Ο φανατισμός, ως διάστροφο ψυχικό φαινόμενο, απειλεί την ψυχή του καθενός. Μπορεί να εμφανισθεί στους άθεους όπως και στους πιστούς, στους προοδευτικούς όπως και στους συντηρητικούς. Ριζώνει στο άγχος και στην αλαζονεία. Το άγχος να αισθάνεται κανείς απειλούμενα τα ιστορικά σχήματα που είχε συνηθίσει, και χάρη στα οποία αυτοπροσδιοριζόταν. Και την αλαζονεία να ανήκει στον μικρό αριθμό των εκλεκτών, οι οποίοι έχουν επομένως το δικαίωμα να απορρίπτουν και να τιμωρούν εκείνους που θεωρούνται υπεύθυνοι γι' αυτές τις αναστατώσεις.
Ο φανατικός έχει συχνά την ψύχωση της συνωμοσίας! Μάλιστα, μια μορφή απελπισμένης αλαζονείας μπορεί να οδηγήσει τον καθένα να πεισθεί ότι είναι ο μόνος που μένει στην αλήθεια, μια αλήθεια την οποίαν απολυτοποιεί, και την οποίαν κατέχει. Οποιοσδήποτε δεν συμφωνεί μαζί του, είναι το όργανο δαιμονικών δυνάμεων. Αν είσαι διαφορετικός από εμένα, αυτό σημαίνει ότι θέλεις το θάνατό μου!
Ο φανατικός είναι συχνά ένα ον αβέβαιο, ανήσυχο, αποδιοργανωμένο, που ισορροπεί όπως όπως χάρη σε μια περίπου αιμομεικτική προσκόλληση στην αλήθειά του. Δεν θέλει να βλέπει παρά μόνο κακές διαφορές, νεύρωση των «μικρών διαφορών» έλεγε ο Φρόυντ, θεωρεί πώς εκείνος που διαφωνεί μαζί του σε ένα σημείο, έστω και δευτερεύον, έχει άδικο σε όλα και για όλα. Είναι ανίκανος να περάσει μέσα στην ετερότητα του άλλου, να τον καταλάβει λίγο, να δεχτεί πως ίσως έχει δίκιο, έστω και εν μέρει. Ορισμένες λέξεις, που αγνοεί την πραγματική τους σημασία, τον κάνουν μανιακό. Αρκεί να τις προφέρετε για να σας αποκλείσει, να σας κολλήσει μια ετικέτα, να σας ρίξει σ' ένα συρτάρι, ως αιρετικό, αποκλίνοντα, νεωτεριστή ή αντιδραστικό!
Olivier Clement
No comments:
Post a Comment
Σχόλια