Ο αμήχανος άνθρωπος

Μετέωρη στάση. Εκκρεμής. Αναποφάσιστη.

Η αμηχανία είναι μία στάση ψυχής που δεσμεύει τον λόγο του προσώπου, την σωματική του έκφραση, την οποιαδήποτε αντίδραση μπροστά στο γεγονός, μη έχοντας τρόπο να ανταποκριθεί.

Τι γεννά την αμηχανία; Τι την αντίδραση;

Σε τι έγκειται η χαώδης απόσταση ανάμεσα στην μη-έκφραση και στην έκφραση;

Ποια φύση ανθρώπου ακινητοποιείται, αδυνατώντας να απαντήσει άμεσα στο συμβάν, και ποια όχι;

Είναι μόνο ζήτημα εύστροφου, ή αντιθέτως, αργόστροφου νου; Απειρίας ή εμπειρίας; Άγνοιας ή γνώσης; Ή μήπως αφορά την υφή της ψυχο-πνευματικής μας οντότητας;

Δεν γνωρίζω.

Μόνον υποψιάζομαι.

Όσο περισσότερο υποψιάζομαι τόσο αυξάνουν οι αμήχανες στιγμές μου,

ή μήπως, όσο αυξάνουν οι αμήχανες στιγμές μου τόσο υποψιάζομαι;

Όσο πιο βαθιά προχωρά κανείς στο βαθύ μυστήριο της ζωής, άρρονται ως άχρηστα τα παραδεδομένα εργαλεία μιας μιμητικής κοινωνικής αντίδρασης: λέξεις, εκφράσεις, συνήθεις διατυπώσεις, συμβουλές, χειρονομίες, το γέλιο και το κλάμα. Τη θέση όλων καταλαμβάνει η απορία.

Η αναπάντητη απορία μπροστά στο θαύμα της ζωής. Η απορία μπροστά στο ανερμήνευτα θαυμαστό των άπειρων στιγμών της.

Τον χώρο της γνωστής και οικείας συμπεριφοράς τώρα κατακλύζει μία λεπτή ακινησία ψυχής, μία αδρανής ισορροπία πνεύματος γεμάτη ενάργεια, μαζί με μία βουβή στάση σώματος. Η αμηχανία είναι μία γεμάτη παύση που αργά ή γρήγορα θα γεννήσει μουσική.

Ίσως να έχει τις ρίζες της σε κάποιο τραύμα παιδικό, που παραμένοντας ανοιχτό, διατηρεί τον άνθρωπο σε μια στάση αδυναμίας και μεγάλης εσωτερικής ευαισθησίας, που εκφράζεται ως αχώρητη -στον ίδιο τον εαυτό- τρυφερότητα μπροστά στο λυπηρό και ως έκπληξη –αχώρητη επίσης- μπροστά στο χαρμόσυνο.

Ενδέχεται όμως να μην υπάρχει μια τέτοια προϋπόθεση ή αν υπάρχει να μην οδηγεί ποτέ σε αμηχανία. Ίσως να είναι ζήτημα της διορατικής ματιάς, αυτής που καλείται ‘ποιητική’, και που έχει ως χαρακτηριστικό της την αναγνώριση του διττού προσώπου της ζωής, του διττού θανάτου, της κάθε στιγμής το αμφίρροπο πρόσωπο.

Μέσα στην δίνη αυτού του δυϊσμού ο άνθρωπος ταλαντεύεται με τρόπο τέτοιον που του διασφαλίζει την ισορροπία του σχοινοβάτη. Η αμηχανία, λοιπόν, είναι ένας τρόπος να ζεις. Είναι μια στάση ζωής, που αν δεν σε επέλεξε εξ ολοκλήρου, πάντως της απάντησες καταφατικά και προσπάθησες να την ακολουθήσεις. Μέσα της απαρνιέσαι την βία, -όχι μόνο ως έκφραση αρνητικών αλλά και ιδιαίτερα θετικών συμπεριφορών- κι έτσι αφοπλίζεις ολόκληρο πολιτισμικό οπλοστάσιο δράσεων και αντιδράσεων.

Γι’ αυτό, ο αμήχανος άνθρωπος, ως ένας άοπλος άνθρωπος, είναι ελαφρύτερος από τους άλλους. Μετέχει σε όλα, απέχοντας από όλα. Παντού καταδέχεται να πηγαίνει, αλλά δεν έχει τόπο να σταθεί. Όλοι τον αποζητούν, γιατί μόνο στο απαλό κενό του μπορούν να αποθέσουν το βάρος τους, και ο ίδιος βαθιά μοναχικός πορεύεται. Αναπαύεται μόνον στον άλλον αμήχανο. Ακόμα παραπάνω στον περισσότερο αμήχανο. Το είδος των αμήχανων ανθρώπων είναι εξαιρετικά σπάνιο. Είναι είδος εύθραυστο -ως ξεχωριστά ευαίσθητο. Όπως ακριβώς το μικρό παιδί, ο αμήχανος άνθρωπος, τρομάζει εύκολα, πληγώνεται με το παραμικρό, το βάζει στα πόδια αν τον πειθαναγκάσουν να διακόψει το παιχνίδι του, τα ξεχνάει όλα και ξαναρχίζει από την αρχή.

Την γλώσσα του δύσκολα την καταλαβαίνουν. Για τους περισσότερους είναι ακατανόητη. Τη στάση του την παρεξηγούν. Την διαρκή απορία του την παρερμηνεύουν. Μ’ αυτός εκεί. Μακραίνει τα μαλλιά του, να τυλίγει μέσα τους δάχτυλο περιστρεφόμενο την αμηχανία του χαμογελώντας.