Αλέξανδρος Κοσματόπουλος - Τώρα και πάντοτε

X

"Όταν μιλώ για τον Ισαάκ τον Σύρο είναι σαν να μιλώ για ένα πρόσωπο οικείο. Στον αββά Ισαάκ βρήκα απαντήσεις στο βαθύτερο αίσθημα που έχω για τη ζωή. Όλη η εκφραστική μου προσπάθεια είναι να εκφράσω το όραμα που με συνέχει εσωτερικά. Το όραμα δεν είναι μια σύλληψη του μυαλού που υπαγορεύεται από εξωτερικά δεδομένα, αλλά μια κατάσταση εσωτερική, που μπορεί να σαρκωθεί διά του λόγου. Σκοπός μας, κατά τον άγιο Ισαάκ, είναι από την ίδια την άσκησή μας να γεννηθεί η γνώση, αφήνοντας πίσω ό,τι είναι περιττό για το ταξίδι μας και έχοντας το νου μας μόνο στο ταξίδι. Ένα ταξίδι που προϋπόθεσή του είναι η καθήλωση, και που η οδυνηρή καθήλωση μετατρέπεται σε θαυμαστή πορεία. Είναι η εν ακινησία κίνηση της ψυχής μέσα στο παρόν που σε εισάγει στο θαυμαστό. Όλοι είμαστε εν οδώ, και στο χέρι του καθενός είναι να συμμετάσχει σ' αυτό το ταξίδι αφήνοντας πίσω κάθε άλλη επιθυμία, χωρίς να θέλει να είναι κάτι άλλο απ' ότι το ταξίδι υπαγορεύει. Η ίδια η καθήλωση γίνεται κίνηση, γίνεται ταξίδι σε νοήματα ξένα.

Ο Ισαάκ δεν είναι μόνο μεγάλος ασκητής αλλά και μέγας ποιητής. Φέρνει την ποίηση στην ζωή της Εκκλησίας, μάλλον μας λέει πως η ζωή της Εκκλησίας είναι ποίηση και ο τρόπος να ζει κανείς μέσα σην Εκκλησία είναι κατεξοχήν ποιητικός. Όχι όπως συμβαίνει σήμερα, που η ποίηση έχει εξοβελιστεί και όλα έχουν πάρει μια χροιά πρακτική και ωφελιμιστική ή άκρως θεωρητική και αφηρημένη....

... Η καρδιά συντρίβεται από τον πόνο του κόσμου, όταν συναισθανθούμε πως δεν είμαστε αμέτοχοι στη βία και τη διαστροφή, πως δεν είμαστε ενάρετα ξένοι προς το κακό που κυβερνά τον κόσμο. Συντριβή της καρδιάς σημαίνει την εγκατάλειψη όλων των προσωπείων και όλων των ιδιοτήτων εν ονόματι της αγάπης. Εκεί μας οδηγεί η Εκκλησία του Χριστού. Ο άγιος Ισαάκ λέγει πως η γέννηση του Χριστού είναι το ευτυχέστερο γεγονός που συνέβη στην ιστορία του κόσμου. Και μας λέγει ακόμα πως ο Θεός ενσαρκώθηκε όχι για να μας λυτρώσει από την αμαρτία, αλλά για να γνωρίσει ο κόσμος την αγάπη Του. Ο Θεός είναι ο πανάγαθος Πατέρας όπου σ' αυτόν όλα τα λογικά όντα βρίσκουν τη θέση τους, χωρίς καμιά αντιθεση και αντιπαλότητα. Καμιά κατηγορία μπροστά Του δεν ευσταθεί και η ενοχή είναι άγνωστη.

Ο αββάς Ισαάκ πλησιάζει και αποκαθιστά τον άνθρωπο. Μας εισάγει σε μια φωτεινότητα αδιανόητη, ένα λαμπρό άστρο, ένας ήλιος που αναδύεται στον σκοτεινό ουρανό και τον φωτίζει με φως υπερκόσμιο. Εξετάζοντας τα γραπτά του αναλογιζόμαστε το ευαγγελικό: Δει δε προσκυνείν τον Θεόν εν πνεύματι και αληθεία. Η εν πνεύματι προσκυνησις δεν είναι άμοιρη του φωτός του μέλλοντος αιώνος, που μπορεί να καταυγάσει τη ζωή του ανθρώπου, παρέχοντάς του δυνάμεις αστείρευτες υπομονής των δοκιμασιών και των θλίψεων...

.....................................................................................................................................................................

Ανοιχτές σημειώσεις ΝΒ.

Ανακαλώ στη μνήμη τις πλέον ολοκληρωμένες ερωτικά στιγμές της ζωής μου. Καθισμένοι ή όρθιοι πλάι πλάι με τον αγαπημένο. Ακίνητοι. Σιωπηλοί. Έξω από οποιαδήποτε έκφραση λόγου και χειρονομίας. Ανέγγιχτες και ανείπωτες στιγμές όπου η ολοκλήρωση πραγματοποιείται κατ' εξαίρεση του κανόνα των παραλλήλων ευθειών που δεν τέμνονται ποτέ, ως ένωση - τομή των ψυχών προεκτεινόμενων στο άπειρο.
Σήμερα ίσως δεν αλλάζει μόνο η έννοια της ερήμου, όπως τόσο εύστοχα γράφει ο Αλέξανδρος Κοσματόπουλος στο βιβλίο του, αλλά και αυτή καθεαυτή η έννοια της άσκησης, -είτε ορίζεται ως επιλογή του προσώπου είτε ως δοσμένη δοκιμασία ανεξάρτητα της επιλογής μας-. Σκέφτομαι ένα ακραίο παράδειγμα συσχετισμών: Κάποτε είχαμε τους στυλίτες οσίους, που περνούσαν χρόνια ολόκληρα πάνω σ' ένα στύλο ή δεντρο. Σήμερα έχουμε πολλαπλάσιους ανθρώπους που διανύουν την ζωή τους καρφωμένοι σ' ένα κρεβάτι ως παραπληγικοί, κατόπιν αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων.
• Οι πόνοι του σώματος που δεν το επέτρεψαν για κάποιες νύχτες να κοιμηθεί και να κινηθεί στο ελάχιστο του αφαίρεσαν εν τέλει μεγάλες δόσεις από τοξίνες του παρελθόντος βίου.
• Τι είναι η σιωπή; Χιονίζει. Η σιωπή είναι σαν το φιλί μιας νιφάδας χιονιού που πέφτει απ' τον ουρανό πάνω σ' ένα μικρό χορτάρι. Το ξαφνιάζει, το παγώνει, λίγο λίγο το ξεπλένει. Χάνεται στη ρίζα του και το θρέφει. Του δίνει ζωή αθόρυβη. Παρατεταμένη.
• Στο χθεσινό ποστ του Άρη που αναδημοσιεύτηκε κι εδώ, γράφει μέσα στα σχόλια των Προωπων, ο Δημήτριος ο Βόρειος, κάτι, που πολύ με παρηγόρησε και επίσης αναδημοσιεύω:
• "Στην ενοτητα του κοσμου, του ανθρωπινου γενους, ολοι ειμαστε συμμετοχοι και συνενοχοιγια καθε κακο που συμβαινει, οπως και για καθε καλο (συμετοχοι) οταν βλεπω και ακουω αυτα, μετα την οργη και τον θυμο, θελω να κανω κατι καλο, κατι που να μη χανεται, ισως το κακο, και καθε δαιμονικο να ηταται οταν γινομαστε οντολογικα καλυτεροι, οταν μετανοουμε, οταν αμαρτανουμε λιγοτερο…" Έχω όμως και μία ερώτηση προς τον Δημήτριο: Γιατί γράφει... κάτι που να μη χάνεται; Δηλαδή, ένα καλό, πώς να το πω, κάπως πιο θεμελιωμένο;