Το 99% του Άρη Δαβαράκη

Οι αθώοι στις φυλακές έχουν βλέμμα διαυγές

Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Στα 22 του, γνώρισε τον Χατζιδάκι. Στα 24, δούλευε στο Γ' Πρόγραμμα ως παραγωγός. Στα 25 του, ήταν στιχουργός και είχε ήδη στο ενεργητικό του την «Μπαλάντα των Αισθήσεων και των Παραισθήσεων», την «Πορνογραφία» ή την «Μπλανς Επιφανί», με τη μουσική του Χατζιδάκι. Λίγο αργότερα, αρθρογραφούσε στον «Ταχυδρόμο» και ήταν ο πρώτος face-controler στην πόρτα αθηναϊκού κλαμπ, του περίφημου «Εργοστασίου». «Μετά, την πάτησα κι εγώ. Εχω φάει πόρτα μέχρι και σε ένα κλαμπ της Καβάλας», λέει σήμερα γελώντας ο 55χρονος πια Αρης Δαβαράκης.

Τα επόμενα χρόνια συνέχισε να αρθρογραφεί σποραδικά και να δίνει στίχους σταθερά, συνυπογράφοντας μερικές μεγάλες επιτυχίες του Νικολόπουλου, της Ρεμπούτσικα (με διασημότερη την «Αλεξάνδρεια»), του Καλαντζόπουλου.

«Η ζωή, με όλα τα τρελά και παλαβά της, είναι κουκλάρα», λέει ο Αρης Δαβαράκης

Αλλά δεν ήταν όλα ωραία στη ζωή του. Πέρασε περιπέτειες, μια σοβαρή με την υγεία του, μια παράλογη με τη Δικαιοσύνη, που από μια παρεξήγηση τον οδήγησε 6 μήνες στις φυλακές του Κορυδαλλού, συγκρατούμενο τριών ακόμη ανθρώπων στα 15 τετραγωνικά του κελιού 58.

Στο κελί 58 διαδραματίζεται και το πρώτο του θεατρικό έργο, το «99%», που κάνει πρεμιέρα την Παρασκευή στο «Χυτήριο» και έχει ήρωες 4 συγκρατούμενους, οι οποίοι μια Κυριακή βράδυ περιμένουν το πρωινό της αποφυλάκισής τους. Το έργο γράφτηκε με προτροπή και ουσιαστική συμμετοχή της Ρουμπίνης Βασιλακοπούλου και του Νίκου Σούλη - γνωστός από τη σκηνοθεσία πολλών βίντεο-κλιπ, δοκιμάζεται κι αυτός για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνοθεσία, στη σκηνογραφία και στους φωτισμούς.

Ας καλωσορίσουμε τον Τάκη Μόσχο (δεύτερο από δεξιά), που επέστρεψε έπειτα από χρόνια, για τον ρόλο τού «Δημήτρη». Η Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου ερμηνεύει μια τρανσέξουαλ και το καστ συμπληρώνουν ο Γιώργος Τριανταφυλλίδης (αριστερά) και ο Περικλής Ασημακόπουλος

Το «99%» έχει μία ακόμη έκπληξη: την επιστροφή στη σκηνή τού Τάκη Μόσχου. Το καστ συμπληρώνουν η Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου (στον ρόλο μιας τρανσέξουαλ), ο Περικλής Ασημακόπουλος και ο Γιώργος Τριανταφυλλίδης. Τα τραγούδια της παράστασης, ως «εσωτερικοί μονόλογοι των ηρώων», είναι σε στίχους του Δαβαράκη και μουσική του παλιού του φίλου (και συγκατηγορούμενου) Τάσου Μελετόπουλου.

Το «99%» ήταν για τον Δαβαράκη μια δημιουργική πρόκληση για την πλήρη επιστροφή σε μια υγιή καθημερινότητα, που περιλαμβάνει ακόμα την αρθρογραφία του (στο «Αρθρο»), τις εκπομπές του (στον «9,84»), το μπλογκ του («Πρόσωπα», το λέει, όπως το παλιό του περιοδικό). Περιλαμβάνει όμως και μια διαφορετική άποψη της ζωής, που ξέρει πια να χαίρεται με έναν εσπρέσο, με μια βόλτα, μ' ένα χαμόγελο, με την ύπαρξη του πλυντηρίου ρούχων και βέβαια με τις πρόβες, που «ήδη φώτισαν πράγματα που δεν είχα καν υποψιαστεί ότι υπήρχαν στο κείμενό μου...».

- Δηλαδή, έχει διαφορά ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύει ένας τραγουδιστής τον στίχο σας από τον τρόπο που ερμηνεύει ένας ηθοποιός το κείμενό σας;

«Μεγάλη. Ο τραγουδιστής κάνει έναν μονόλογο. Το θέατρο είναι ομαδικό και διαδραστικό παιχνίδι. Εκεί, όλα, οι ατάκες, οι παύσεις, οι μουσικές, οι γέφυρες, ένα κλικ, ένα χτύπημα του χεριού, δημιουργούν ένταση και ατμόσφαιρα».

- Για τη συγκεκριμένη ατμόσφαιρα, πώς δούλεψε ο Νίκος Σούλης; Στα βίντεο-κλιπ τουλάχιστον έχει high-tech σκηνοθετική ματιά.

«Κι όμως, έχει κάνει ακριβώς το αντίθετο. Δεν υπάρχει τίποτε τεχνολογικό. Ολα είναι εντελώς ανθρώπινα, κλασικά και συναισθηματικά».

- Και ο ρόλος τής τρανσέξουαλ, που την ερμηνεύει η Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου;

«Ο "Σπύρος", ο μόνος αθώος από τους φυλακισμένους, είναι ένα πολύ ιδιαίτερο πλάσμα. Δεν είναι μονοσήμαντος. Η ζωή του δεν είναι μόνο το πεζοδρόμιο. Αγαπάει τη λογοτεχνία και τη μουσική και ονειρεύεται να γίνει συγγραφέας. Είναι ένας διανοούμενος, όπως ήταν ο Ταχτσής, κι όχι όπως είναι ένας σοβαροφανής, που θέλει με τα ρούχα και τη στάση του σώματός του να υπογραμμίσει ότι είναι καθηγητής πανεπιστημίου».

- «Σπύρους» έχετε συναντήσει στη ζωή σας;

«Οχι μόνον έναν. Υπήρξε ένας "Σπύρος" σε κάθε δεκαετία της ώριμης ζωής μου. Ο ρόλος έχει βέβαια στοιχεία κι από την εμπειρία μου στη φυλακή».

- Κι ολόκληρο το έργο;

«Ναι, αν και το θέμα αφορά κυρίως τις ανθρώπινες σχέσεις. Οταν κλείσει η μεταλλική πόρτα και δεν έχεις τρόπο διαφυγής, αρχίζεις και συνειδητοποιείς σιγά-σιγά ότι είναι απαραίτητο να επικοινωνήσεις με τον άλλον. Πρέπει να βρεις τον τρόπο, να ρίξεις μια γέφυρα και να συνεννοηθείς. Είναι σαν το crash-test ενός μαθήματος που αφορά και την καθημερινότητά μας. Αλλά εκεί μέσα δεν μπορείς παρά να το εφαρμόσεις».

- Τελείωσε η περιπέτειά σας;

«Εκκρεμεί το Εφετείο, τον Μάιο. Ηδη αθωωθήκαμε σε μια πρόσφατη δίκη. Φάνηκε ότι οι δικαστές κατάλαβαν πως δεν είμαστε ελέφαντες. Πέρασε η κακή συγκυρία και, για να επανέλθουμε στο πνεύμα της συζήτησής μας, ίσως για κάποιον λόγο έπρεπε να τα ζήσω όλα αυτά. Αλλά δεν θα 'θελα να μιλήσουμε για νομικά ζητήματα».

- Ηταν όμως μια πτώση;

«Στο Αγιον Ορος, όπου πάω συχνά, λένε ότι σημασία δεν έχει να πέφτεις, αλλά να σηκώνεσαι. Η φυλακή δεν ήταν, όμως, πτώση, γιατί δεν ήταν κάτι που δημιούργησα ή προκάλεσα εγώ. Αντίθετα, ένας αθώος στη φυλακή έχει καταπληκτικά διαυγές βλέμμα».

- Η ενδοσκόπηση που κάνατε εκεί, είχε σχέση με την ενδοσκόπηση στο Αγιον Ορος;

«Καμία. Ο εγκλεισμός είναι βάναυση διαδικασία. Δεν υπάρχει τίποτε σκληρότερο - εκτός ίσως από το να είσαι βαριά άρρωστος και να πονάς. Σε τρελαίνει η στέρηση της ελευθερίας. Σκεφτόμουν: "Αποκλείεται να είμαι εγώ σε έναν τόσο μικρό χώρο, με τη λεκάνη μέσα, το τραπέζι, την καφετιέρα, τα ξυριστικά, τα ρούχα, τα κρεβάτια και τις τηλεοράσεις 3 ακόμη ανθρώπων". Είχαμε ένα τόσο δα παραθυράκι με κάγκελα κι από πίσω άλλα κάγκελα, και βαθιά-βαθιά μπορεί να έπιανε το μάτι σου και 1-2 αστεράκια. Καθόμουν εκεί και σκεφτόμουν ότι παραπέρα είναι η πλατεία του Κορυδαλλού, όπου μπορείς να πιεις έναν εσπρέσο και να παραγγείλεις μια σοκολατίνα ή ένα τοστ. Θεωρούσα μυθικό ό,τι ήταν μέχρι τότε δεδομένο».

- Περάσατε λοιπόν στιγμές «τρέλας»;

«Για να μην κάνω τον Κλιντ Ιστγουντ, υπήρξαν στιγμές που έσπασα και έκλαψα. Δεν κράτησαν πολύ. Οι άνθρωποι είμαστε πολύ δυνατά ζώα. Τελικά, ανασυγκροτείσαι -οι καθημερινές διαδικασίες σε κρατούν σε εγρήγορση-, τηλεφωνείς στους φίλους σου. Καθόμουν ακόμα και δύο ώρες στην ουρά για να τηλεφωνήσω, να ακούσω μια φωνή απ' έξω να μου λέει "είμαι στην Υδρα ή στο σπίτι ή στη δουλειά". Κι έτσι, έφτιαχνα μια εικόνα και χαιρόμουν. "Κάποτε", έλεγα, "όλο αυτό θα τελειώσει και θα ξαναβρώ τους φίλους μου"».

- Και ήρθε η αποφυλάκισή σας. Μια τέτοια στιγμή, λίγες ώρες πριν από την αποφυλάκιση των 4 συγκρατουμένων, διαδραματίζεται και το έργο σας...

«Θεατρική αδεία, βέβαια, διότι τυπικά δεν μπορεί να συμβεί αυτό. Πάντως, ναι, ξημερώνει η ημέρα που 4 άνθρωποι, οι οποίοι έζησαν κάποια χρόνια μαζί σε ένα κελί, επιστρέφουν στις ζωές τους. Αλλοι δεν έχουν ζωές, άλλοι έχουν κι άλλοι θέλουν να τις αλλάξουν. Και εν τω μεταξύ έχουν αποκτήσει άλλα όνειρα. Γιατί, όλες εκείνες τις ατέλειωτες ώρες στη φυλακή, σκέφτεσαι και τα τρισεκατομμύρια ενδεχόμενα της ελευθερίας. Λες, π.χ., "αν ήμουν ελεύθερος, με τα τελευταία μου λεφτά θα πήγαινα στην Κούβα και θα καθόμουν να κοιτάζω τη θάλασσα"».

- Κι αυτό το 99% του τίτλου τι είναι;

«Είναι τα πάντα. Η πηγή κάθε αγαθού, το σύμπαν, εκεί απ' όπου προερχόμαστε κι όπου θα πάμε και απ' το μέρος όπου εκπορεύονται όλα τα καλά. Από το 99% έρχονται ένα χαμόγελο, ένα χάδι στο κεφαλάκι ενός παιδιού, αν κοιτάξεις κάποιον και χτυπήσει η καρδιά σου, αν κάνεις καλά έρωτα, αν σου 'ρθει μια καλή ιδέα ή μια καλή δουλειά, αν κολυμπάς κι αισθάνεσαι χαρούμενος. Το 1% είναι το υπόλοιπο, όλο αυτό το αποπνικτικά στενό που ζούμε. Κι όμως, πολλοί προτιμούν το 1% ενός τρισεκατομμυρίου σε cash κι αφήνουν το 99% για διάφορους ανόητους, που νομίζουν ότι υπάρχουν όσα λέω εγώ».

-Η καθημερινότητά σας συνδέεται με το 99%;

«Είναι ένας εσωτερικός αγώνας με πολλές πτώσεις, αλλά και γρήγορες ανακάμψεις. Δεν αφήνω τον εαυτό μου να γκρινιάζει, να μαυρίζει, να αποσύρεται, να ντρέπεται, να φοβάται και να θυμώνει. Οταν τον βλέπω έτσι τού λέω, "άι γαμήσου. Πάμε στο Λυκαβηττό να πιούμε ένα διπλό εσπρέσο". Κατεβαίνω μετά κανονικός άνθρωπος. Αυτές οι μικρές καθημερινές προκλήσεις της ζωής είναι η χαρά μου. Ακόμα και το να βάλω πλυντήριο ρούχων...».

-Οταν πρωτοσυναντήσατε τον Χατζιδάκι το 1977, σας αποκάλεσε «αστέρι του Εσπερινού». Τότε είχατε αναρωτηθεί γιατί δεν σας είπε «αστέρι της Αυγής»...

«Ημουν ψώνιο, όπως όλα τα νέα παιδιά που έχουν το ναρκισσισμό των 20 τους χρόνων. Θεώρησα ότι ο Εσπερινός είναι μελαγχολικός και σκοτεινός».

-Και εκ των υστέρων;

«Δεν ξέρω πώς του βγήκε τότε του Μάνου και το είπε, αλλά ο Εσπερινός έχει παίξει τεράστιο ρόλο στο χαρακτήρα μου και τη ζωή μου. Ξέρετε, χρόνια τώρα κάνω κάθε απόγευμα τον Εσπερινό μου. Εννοώ την Ακολουθία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Την έχω μάθει απ' έξω και βρέξει - χιονίσει τη λέω όπου κι αν βρίσκομαι. Στη φυλακή έκανα τον Εσπερινό μου στον προαυλισμό. Πήγαινα γύρω γύρω και, όπως έμπαινε ο Μάρτης, σταματούσα μπροστά σε 2-3 δεντράκια ελπίζοντας να δω να σκάει στα φυλλώματά τους η άνοιξη. Και μια μέρα ήρθε στο κελί ένας φίλος και μου λέει "Ρε Αρη, όλοι λένε ότι παραμιλάς ή μιλάς στα δέντρα"».

-Θα ξαναγράφατε τώρα εκείνο τον στίχο από τον «Πωλητή Ιδανικών Στιγμών»: «Μονάχος χτίζω φυλακές, μονάχος δραπετεύω»;

«Οχι βέβαια. Γιατί τώρα έζησα την εμπειρία να μπω σε μια φυλακή που δεν την έχτισα μόνος μου και από όπου δεν μπόρεσα να δραπετεύσω».

-Πάντως τώρα είστε ξανά μπροστά σε καινούργια, δημιουργικά πράγματα.

«Γι' αυτό λέω ότι η ζωή, με όλα τα τρελά και παλαβά της, είναι κουκλάρα».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 11/01/2008

Κ Α Λ Η Ε Π Ι Τ Υ Χ Ι Α!!!!!!!!!!!!