Τρεις μέρες στο Παρίσι. Γ΄ μέρος: Η Κυριακή..

Χτυπώντας την πιστωτική σου κάρτα στο μηχάνημα που έχει κάθε πιάτσα ποδηλάτων μπορείς να έχεις κι εσύ ένα από τα δημοτικά ποδήλατα με ένα ευρώ την ώρα και το πρώτο μισάωρο δωρεάν. Για τους μόνιμους κατοίκους υπάρχουν μηνιαίες και ετήσιες συνδρομές πολύ συμφέρουσες. Με τα χιλιάδες ποδήλατα που διέθεσε ο Δήμος ύστερα από πολλή προσεκτική και πολύμηνη μελέτη του οδικού δικτύου, κατάφερε να μειώσει στο μισό τα αυτοκίνητα στο κέντρο του Παρισιού. Το μέτρο το αγκάλιασαν τόσο θερμά οι Γάλλοι που τώρα θα φτιάξουν κι άλλες πιάτσες, θα προσθέσουν κι άλλα ποδήλατα, γιατί... δεν τους φτάνουν! Αυτό το μέτρο, δεν ανακούφισε απλώς την πόλη από το έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα και τα καυσαέρια. Έδωσε μια ολότελα διαφορετική ποιότητα ζωής στους ανθρώπους, ποιότητα κίνησης και αναπνοής. Άλλη βίωση του χρόνου που σου επιτρέπει να αισθάνεσαι το σώμα σου, να κοιτάς γύρω σου, να σταματάς και να ξεκινάς αναλόγως τη στιγμή που έχεις να αδράξεις. Να αναπνέεις τον καιρό και να σε χαίρεται. Γιατί όπως λέει κι ο φίλος μου, ο ζωγράφος, δεν διαλέγουμε τον συντομότερο δρόμο, διαλέγουμε τον ωραιότερο!

Η Κυριακή θα ξεκινήσει πάνω στο ποδήλατο από το 5^ο διαμέρισμα και το Καρτιέ Λατέν προς το 16^ο ένα από τα πλουσιότερα και αριστοκρατικότερα του Παρισιούό, όπου βρίσκεται ο Ορθόδοξος ναός του αγίου Στεφάνου.

Σταυροειδής με τρούλο και μεγάλος, ευρύχωρος ναός, κατάμεστος από ευλαβείς πιστούς. Ο διάκονος είναι στον άμβωνα και διαβάζει το Ευαγγέλιο στα Γαλλικά. Το άκουσμα είναι ολότελα παράδοξο στ’ αφτιά. Πιθανότατα προηγήθηκε η ελληνική του ανάγνωση, γιατί οι περισσότερες ευχές που ακολουθούν είναι στην γλώσσα μας. Μα συμβαίνουν κι άλλα παράδοξα. Μπροστά στην Ωραία Πύλη έχουν βγάλει ένα ορθογώνιο τραπέζι και οι τρεις ιερείς εκεί λειτουργούν και όχι μέσα στο Ιερό. Η ακολουθία είναι παράξενη κι αυτή, ευχές αναλυτικές, λόγια που δεν τα γνωρίζω και τα ακούω για πρώτη φορά. Πρέπει να τελειώσει η ακολουθία για να συνειδητοποιήσω πως αυτή δεν είναι η λειτουργία του Ιωάννη του Χρισοστόμου που συνήθως ακούμε, αλλά του Ιακώβου του Αδελφοθέου που ψάλλεται μια φορά τον χρόνο στην γιορτή του. Αν και η γιορτή του αγίου είναι τις προσεχείς ημέρες, διάλεξαν να την τελέσουν την Κυριακή αυτή. Είναι μεγάλη ακολουθία και καταλαβαίνεις πως είναι πολύ καρδιακή, αν και λίγο πιο αρχάρια ίσως ως προς την ποιητική της αφαίρεση, αυτήν που έχουμε συνηθίσει. Αυτά βέβαια είναι αυθαίρετες απόψεις δικές μου και ουδόλως εμπεριστατωμένες. Ας μην ληφθούν σοβαρά υπόψη.

Ο κόσμος είναι ποικίλος, από πολύ σικ μέχρι φτωχόκοσμος, αλλά ο αέρας αποπνέει μια ενοριακή ενότητα κι αυτό δεν εξηγείται, μόνο το αισθάνεσαι. Ένα μικρό αγόρι γύρω στα πέντε δίπλα μου φοράει στο πρόσωπο μάσκα, απ’ αυτές που φορούν οι χειρουργοί. Την ξέρω καλά αυτήν την μάσκα. Την φορούσε κι ο Κωστής μετά τις χημειοθεραπείες και ντρεπόταν πάρα πολύ όταν έβγαινε μ’ αυτήν έξω. Δεν ήθελε να τον κοιτά κανείς. Ο μικρός πλησιάζει στο Δισκοπότηρο. Είναι η μόνη στιγμή που θα βγάλει για λίγο την μάσκα. Να μεταλάβει το Σώμα και Αίμα του Ιατρού των ψυχών και των σωμάτων. Θα την ξαναβάλει αμέσως μετά. Κανένα ξένο μικρόβιο δεν θα τη διαπεράσει. Η μανούλα του ακολουθεί πίσω του σιωπηλά. Η πιάτσα των ποδηλάτων είναι κοντά στο ναό και τώρα πάλι στο δρόμο!

Η Παναγία των Παρισίων, η Notre Dam, υψώνεται μεγαλεπήβολα κι εγώ δεν έχω μυαλό να τη βγάλω μια φωτογραφία. Ο δρόμος που περνά από μπροστά της οδηγεί σε μια ακριβή περιοχή με πλωτά σπίτια κι ένα σύγχρονο πάρκο με γλυπτά που συγκεντρώνονται ερασιτέχνες ζωγράφοι. Institute France, Μουσείο Ντορσέιγ, Ποντ Νεφ, Ποντ Νταλμά, Λούβρο, Πλατεία Δημοκρατίας.
Από την Rue de Rivoli θα κατευθυνθούμε στο Πομπιντού. Το πολιτιστικό αυτό κέντρο που μοιάζει με εργοστάσιο του στυλ χάι-τεκ και αποτελεί σύμβολο της δημοκρατίας της κουλτούρας. Καταμεσής του κέντρου της πόλης στην Δεξιά Όχθη.
Εγώ όμως δεν ξεκίνησα γι αυτό, αν και θα ήθελα να δω τουλάχιστον την εξαιρετική συλλογή από Ματίς που διαθέτει. Προέχει ο ρουμάνος γλύπτης, ο Κωνσταντίν Μπρανκούζι που άφησε την χώρα του κι έφτασε με τα πόδια στο Παρίσι για να δουλέψει εκεί. Καθέτως προς το Πομπιντού, εκεί στην πλατεία όπου οι άνθρωποι λιάζονται ξαπλωμένοι στο πλακόστρωτο, έχουν στήσει με προκάτ, -τιμώντας τον ξεχωριστά-, το εργαστήριό του όπως ήταν ακριβώς και η είσοδος στο κοινό είναι ελεύθερη. Μπαίνω και είμαι μόνη, -το καλύτερό μου!

Όλα του τα εφγαλεία, οι κατασκευές, τα γλυπτά του, το κρεβάτι του, η σκάλα του, οι τροχαλίες του, ο φούρνος που έψηνε… όλα όλα εκεί ολοζώντανα…

Πάλι πάνω στο ποδήλατο με κατεύθυνση την περιοχή Μαρέ για το μουσείο Πικάσο. Είναι ο δεύτερος που θέλω οπωσδήποτε να δω ξανά από κοντά. Η πρώτη μας συνάντηση ήταν κάποια χρόνια πριν στο Irene Sofia της Μαδρίτης, μπροστά στην Γκουέρνικα. Δώσαμε τότε υπόσχεση πως αργά ή γρήγορα θα ξανανταμώσουμε.

Τα τελευταία 15 χρόνια η περιοχή έχει ολότελα μεταμορφωθεί. Ήταν εντελώς παρηκμασμένη και τώρα έχουν αναστηλώσει πολλά από τα ιστορικά της κτίρια σαν κι αυτό που έγινε μουσείο Πικάσο. Τώρα φιλοξενεί αποκλειστικά μια περιοδική έκθεση με μελέτες του για τον κυβισμό και κάποια από τα πρώτα κυβιστικά του έργα. Αυτό θα πει μουσείο ζωντανό. Δεν διστάζει να κατεβάσει όλους του πίνακες για να ανεβάσει μια περιοδική έκθεση που θα φωτίσει αλλιώς την δουλειά του καλλιτέχνη.

Αυτού του μοναδικού, του τρομερού ανθρώπου που άλλαξε το ρου της ιστορίας της τέχνης. Γιατί κατάλαβε, συνέλαβε και φανέρωσε πως το έργο δεν έχει μία όψη και μάλιστα αυτήν που αντιγράφει την πραγματική. Είναι τρισδιάστατο και φέρει και εσωτερικές όψεις μέσα του που οφείλουμε να φανερώσουμε. Βήμα βήμα προς τον κυβισμό και όταν πια τον σχηματίζει φαίνεται να μην τον ενδιαφέρει πια. Προχωράει παρακάτω. Τα γλυπτά του είναι για μένα μια άλλη αποκάλυψη. Πρώτη μου φορά τα βλέπω και δυσκολεύομαι να τα αποχωριστώ.

Στο αίθριο του μουσείου το καφεδάκι θα βοηθήσει να καταλαγιάσουν τα αισθήματα, τα συναισθήματα, οι εντυπώσεις και όλες οι συγκινήσεις. Είναι εκεί και η κατσίκα του Πικάσο που εκτίθεται άφοβα σε όλους τους καιρούς. Δεν μασάει τίποτα!

Λίγο πιο πέρα ένα άλλο ιστορικό κτίριο με τα Εθνικά Αρχεία του Κράτους που γεμίζουν ράφια 350 χιλιομέτρων, εκφράζοντας με τον καλύτερο τρόπο την γαλλική γραφειοκρατία.

Οι μικροί δρόμοι γεμάτοι κουκλίστικες μικρές μπουτίκ που εντυπωσιάζουν, όχι μόνο για την εκλεκτή ποιότητα των ρούχων τους, αλλά και για την σπάνιας φινέτσας αισθητική των βιτρινών τους και του εσωτερικού τους διάκοσμου. Πρώτη φορά μπαίνω σε μαγαζιά, όχι για να δω ρούχα, αλλά για να θαυμάσω το πώς τα έχουν βαλμένα μαζί με τα αξεσουάρ τους.

Στο τέρμα του δρόμου η Plas de Vosges. Τρώω το ωραιότερο εκλαίρ της ζωής μου! Τόσο ωραίο που θα ξαναπάω την επόμενη μέρα εκει αποκλειστικά γι’ αυτό! Στην πλατεία αυτή επέλεξαν να κατοικήσουν σε μέγαρα και έξοχα διαμερίσματα, Πριγκίπισσες, δούκισσες, επίσημες ερωμένες, ο Ρισελιέ, ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο Γκωτιέ και πρόσφατα ο Φράνσις Μπέικον και ο γνωστός αρχιτέκτονας του Πομπιντού Ρίτσαρντ Ρότζερς. Τριάντα έξι σπίτια με προσόψεις από κόκκινο τούβλο και πέτρα, αψιδωτά ισόγεια και κεκλυμένες στέγες που έχουν στο κέντρο τους ένα πάρκο με συντριβάνι και πλατάνια σε απόλυτη γεωμετρική παράταξη, χαρακτηριστικό της γαλλικής αρχιτεκτονικής των κήπων. Και αυτό το πάρκο οφείλεται στην σπουδαία γυναίκα, την Αικατερίνη των Μεδίκων. Στην θέση του πάρκου υπήρχε ένα παλάτι που αυτή το γκρέμισε γιατί σ’ αυτό δολοφόνησαν τον άντρα της τον Ερρίκο τον Β΄.

Προχωρούμε προς την Όπερα του Λαού, στη Βαστίλη. Την Όπερα που άφησε πίσω του ο Μιτεράν, σε σχεδιασμό του Καρλος Οτ, το 1990.

Πίσω από την Όπερα υπάρχει ένα παραμυθένιο μονοπάτι, άγνωστο σε πολλούς τουρίστες. Είναι ο ‘πράσινος χείμαρρος’. Παλιά ήταν οι γραμμές του τρένου που γρήγορα έμειναν αχρησιμοποίητες αφήνοντας στην θέση τους έναν σκουπιδότοπο. Αυτός ο σκουπιδότοπος έχει μεταμορφωθεί σ’ ένα έξοχο μονοπάτι δάσους για ενάμισι χιλιόμετρο και ύψος 8μ. από τον δρόμο, όπου μπορείς να κάνεις την βόλτα σου μέσα σε μεγάλη ποικιλία φυτών, από τριανταφυλλιές μέχρι μπαμπού και φτέρες. Κάτω από αυτό το μονοπάτι οι παλιές και παρατημένες αποθήκες του παλιού σταθμού έχουν μετατραπεί σε εξέχουσες πειραματικές γκαλερί με μεγάλες βιτρίνες και αψίδες. Αυτή, η πριν 15 χρόνια, καθαρά εργατική περιοχή γεμάτη εργαστήρια τεχνητών, έχει γεμίσει ζωγράφους που αναζητούσαν μεγάλους χώρους και μετέτρεψαν τους βιομηχανικούς χώρους σε στούντιο και ευρύχωρα σπίτια. Αυτούς ακολούθησαν οι γκαλερί.

Η Κυριακή θα κλείσει γευστικά με Γαλλική κουζίνα σ’ ένα εστιατόριο κοντά στο Χρηματιστήριο. Τα γαλλικά εστιατόρια διαφέρουν από τις γνωστές μπρανσερί ως προς το ότι εκεί τρως διθέτοντας περισσότερο χρόνο. Το περιβάλλον είναι ανεπιτήδευτα αρχοντικό με μια απλότητα αριστοκρατική. Τραπέζια ροτόντες και τα ανάλογα σκεύη για κάθε έδεσμα. Διαλέγω πάντα κάτι που δεν έχω ξαναφάει, ακούγοντας προσεκτικά τις λέξεις. Αν οι λέξεις διεγείρουν την φαντασία μου, τότε σίγουρα θα μου αρέσει και το φαγητό. Έτσι, διαλέγω σαλιγκάρια με πέστο και σκόρδο για πρώτο πιάτο που σερβίρονται σε μεταλλικό πιάτο με αντίστοιχες θήκες και ειδικό εξάρτημα με τα οποία τα πιάνεις με το αριστρό σου χέρι για να σταθεροποιηθούν. Το δεύτερο πιάτο είναι φιλετάκια κοτόπουλου με μανιτάρια, πιο γνωστή γεύση στον ουρανίσκο, αλλά κι αυτή εκλεκτά ιδιόμορφη και λεπτή. Το γλυκό, κάτι σαν μιλφέιγ με αγριοκέρασα. Το ωραίο Γαλλικό κρασί που διαλέγει ο Γιάννης είναι το σωστό και το γεύμα αποτελεί μια άξια καληνύχτα στην ωραιότητα.

Το φιλί θα το πάρει μετά την καληνύχτα, σε μια Μπρανσερί πίνοντας Αρμανιάκ και καπνίζοντας ανάλογα πουράκια.

Κάποτε η Ιθάκη ενδέχεται να σου δώσει και την ίδια την Ιθάκη! Και να είναι επιτέλους Ένα: Ταξίδι και Ιθάκη, μαζί!

Η μουσική είναι του Smith Hopkinson, του εξαιρετικού σολίστα στο αναγεννησιακό λαούτο που θα έχουμε την τιμή να απολαύσουμε στις 15 και 16 του Νοέμβρη στο Ϊδρυμα Θεοχαράκη.