... για να μη μας φαν τα μυρμήγκια....

Αν γυρίσω πίσω στα παιδικά μου χρόνια να θυμηθώ τη μητέρα μου, οι πρώτες εικόνες που μου έρχονται στο νου είναι να μαγειρεύει, να πλένει, να σιδερώνει από το πρωί μέχρι το βράδυ. Πέντε παιδιά δεν μεγαλώνουν έτσι εύκολα. Απαιτούν μεγάλη φροντίδα και μέριμνα. Καμιά από όλες αυτές τις δουλειές τότε δε φάνταζε στα παιδικά μου μάτια παράξενη. Τα έβρισκα όλα αυτά πολύ φυσιολογικά, δίχως να είμαι σε θέση βέβαια να αντιληφθώ και τον κόπο τους. Υπήρχε όμως μία δουλειά που μου προκαλούσε πάντα μεγάλη απορία. Ίσως να φαίνεται παράξενο, αλλά ήταν το σκούπισμα. Θυμάμαι τη μητέρα μου να σκουπίζει κάθε μέρα τουλάχιστον δύο φορές, μία μετά το μεσημεριανό μας φαγητό και μία μετά το βραδινό. Θυμάμαι πως κάποτε τη ρώτησα αν είναι ανάγκη να το κάνει κάθε, μα κάθε, φορά. "Μα πώς, θα βρωμισουμε αν δε σκουπίσω, θα μας φαν τα μυρμήγκια...". Καλά είναι δυνατόν μια σταλιά πλάσματα σαν τα μυρμήγκια να φάνε ολόκληρους ανθρώπους, είπα εγώ με το νου μου, μα δεν επέμεινα περισσότερο.

Η ζωή εκείνη των παιδκών μου χρόνων είχε μια καονικότητα που μας έκανε να αισθανόμαστε ασφαλείς. Μια κανονικότητα, δηλαδή έναν ρυθμό επαναλαμβανόμενο, που δίχως εμείς να το συνειδητοποιούμε, δημιουργούσε ένα σταθερό έδαφος πάνω στο οποίο μεγαλώναμε. Κάθε μέρα υπήρχε φαγητό, κάθε μέρα πλυμμένα και σιδερωμένα ρούχα, κάθε μέρα διάβασμα για το σχολείο. Οι ίδιες ερωτήσεις μετά το σχόλασμα, οι ίδιες παραινέσεις, -κάποτε βαρετές-, οι ίδιες απαραβίαστες ώρες ύπνου και γεύματος. Και η μαμά πάντα εκεί. Πάντα στο σπίτι να μας περιμένει, να μας υποδέχεται, να μας φροντίζει, να μας μαλώνει. Εκεί. Ένα με τα ντουβάρια του σπιτιού και ο ακρογωνιαίος του λίθος. Μια τόσο σταθερά ακλόνητη παρουσία μέσα στον επαναλαμβανόμενο ρυθμό της, που συχνά δεν την προσέχαμε. Την προσπερνούσαμε, την αγνοούσαμε, την παρακάμπταμε, την ξεχνούσαμε.

Μετά από τόσα χρόνια φτάνω τώρα να αντιληφτώ το τεράστιο βάρος της ύπαρξής της, τη γενναιότητα και την αγάπη της, την υπομονή της και ίσως περισσότερο απ' όλα αυτά, αυτή της τη σταθερότητα. Την απόλυτη υποταγή της στον καθημερινό ρυθμό της βιοπάλης και της ανατροφής των παιδιών της. Σήμερα, περισσότερο απ' όλα, μου προκαλεί μεγάλο σεβασμό αυτή η υποταγή στον ρυθμό της ζωής της οικογένειας.

Σκέφτομαι πως περισσότερο απ' ό, τι κάνουμε, όσο ουσιαστικό ή και επουσιώδες κι αν είναι αυτό, ο ρυθμός με τον οποίο το εξασκούμε έχει καίρια σημασία για την εξέλιξή του και την εξέλιξή μας. Σκέφτομαι πως ο ρυθμός συνέχει τα σύμπαντα. Είναι ο παλμός που νοηματοδοτεί τα πάντα. Το ακατάπαυστο καρδιοχτύπι που μεταφράζεται σε ζωή. Αλλά και αυτό που δίνει νόημα στις αρρυθμίες, στις παύσεις, αλλά και στο οριστικό τέλος του.

Είχε, λοιπόν, απόλυτο δίκιο η κυρά Φωτεινή:

είναι απολύτως απαραίτητο το καθημερινό σκούπισμα μετά το φαγητό... για να μη μας φαν τα μυρμήγκια...