Στην Πάτμο, αδερφές μου, στην Πάτμο! (δ΄ μέρος)

Ήταν η μέρα της γιορτής του αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, έλαβα ένα μήνυμα από τρεις δασκάλες των Δημοτικών σχολείων του νησιου που μου έλεγαν πως όλη τη χρονιά εργάστηκαν πάνω στο Παραμύθι της Μουσικής. Διαβάζοντας το μήνυμα δεν το πίστευα. Ήταν παιδικό μου όνειρο να βρεθώ σ' αυτό το νησί. Έτσι ξεκίνησαν όλα κι έτσι βρέθηκα σε τούτο τον ευλογημένο τόπο.  Το οφείλω στον άγιο, στη Δήμητρα, στη Βάσια και στην Κωνσταντίνα. Το οφείλω και στα σχολεία τους που ανέλαβαν τη διαμονή μου, όπως και στις εκδόσεις Λιβάνη που ανέλαβαν τα εισητήρια. Η παράσταση - παρουσίαση που έγινε όμως το Σάββατο το απόγευμα στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού σχολείου της Σκάλας, ήταν κάτι που δεν έχω ξαναζήσει. Είχε κι αυτή κάτι απ' την ξεχωριστή χάρη του τόπου.

Η Πάτμος έχει τρία Δημοτικά σχολεία στους τρεις πιο πυκονκατοικημένους οικισμούς της, στη Χώρα ψηλά, εκεί που είναι και το μοναστήρι του αγίου, η Πατμιάδα κι η ιερή σπηλιά, στη Σκάλα και στον Κάμπο. Κάθε ένας απ' αυτούς τους οικισμούς έχει τους δικούς του ανθρώπους με τα δικά τους χαρακτηριστικά. Στη Χώρα οι πλούσιοι, στον Κάμπο οι φτωχοί και στη Σκάλα άνθρωποι μιας ενδιάμεσης οικονομικής κατάστασης. Όπως συμβαίνει λίγο πολύ σε όλους τους τόπους, έτσι κι εδώ, οι τρεις αυτές μικρές πληθυσμιακές ομάδες δεν έχουν σχέσεις και επαφές μεταξύ τους. Οι μεν υποτιμούν τους δε, οι δε σνομπάρουν τους άλλους και πάει λέγοντας. Ως εκ τούτου, δεν έχουν σχέσεις και τα παιδιά τους. Οι τρεις όμως δασκάλες αποφάσισαν να αλλάξουν αυτό το στάτους και να τους ενώσουν όλους. Ερχόμενες στο νησί απο διαφορετικά μέρη της Ελλάδας, είχαν το ψύχραιμο και νηφάλιο μάτι του ξένου. Αποφασίζοντας επιπλέον να γίνουν και μόνιμοι κάτοικοι του νησιού (η μία παντρεύτηκε Πάτμιο, οι άλλες δύο ετοιμάζονται για γάμο) θέλησαν να τους ενώσουν όλους. Έτσι έλλαχε να διαλέξουν το δικό μου παραμύθι και πάνω του να υφάνουν το υφαντό της κοινής αγάπης τους για τον τόπο και για όλα τα παιδιά. 

Στην εκδήλωση που έγινε για πρώτη φορά ενώθηκαν τα τρία σχολεία, οι γονείς και τα παιδιά τους. Ήταν μια στιγμή ορόσημο στην ιστορία του νησιού. Και δεν έμεινε κανένας απέξω. Οι μουσικοί του νησιού έπαιξαν ζωντανά, όλα τα παιδιά διάβασαν από ένα απόσπασμα του παραμυθιού του οποίου την αφήγηση ξεκίνησα εγώ και στο τέλος μέσα στην κατάμεστη αίθουσα ακολούθησε μια συζήτηση με τα παιδιά που την παρακολούθησαν κι όλοι οι μεγάλοι με πολύ ενδιαφέρον. Μετά το τέλος της εκδήλωσης κατεβήκαμε στο βιβλιοπωλείο της Σκάλας, το βιβλιοπωλείο της Βούλας που είναι η ψυχή του βιβλίου στο νησί. Δεν της χρωστώ μόνο τη φιλοξενία στο μικρό κουκλίστικο βιβλιοπωλείο της, αλλά και την επίσκεψή μου την επόμενη μέρα στη μονή του Ευαγγελισμού. Χωρίς τη Βούλα θα ήταν αδύνατον να πάω.

Όταν οι άνθρωποι ενώνονται στο Καλό, το παραμύθι ζωντανεύει. Το ωραιότερο παραμύθι της πλάσης που είναι η ίδια η αγάπη. Δεν περιγράφεται με λόγια, δεν εξηγείται και δεν αναλύεται. Μόνο το ζεις με ολάνοιχτα τα φυλλοκάρδια σου και σε αλλοιώνει την καλή αλλοίωση. Μετά γίνεσαι άλλος άνθρωπος. Καλύτερος. Και πώς αλλιώς θα μπορούσε να συμβεί στο νησί του Ευαγγελιστή της αγάπης; Σ' αυτό το τελευταίο μέρος του ταξιδιού για το οποίο γράφω, κλείνω ευχαριστώντας θερμά, με όλη μου την ψυχή, όλους τους ανθρώπους που συντέλεσαν σ' αυτό το πανηγύρι της αγάπης! 

Υγ. Ο τίτλος είναι μια παραλλαγή της γνωστής φράσης του Τσέχωφ από το έργο του "Τρεις αδερφές", "Στη Μόσχα, αδερφές μου, στη Μόσχα!" λένε διαρκώς. Η Μόσχα στα έργα του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα καταλαμβάνει ένα σύμβολο σχεδόν μεταφυσικό για τους ανθρώπους που ζουν κάτω από σκληρές συνθήκες στη ρωσική επαρχία. Είναι το όνειρό τους να βρεθούν στη Μόσχα. Το όνειρο που τους δίνει δύναμη κι ελπίδα ν' αντέξουν την πραγματικότητα. Μικρή σημασία έχει αν θα βρεθούν τελικά ποτέ εκεί. Σημασία έχει το όνειρο. Δεν ξέρω αν πράγματι η Μόσχα θα δικαίωνε τις ελπίδες τους, αν θα δικαίωνε το όνειρό τους. Μα η Πάτμος είναι ένα όνειρο που ακόμα κι όταν πραγματοποιείται παραμένει όνειρο. Κι αυτό την κάνει μοναδική στον κόσμο.