω εγώ για να τους τα δώσω…

….

Λύση 

Αν νομίζει κανείς πως είναι πιο δύσκολο να διαχειριστείς τις λύπες από τις χαρές, νομίζω πως κάνει λάθος. Η εμπειρία που είχα από αυτό το σχολείο ήταν αλεπάλληλα κύμματα χαράς και συγκίνησης που με έφτασαν σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο. Δεν ήξερα τι να κάνω αυτά τα κύμματα, πώς να τα χωρέσω, πώς να μιλήσω γι’ αυτά. Δεν ήταν ένα, δεν ήταν δύο. Πώς βρέθηκαν τόσοι σπουδαίοι δάσκαλοι συγκεντρωμένοι σε ένα σχολείο; Πώς κατάφεραν να οδηγήσουν σε τέτοιους μοναδικού φωτός δρόμους τα παιδιά τους; Αφου επέστρεψα με τον κύριο Γιώργο στο σπίτι, μπήκα μέσα και στάθηκα. Ο μόνος τρόπος που είχα να αποφορτιστώ ήταν να το επιστρέψω όλο στον Θεό. Δικοί του οι δάσκαλοι, δικά του τα παιδιά, δική του κι εγώ.. Να τον ευχαριστήσω για το πλήθος των πανάκριβων δώρων και να Τον παρακαλέσω να χαρίζει το Έλεος και την Χάρη Του σε όλους. Ύστερα τσίμπησα κάτι λίγο, γιατί ούτε να φάω μπορούσα, και έπεσα να κοιμηθώ.

Όταν ξύπνησα ήμουν ελαφρωμένη, ήσυχη και σαν ξαναγεννημένη…

* Επιτρέψτε μου να αναφέρω μία προς μία όλες τις τάξεις και τις δασκάλες τους που εργάστηκαν σ' αυτήν την ονειρεμένη εκδήλωση, γιατί είναι καλό να τους τιμούμε όλους και ονομαστικά όταν αυτό είναι εφικτό:

Το τμήμα της κυρίας Κικής της Α' τάξης παρουσίασε ''το δικό μου βουνό''. 

Το τμήμα της κυρίας Ελένης της αντίστοιχης Α' παρουσίασε ''το δικό μου όνειρο''. 

Τα παιδιά της κυρίας Μαρίας και της κυρίας Ελένης της Β' τάξηςπαρουσίασαν: 

Ι. Ποιος μπορεί να είναι ο τρελός

ΙΙ. Παροιμίες για τον τρελό και την τρέλα

ΙΙΙ. Παγωμένες εικόνες του παραμυθιού.

ΙV. Την συνέντευξη

        Μία μαθήτρια του 1ου τμήματος της Γ' τάξης της κυρίας Ελένηςπαρουσίασε τα χαρίσματα του Ευδόκιμου και όλα τα παιδιά μαζί το βίντεο με τους τρελούς της ανθρωπότητας.

        Οι μαθητές του 2ου τμήματος Γ' τάξης της κυρίας Αναστασίας έφτιαξαν και παρουσίασαν την ιστορία σε Χάι Κου.

        Όσο για τα μεγαλύτερα παιδιά της πέμπτης τάξης της κυρίας Ντίνας παρουσίασαν τον διάδρομο  της συνείδησης, τον μονόλογο του θεριού όπως πολύ σωστά αναφέρατε καθώς και την σύνδεση των τίτλων των βιβλίων.

        Όλα τα βίντεο τα επιμελήθηκε με ιδιαίτερη φροντίδα η κυρία Ελένη της Β' τάξης.

        Τέλος, όσο αφορά τα σκηνικά και την καρφίτσα (δώρο σχολείου) τα φρόντισε η κυρία Δήμητρα, η εικαστικός του σχολείου.