Επιστολή προς το ΕΚΕΒΙ με θέμα: Αδυναμίες και ατοπήματα στην Διεθνή Έκθεση βιβλίου Θεσ/νίκης

Αξιότιμοι εκπρόσωποι του ΕΚΕΒΙ 

και διοργανωτές της Διεθνούς έκθεσης βιβλίου Θεσσαλονίκης, η επιστολή αυτή σκοπό έχει την επισήμανση προβλημάτων που εντόπισα κατά την 

παρουσίαση των δύο βιβλίων μου στην Παιδική Γωνιά της έκθεσης.

Πιστεύω πως θα εκτιμήσετε τον καλοδιάθετο, -αν και καθόλου ευχάριστο-, χαρακτήρα της επιστολής μου. Στόχος μου δεν είναι η γκρίνια, -κάτι που θα μπορούσα να κάνω κατ' ιδίαν 

με τους φίλους μου-, αλλά η επίλυση των σοβαρών προβλημάτων που θα παραθέσω, ώστε την ερχόμενη χρονιά όλα να λειτουργήσουν καλύτερα.

Σεβόμενη την προσπάθεια που κάνετε τα τελευταία χρόνια για την διοργάνωση αυτής της έκθεσης και παράλληλα σεβόμενη και το προσωπικό μου έργο ως συγγραφέας, όπως και των συναδέλφων μου, βρίσκομαι στην αρκετά δύσκολη θέση να εκφράσω την δυσαρέσκειά μου που σχετίζεται με τις δύο παρουσιάσεις των βιβλίων μου, του "Και τι θα πει σ' αγαπάω;"

και του "Παραμυθιού της μουσικής" εκδόσεις Λιβάνη.

Θα ξεκινήσω από την προβληματική αρχιτεκτονική του χώρου της Παιδικής Γωνιάς.

Οι τρεις σχεδόν ενιαίοι χώροι, ανοιχτοί ο καθένας από τις δύο του πλευρές, -ο μεσαίος  σχεδόν ολωσδιόλου εκτεθειμένος-, δημιουργούσαν την αίσθηση μιας παιδικής χαράς

ή ίσως ενός πάρκιγκ παιδιών που όμως έλειπαν οι μπάλες και τα λοιπά παιχνίδια.

Τίποτα δεν φανέρωνε, κυρίως στους δύο χώρους εκατέρωθεν του κεντρικού -που ειχε τουλάχιστον έναν αισθητικό χαράκτηρα ταιριαστό με τον σκοπό του-, πως  σ' αυτούς τους χώρους θα παρουσιάζονταν βιβλία για παιδιά.

Αν εξαιρέσω τις φωτογραφίες των συγγραφέων στην πλάτη του κεντρικού χώρου, -πράγμα κι αυτό υπό συζήτηση, μιας και αφενός δεν συνοδεύονταν με τα ονόματά τους, ενώ αφετέρου ο συγγραφέας δεν ταυτίζεται, όπως τα μοντέλα, με τη φυσιογνωμία του αλλά με τα βιβλία του, τα οποία δεν υπήρχαν ούτε ως αντικείμενα έκθεσης 

ούτε ως φωτογραφίες, πράγμα που θα διευκόλυνε και τον κόσμο να γνωρίζει τι παρουσιάζεται-, τίποτα δεν οδηγούσε στο συμπέρασμα πως πρόκειται για Παιδική Γωνιά.

Χώροι ελεύθεροι στην ορατότητα των περαστικών -που άλλοι σταματούσαν για λίγο από περιέργεια να δουν τι συμβαίνει, άλλοι μιλούσαν και σχολίαζαν και άλλοι περνούσαν αδιάφορα-, θα ταίριαζαν σε μια περίσταση πανηγυριού με κλόουν και ζογκλέρ και όχι μιας συνθήκης όπου συγγραφείς αφηγούνται τα παραμύθια τους. Η διάσπαση της προσοχής του αφηγητή, αλλά και των παιδιών -που είναι αδύνατον να συγκεντρωθούν κάτω από τέτοιες συνθήκες- είναι κάτι που θα έπρεπε να λάβετε πολύ σοβαρά υπόψιν, εφόσον αυτά που σας ενδιαφέρουν είναι τα βιβλία, τα παιδιά και οι συγγραφείς, και όχι απλώς ένα θέαμα.

Σε κάποιες περιπτώσεις συνέβη να υπάρχουν τρεις ταυτόχρονες παρουσιάσεις στους τρεις αυτούς, παρατακτικά ο ένας δίπλα στον άλλον, χώρους πράγμα που οδήγησε -όπως θα ήταν αναμενόμενο- σε μία χασμωδία. Αυτό θα μπορούσε εύκολα  να αποφευχθεί τουλάχιστον με ένα άλλο πρόγραμμα παρουσιάσεων. Αν θέλατε παράλληλες παρουσιάσεις θα έπρεπε κανονικά οι χώροι να είναι αυτόνομοι και προστατευμένοι από τους ήχους, τον θόρυβο και την περιέργεια.

Το ότι υπήρχαν μόνο δύο σκαλιά κερκίδων και ο υπόλοιπος χώρος είχε μοκέτα, ήταν κάτι που επίσης δυσκόλεψε τις παρουσιάσεις. Οι περισσότεροι ενήλικες ήταν όρθιοι έξω από τον χώρο -μιας και δεν χωρούσαν όλοι να καθήσουν στις κερκίδες και δεν είναι μαθημένοι να κάθονται κάτω-, ενώ η μοκέτα έθετε εξαρχής έναν περιορισμό στην ηλικία των παιδιών που θα παρακολουθούσαν τις παρουσιάσεις. Τα παιδιά από δέκα χρονών και πάνω σε γενικές γραμμές δεν αρέσκονται καθόλου να κάθονται χαμηλά. Προτιμούν, -καλώς ή κακώς- τις καρέκλες.

Καρέκλες δεν υπήρχαν όχι μόνον για τα πιο μεγάλα παιδιά αλλά ούτε και για κάποιους ηλικιωμένους που τα συνόδευαν.

Θα προχωρήσω στην τεχνική υποστήριξη των παρουσιάσεων.

Προσωπικά. ειδικά για το "Παραμύθι της μουσικής" είχα ζητήσει να έχω έναν προτζέκτορα συνδεδεμένο με λαπ τοπ για την προβολή των εικόνων του βιβλίου, -πράγμα απαραίτητο για να δουν τα παιδιά τα όργανα, τα περισσότερα από τα οποία τούς είναι άγνωστα- και cd player για το ομώνυμο cd που συνοδεύει το παραμύθι, -πράγμα επίσης απαραίτητο για να ακούσουν τα παιδιά στην διάρκεια της αφήγησης όχι μόνο τα μουσικά όργανα αλλά και την μουσική που έχει γραφτεί γι' αυτό το βιβλίο. 

Αντ' αυτών και ενώ κανείς δεν μου είχε πει ότι δεν θα έχω ό,τι είχα ζητήσει, είχα μια τηλεόραση συνδεδεμένη με μια κονσόλα που βρισκόταν σ' ένα κουβούκλιο, και η οποία μπορούσε να παίξει ή το cd ή να προβάλλει τις εικόνες, πάντως όχι και τα δύο ταυτόχρονα. Αναγκάστηκα να κάνω 'έκπτωση' στο πρόγραμμά μου και να επιλέξω να παίξει η μουσική, προσπαθώντας να δείξω την κατάλληλη στιγμή, διακόπτοντας την ροή της αφήγησης-, τις εικόνες από το βιβλίο.

Η τηλεόραση είχε καμμένα ηχεία που παραμόρφωναν τον ήχο, η ένταση του ήχου δεν χαμήλωνε ούτε δυνάμωνε και ο βοηθός μου και χειριστής έπρεπε να μπαινοβγαίνει στο κουβούκλιο μιας

και έπρεπε να παρακολουθεί την πορεία της αφήγησης. Πουθενά δεν υπήρχε ένας τεχνικός υποστήριξης που θα επέλυνε τα προβλήματα. Το μικρόφωνο που χρησιμοποιούσα για να ακούγομαι ήταν κακής ποιότητας, αλλά τουλάχιστον εδώ δεν είχαμε παρεμβολές ανακοινώσεων στον χώρο της έκθεσης όπως συνέβη στην αντίστοιχη της  Αθήνας όπου διαλύονταν μία παρουσίαση καθώς ήταν εκκωφαντικές οι ανακοινώσεις.

Κατά την γνώμη μου είναι λάθος να χρεισιμοποιούμε τηλεοράσεις σε τέτοιες περίστασεις, γιατί τα παιδιά έχουν συνηθίσει -ευλόγως- να παρακολουθούν κινούμενη εικόνα σ' αυτές, πράγμα που όταν δεν συμβαίνει τα απογοητεύει και προκαλεί βαριεστημάρα.

Δεν υπήρχε ένα τραπέζι για τον συγγραφέα όταν ερχόταν η στιγμή να υπογράψει τα βιβλία του. Στην αρχή δεν υπήρχε ούτε καρέκλα, αλλά όταν την ζήτησα μου την έφεραν με ομολογουμένως μεγάλη προθυμία.

Δεν θα σας κουράσω άλλο. 

Νομίζω πως πρώτα το ΕΚΕΒΙ οφείλει να σέβεται τον συγγραφέα, το έργο του και τα παιδιά. Οι παρούσες συνθήκες δεν αφήνουν κανέναν υπαινιγμό σεβασμού σε τίποτα από τα τρία.

Δεν υπονοώ πως αυτό έγινε σκοπίμως. Λέω όμως ευθαρσώς πως σχεδιάστηκε πρόχειρα και πάντως από ανθρώπους που αγνοούν την φύση του παιδιού, του βιβλίου και των παρουσιάσεων.

Δεν θα σταθώ, αν και θα όφειλα, στο ότι ο συγγραφέας δεν αμοίβεται για αυτήν την δουλειά, πράγμα που επίσης είναι μεμπτό και αργά ή γρήγορα πρέπει να αλλάξει. Η παρουσίαση είναι μια άλλη εργασία, απαιτεί μια άλλη προετοιμασία και φέρει μια άλλη ευθύνη, και αυτά πρέπει να αμοίβονται.

Ελπίζω πως του χρόνου οι συνθήκες θα είναι αυτές που αρμόζουν στον κόσμο του βιβλίου και στο βιβλίο. Λυπούμαι που βρέθηκα στην δυσάρεστη θέση να γράψω ένα τέτοιο γράμμα, αλλά λυπήθηκα ακόμα περισσότερο όταν έκανα τις δύο παρουσιάσεις και υποβιβάστηκα, εγώ σε θέαμα και τα παιδιά σε αμήχανοι  θεατές που δεν τους βοηθούν οι συνθήκες να συγκεντρωθούν και να παρακολουθήσουν ένα παραμύθι, πολύ δε μάλλον να μαγευτούν απ' αυτό. Έχω κάνει τους τελευταίους δύο μήνες σχεδόν σαράντα παρουσιάσεις σε σχολεία, βιβλιοθήκες και βιβλιοπωλεία και έχω να πω πως πουθενά δεν συνάντησα χειρότερες συνθήκες.

Δεν αρκεί ένα βιβλίο να είναι καλό. Δεν αρκεί ένας συγγραφέας να είναι ταλαντούχος.  Ο χώρος στον οποίο γίνονται οι παρουσιάσεις των βιβλίων οφείλουν να είναι προσεχτικότερα μελετημένες, με κύριο γνώμονα την γνώση του σε ποιους απευθυνόμαστε και τι παρουσιάζουμε.

Αν και το  ΕΚΕΒΙ δεν μπορεί να επιδείξει ανάλογη ευαισθησία τότε από ποιον να την περιένουμε;

Θα περιμένω την απάντησή σας και είμαι στην διάθεσή σας για οποιαδήποτε ωφέλιμη και εποικοδομητική συζήτηση.

Με τιμή και ειλικρίνεια

Βασιλική Νευροκοπλή

ΥΓ. Το κείμενο αυτό θα κοινοποιηθεί, μαζί με την απάντησή σας που προσδωκώ το συντομότερο, στον εκδοτικο οργανισμό Λιβάνη, στο μπλογκ μου καθώς και στο Face book.